Atrakcyjne łódzkie. Tomaszów Mazowiecki i okolice
Tomaszów Mazowiecki nie jest miastem turystycznym. Jest jednak idealnym miejscem na weekendowy wypoczynek. Rzeka Pilica i organizowane na niej spływy kajakowe, Zalew Sulejowski, Rezerwat Przyrody Niebieskie Źródła czy jedyny w Polsce całoroczny tor do uprawiania łyżwiarstwa szybkiego – wszystko to sprawia, że Tomaszów jest niezwykle atrakcyjnym miastem. Również dla turysty.
Tomaszów Mazowiecki leży częściowo na Nizinie Środkowopolskiej, częściowo na Wyżynie Małopolskiej. Przez miasto przepływają cztery rzeki: Pilica, Wolbórka, Czarna i Piasecznica. Niespełna 10 km od centrum miasta, tuż na skraju Puszczy Pilickiej, znajduje się drugi co do wielkości w województwie łódzkim zbiornik wodny o powierzchni – Zalew Sulejowski. A w okolicach Zalewu Sulejowskiego mieści się stadnina koni tomaszowskiej Policji.
To właśnie w Tomaszowie Mazowieckim znajduje się jedyny w Polsce całoroczny tor do uprawiania łyżwiarstwa szybkiego Arena Lodowa Tomaszów Mazowiecki. A także liczne i ciekawe zabytki. Do najważniejszych należą m.in.: pałac rodziny Koralów, Pałac Ostrowskich z 1812 r., neorenesansowy Kościół św. Antoniego, kościół ewangelicko-augsburski Zbawiciela, klasycystyczny Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy, dawne jatki, ratusz miejski, eklektyczny pałacyk Pieschów, pałacyk dr Jana Rodego, kościół modrzewiowy pw. św. Marcina biskupa, budynek dawnej wozowni a także liczne kamienice i wille.
Tomaszów Mazowiecki to także liczne ścieżki rowerowe, zarówno po samym mieście, jak i do sąsiednich miejscowości. Wśród najbardziej polecanych znajdują się trzy: 11 km odcinek - ścieżka z miasta do Spały, 8 km ścieżka łącząca miasto z Zalewem Sulejowskim (na tej trasie znajduje się udostępniona do zwiedzania dawna kopalnia kwarcu – „Groty Nagórzyckie”) oraz 7 km trasa wzdłuż ulicy św. Antoniego, z centrum miasta do Rezerwatu „Niebieskie Źródła”.
Wyjazd do Tomaszowa Mazowieckiego możemy zaplanować na dowolną porę roku. Nie jest to typowo turystyczne miasto, dlatego też nie spotkamy tam tłumów turystów, nawet latem. Jednak trzeba przyznać, że miasto jest najbardziej atrakcyjne od wiosny do jesieni. Wtedy też dostępne są do zwiedzania wszystkie atrakcje a otaczająca Tomaszów Mazowiecki przyroda, dodaje miastu uroku.
Nie oznacza to jednak, że poza sezonem letnim miasto jest nieatrakcyjne. Wtedy sporym zainteresowaniem cieszy się Arena Lodowa, na której trenują nie tylko zawodowi sportowcy, ale także miejscowa młodzież, dzieci i dorośli. W końcu jazda na łyżwach to wspaniała zabawa dla wszystkich, bez względu na wiek i kwalifikacje.
Jedną z największych atrakcji turystycznych w mieście jest Rezerwat Przyrody Niebieskie Źródła. Leży on w dolinie rzeki Pilicy a jego symbolem jest kaczka krzyżówka. Rezerwat został utworzony dla ochrony malowniczych źródeł krasowych o szmaragdowym zabarwieniu i zachowania ostoi licznych gatunków ptaków. Na jego terenie znajduje się m.in. las olchowy stanowiący ich ostoję. Rezerwat ten obejmuje także silnie pulsujące źródła typu limnokrenowego, które dają początek rzece Jana. Ich urok polega na tym, że woda wybija z dna piasek, który widziany przez taflę wody ma zieloną barwę o różnych odcieniach, zależnie od warunków pogodowych i kąta padania promieni słonecznych. Czysta woda z wapiennych źródeł pochłania promienie czerwone, a przepuszcza odbite od dna niebieskie i zielone, które można obserwować. Rezerwat znajduje się w Sulejowskim Parku Krajobrazowym wchodzącym w skład zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych.
