Biblioteka zlokalizowana jest pomiędzy Starym Rynkiem, a ulicą Długą. Jest to najstarsza istniejąca biblioteka w województwie kujawsko-pomorskim. W 2002 roku nadano jej nazwę Witolda Bełzy. Gmach biblioteki został wybudowany w latach 1774-1778, w stylu barokowo-klasycystycznym. Do 1908 roku był m.in. siedzibą władz administracyjnych
Stanowi ona bardzo ważną placówkę kulturalną miasta i regionu bydgoskiego, a także zajmuje się gromadzeniem zbiorów bibliotecznych oraz upowszechnianiem czytelnictwa.
Duże straty biblioteka poniosła w czasie II wojny światowej – zniszczono ok. 20% zbiorów, w tym 326 starodruków, 99 inkunabułów. Wśród zbiorów bibliotecznych, do najcenniejszych należy zaliczyć zbiory biblioteki bernardyńskiej, a zwłaszcza unikalną publikację z Regułami Hieronima Savonaroli wydrukowaną w Wenecji pod koniec XV w.