Tuż obok rezerwatu znajduje się kolejne warte odwiedzenia miejsce. To Skansen Rzeki Pilicy. Jest to jedno z nielicznych w Polsce muzeum poświęcone rzece. Początkowo tomaszowski skansen działał jako muzeum społeczne, którym opiekowało się Stowarzyszenie Przyjaciół Pilicy i Nadpilicza, jednak ze względu na wartość przechowywanych eksponatów i zapewnienie im opieki konserwatorskiej, od 2005 roku placówka funkcjonuje jako samorządowa instytucja kultury. Najbardziej rozbudowaną ekspozycja skansenu jest „Młynarstwo wodne w dorzeczu Pilicy”, a jej najważniejszym elementem jest drewniany młyn wodny, przeniesiony wraz z całym wyposażeniem ze wsi Kuźnica Żerechowska, położonej nad rzeką Luciążą – największym lewym dopływem Pilicy.
Perełką Skansenu Rzeki Pilicy jest budynek poczekalni kolejowej z przystanku Czarnocin - drewniany i misternie zdobiony obiekt, został zbudowany z 1896 roku jako pawilon ekspozycyjny Dyrekcji Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na odbywającej się w 1896 roku Wszechrosyjskiej Wystawie Przemysłowo-Artystycznej w Niżnym Nowogrodzie.
Tomaszów Mazowiecki sporą sławę zyskał dzięki Arenie Lodowej - pierwszym w Polsce całorocznym torze łyżwiarstwa szybkiego. Poza krytym torem olimpijskim obiekt służy jako hala widowiskowa, jest w nim drugie lodowisko wewnętrzne, wielofunkcyjne boisko, korty tenisowe oraz kilkunastotysięczne trybuny stałe i rozkładane. Obiekt służy reprezentacji Polski, jak również reprezentacjom państw nadbałtyckich. Dwukrotnie – w 2018 i 2019 roku, odbył się w Tomaszowie Mazowieckim Puchar Świata w łyżwiarstwie szybkim.
Nieopodal Tomaszowa Mazowieckiego leży Inowłódz. To dawne miasto, obecnie wieś położona w Dolinie Białobrzeskiej, nad Pilicą, zdecydowanie warto odwiedzić. Dlaczego? Z wielu powodów. Jednym z nich jest romański kościół św. Idziego. Świątynię według nowożytnej płyty inskrypcyjnej wybudowano w 1082 z fundacji Władysława Hermana, jednak w rzeczywistości pochodzi ona prawdopodobnie z XII w. i jest fundacją Bolesława Krzywoustego. Równocześnie z kościołem powstał na tej samej górze klasztor Benedyktynek, który został w 1241 zburzony podczas najazdu tatarskiego. Kościół nosi cechy typowe dla architektury obronnej.
Przez lata odnawiany i niszczony, ostateczny wygląd nadał mu remont prowadzony z inicjatywy prezydenta Ignacego Mościckiego. Wprowadzono wtedy wiele elementów obcych wcześniejszej architekturze kościoła – m.in. podwyższono o jedną kondygnację wieżę, a w nawie od strony zachodniej na miejscu otwartej arkady wybudowano emporę z tryforyjnymi przezroczami.
W Inowłodzu znajduje się także zamek królewski z XIV wieku ufundowany przez Kazimierza Wielkiego. Wybudowano go w stylu gotyckim, na planie prostokąta, z dwiema narożnymi ośmiobocznymi wieżami średnicy ok. 10 metrów. Otoczony był murem kamiennym grubości 2,4 metra oraz fosą zasilaną wodą z rzeki Pilicy, przez którą przerzucony był drewniany most. Pierwotnie ogólna powierzchnia zamku wynosiła 1500 m², a po pierwszej przebudowie wzrosła do 1690 m², co stawia go w szeregu zamków średniej wielkości.
Przez lata był ruiną. Dopiero kilka lat temu zamek został odbudowany oraz zrekonstruowany. Obecnie na zamku znajdują się: siedziba Gminnego Centrum Kultury, Biblioteka oraz Punkt Informacji Turystycznej. Obiekt oddany do użytku dla zwiedzających został w czerwcu 2013 roku.
Innym, równie ciekawym miejscem jest Spała. To miejscowość turystyczna, położona w Puszczy Pilickiej, na krańcu Doliny Białobrzeskiej. Lasy Spalskie tworzą jeden z największych obszarów leśnych w środkowej Polsce. Przez rozległą puszczę płynie Pilica, w której dorzeczu powstało kilka leśnych obszarów chronionych, a wśród nich Spalski Park Krajobrazowy.
Będąc w Spale wstąpmy koniecznie do kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Korony Polskiej i przespacerujmy się parkiem wybudowanym w angielskim stylu. W parku jest wiele ciekawych drzew i fontanna. Nieco dalej - Dom Pamięci Walki i Męczeństwa Leśników i Drzewiarzy Polskich, a także posąg żubra i most generała broni Tadeusza Buka. W Spale mieści się także Ośrodek Przygotowań Olimpijskich.
Noclegi w Tomaszowie Mazowieckim
Baza noclegowa Tomaszowa Mazowieckiego jest różnorodna i rozbudowana. W mieście funkcjonują ekskluzywne hotele i apartamenty, ale także noclegi pracownicze, agroturystyki, ośrodki szkoleniowe i wypoczynkowe oraz kwatery i pokoje. W różnych lokalizacjach i w różnych cenach.
Cena za nocleg w Tomaszowie Mazowieckim zależy od kategorii wybranego obiektu oraz jego lokalizacji. Najkorzystniej jest zatrzymać się w obiekcie z kategorii kwatery i pokoje, wtedy koszt noclegu może wynieść od 35 zł. Średnia cena noclegu w Tomaszowie Mazowieckim wynosi 90 zł.
To właśnie w Tomaszowie Mazowieckim znajduje się jedyny w Polsce całoroczny tor do uprawiania łyżwiarstwa szybkiego Arena Lodowa Tomaszów Mazowiecki. A także liczne i ciekawe zabytki. Do najważniejszych należą m.in.: pałac rodziny Koralów, Pałac Ostrowskich z 1812 r., neorenesansowy Kościół św. Antoniego, kościół ewangelicko-augsburski Zbawiciela, klasycystyczny Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy, dawne jatki, ratusz miejski, eklektyczny pałacyk Pieschów, pałacyk dr Jana Rodego, kościół modrzewiowy pw. św. Marcina biskupa, budynek dawnej wozowni a także liczne kamienice i wille.
Tomaszów Mazowiecki to także liczne ścieżki rowerowe, zarówno po samym mieście, jak i do sąsiednich miejscowości. Wśród najbardziej polecanych znajdują się trzy: 11 km odcinek - ścieżka z miasta do Spały, 8 km ścieżka łącząca miasto z Zalewem Sulejowskim (na tej trasie znajduje się udostępniona do zwiedzania dawna kopalnia kwarcu – „Groty Nagórzyckie”) oraz 7 km trasa wzdłuż ulicy św. Antoniego, z centrum miasta do Rezerwatu „Niebieskie Źródła”.
Wyjazd do Tomaszowa Mazowieckiego możemy zaplanować na dowolną porę roku. Nie jest to typowo turystyczne miasto, dlatego też nie spotkamy tam tłumów turystów, nawet latem. Jednak trzeba przyznać, że miasto jest najbardziej atrakcyjne od wiosny do jesieni. Wtedy też dostępne są do zwiedzania wszystkie atrakcje a otaczająca Tomaszów Mazowiecki przyroda, dodaje miastu uroku.
Nie oznacza to jednak, że poza sezonem letnim miasto jest nieatrakcyjne. Wtedy sporym zainteresowaniem cieszy się Arena Lodowa, na której trenują nie tylko zawodowi sportowcy, ale także miejscowa młodzież, dzieci i dorośli. W końcu jazda na łyżwach to wspaniała zabawa dla wszystkich, bez względu na wiek i kwalifikacje.
Tomaszów Mazowiecki - co warto zobaczyć?
Jedną z największych atrakcji turystycznych w mieście jest Rezerwat Przyrody Niebieskie Źródła. Leży on w dolinie rzeki Pilicy a jego symbolem jest kaczka krzyżówka. Rezerwat został utworzony dla ochrony malowniczych źródeł krasowych o szmaragdowym zabarwieniu i zachowania ostoi licznych gatunków ptaków. Na jego terenie znajduje się m.in. las olchowy stanowiący ich ostoję. Rezerwat ten obejmuje także silnie pulsujące źródła typu limnokrenowego, które dają początek rzece Jana. Ich urok polega na tym, że woda wybija z dna piasek, który widziany przez taflę wody ma zieloną barwę o różnych odcieniach, zależnie od warunków pogodowych i kąta padania promieni słonecznych. Czysta woda z wapiennych źródeł pochłania promienie czerwone, a przepuszcza odbite od dna niebieskie i zielone, które można obserwować. Rezerwat znajduje się w Sulejowskim Parku Krajobrazowym wchodzącym w skład zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych.
Tuż obok rezerwatu znajduje się kolejne warte odwiedzenia miejsce. To Skansen Rzeki Pilicy. Jest to jedno z nielicznych w Polsce muzeum poświęcone rzece. Początkowo tomaszowski skansen działał jako muzeum społeczne, którym opiekowało się Stowarzyszenie Przyjaciół Pilicy i Nadpilicza, jednak ze względu na wartość przechowywanych eksponatów i zapewnienie im opieki konserwatorskiej, od 2005 roku placówka funkcjonuje jako samorządowa instytucja kultury. Najbardziej rozbudowaną ekspozycja skansenu jest „Młynarstwo wodne w dorzeczu Pilicy”, a jej najważniejszym elementem jest drewniany młyn wodny, przeniesiony wraz z całym wyposażeniem ze wsi Kuźnica Żerechowska, położonej nad rzeką Luciążą – największym lewym dopływem Pilicy.
Perełką Skansenu Rzeki Pilicy jest budynek poczekalni kolejowej z przystanku Czarnocin - drewniany i misternie zdobiony obiekt, został zbudowany z 1896 roku jako pawilon ekspozycyjny Dyrekcji Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na odbywającej się w 1896 roku Wszechrosyjskiej Wystawie Przemysłowo-Artystycznej w Niżnym Nowogrodzie.
Tomaszów Mazowiecki sporą sławę zyskał dzięki Arenie Lodowej - pierwszym w Polsce całorocznym torze łyżwiarstwa szybkiego. Poza krytym torem olimpijskim obiekt służy jako hala widowiskowa, jest w nim drugie lodowisko wewnętrzne, wielofunkcyjne boisko, korty tenisowe oraz kilkunastotysięczne trybuny stałe i rozkładane. Obiekt służy reprezentacji Polski, jak również reprezentacjom państw nadbałtyckich. Dwukrotnie – w 2018 i 2019 roku, odbył się w Tomaszowie Mazowieckim Puchar Świata w łyżwiarstwie szybkim.
Okoliczne miejscowości, które warto odwiedzić
Nieopodal Tomaszowa Mazowieckiego leży Inowłódz. To dawne miasto, obecnie wieś położona w Dolinie Białobrzeskiej, nad Pilicą, zdecydowanie warto odwiedzić. Dlaczego? Z wielu powodów. Jednym z nich jest romański kościół św. Idziego. Świątynię według nowożytnej płyty inskrypcyjnej wybudowano w 1082 z fundacji Władysława Hermana, jednak w rzeczywistości pochodzi ona prawdopodobnie z XII w. i jest fundacją Bolesława Krzywoustego. Równocześnie z kościołem powstał na tej samej górze klasztor Benedyktynek, który został w 1241 zburzony podczas najazdu tatarskiego. Kościół nosi cechy typowe dla architektury obronnej.
Przez lata odnawiany i niszczony, ostateczny wygląd nadał mu remont prowadzony z inicjatywy prezydenta Ignacego Mościckiego. Wprowadzono wtedy wiele elementów obcych wcześniejszej architekturze kościoła – m.in. podwyższono o jedną kondygnację wieżę, a w nawie od strony zachodniej na miejscu otwartej arkady wybudowano emporę z tryforyjnymi przezroczami.
W Inowłodzu znajduje się także zamek królewski z XIV wieku ufundowany przez Kazimierza Wielkiego. Wybudowano go w stylu gotyckim, na planie prostokąta, z dwiema narożnymi ośmiobocznymi wieżami średnicy ok. 10 metrów. Otoczony był murem kamiennym grubości 2,4 metra oraz fosą zasilaną wodą z rzeki Pilicy, przez którą przerzucony był drewniany most. Pierwotnie ogólna powierzchnia zamku wynosiła 1500 m², a po pierwszej przebudowie wzrosła do 1690 m², co stawia go w szeregu zamków średniej wielkości.
Przez lata był ruiną. Dopiero kilka lat temu zamek został odbudowany oraz zrekonstruowany. Obecnie na zamku znajdują się: siedziba Gminnego Centrum Kultury, Biblioteka oraz Punkt Informacji Turystycznej. Obiekt oddany do użytku dla zwiedzających został w czerwcu 2013 roku.
Innym, równie ciekawym miejscem jest Spała. To miejscowość turystyczna, położona w Puszczy Pilickiej, na krańcu Doliny Białobrzeskiej. Lasy Spalskie tworzą jeden z największych obszarów leśnych w środkowej Polsce. Przez rozległą puszczę płynie Pilica, w której dorzeczu powstało kilka leśnych obszarów chronionych, a wśród nich Spalski Park Krajobrazowy.
Będąc w Spale wstąpmy koniecznie do kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Korony Polskiej i przespacerujmy się parkiem wybudowanym w angielskim stylu. W parku jest wiele ciekawych drzew i fontanna. Nieco dalej - Dom Pamięci Walki i Męczeństwa Leśników i Drzewiarzy Polskich, a także posąg żubra i most generała broni Tadeusza Buka. W Spale mieści się także Ośrodek Przygotowań Olimpijskich.
Noclegi w Tomaszowie Mazowieckim
Baza noclegowa Tomaszowa Mazowieckiego jest różnorodna i rozbudowana. W mieście funkcjonują ekskluzywne hotele i apartamenty, ale także noclegi pracownicze, agroturystyki, ośrodki szkoleniowe i wypoczynkowe oraz kwatery i pokoje. W różnych lokalizacjach i w różnych cenach.
Cena za nocleg w Tomaszowie Mazowieckim zależy od kategorii wybranego obiektu oraz jego lokalizacji. Najkorzystniej jest zatrzymać się w obiekcie z kategorii kwatery i pokoje, wtedy koszt noclegu może wynieść od 35 zł. Średnia cena noclegu w Tomaszowie Mazowieckim wynosi 90 zł.
Agnieszka Skrzyńska - Michalczewska
Komentarze
