Bory Tucholskie - 10 najważniejszych atrakcji
Bory Tucholskie to przepiękna kraina leżąca na północy kraju, w której wypoczniesz w otoczeniu bujnej zieleni, ciesząc się urokiem natury. Bogactwo lasów, rzek i jezior to największy atut tej okolicy – co dokładnie warto tam zobaczyć i zrobić? Poznaj naszą odpowiedź na to pytanie.
Jeśli planujesz aktywny urlop – chcesz zwiedzać, jeździć na rowerze albo spróbować swoich możliwości podczas spływu kajakowego, wybierz Bory Tucholskie. Kraina ta jest niezwykle atrakcyjna pod względem przyrodniczym, znajdziesz tam rozległe sosnowe lasy, ukryte pośród nich jeziora i rzeki, oraz gęstą sieć szlaków turystycznych, prowadzących do najciekawszych zakątków.
Ciekawe są również wsie i miasteczka Borów Tucholskich. Brak tam dużego przemysłu, dlatego amatorzy klimatycznych miejscówek oraz spokojnych spacerów na pewno będą zadowoleni z pobytu. Niżej przedstawiamy dziesięć atrakcji Borów Tucholskich, które warto poznać lub doświadczyć.
Bory Tucholskie są obszarem na tyle cennym pod względem przyrodniczym, że zostały ogłoszone parkiem narodowym. Ochroną objęto powierzchnię 46 kilometrów kwadratowych, znalazły się na niej przede wszystkim lasy, ale także torfowiska, wydmy oraz jeziora. Na terenie parku zobaczysz różne typy borów, lasów i olsów, w których żyją rzadkie gatunki zwierząt. Mieszkańcami Borów Tucholskich są między innymi kolorowe zimorodki, bieliki i puchacze, na ścieżkach możesz spotkać także sarnę, zająca i borsuka, choć znalezienie się z nim „twarzą w twarz” okaże się trudne, gdyż nie jest to zbyt towarzyski zwierzak.
Teren Borów Tucholskich jest niezwykle atrakcyjny dla rowerzystów, którzy znajdą tam kilkaset kilometrów tras. Wśród nich na uwagę zasługuje Kaszubska Marszruta, przebiegająca przez tereny powiatu chojnickiego i łącząca najważniejsze miejscowe kurorty i miasta. Korzystając z trasy dotrzesz na przykład do Swornychgaci, Charzyków, a także Czerska i Chojnic. Teren, po jakim biegnie również jest dość urozmaicony, to zarówno ścieżki asfaltowe, jak też leśne dukty, których pokonanie może stanowić wyzwanie – zwłaszcza gdy w grę wchodzi stromy podjazd i piaszczysta nawierzchnia.
W ramach Kaszubskiej Marszruty dostępne są cztery szlaki rowerowe, liczące łącznie prawie 165 kilometrów:
Bory Tucholskie to nie tylko kraina lasów, ale także jezior oraz rzek, więc będzie się tam podobać także amatorom sportów wodnych. Warto zdecydować się na jeden z ciekawszych spływów kajakowych, który organizowany jest na Brdzie. Rzeka rozpoczyna swój bieg na Pojezierzu Bytowskim, a kończy w Bydgoszczy, gdzie jej wody wpadają do Wisły. Spory odcinek spływu kajakowego Brdą prowadzi przez Bory Tucholskie i jest uznawany za najbardziej interesujący.
Na rzecznym szlaku znajdują się między innymi jeziora Charzykowskie, Karsińskie, Witoczno, Łąckie, Dybrzyk i Kosobudno. Ta część spływu jest dość spokojna, ale daje możliwość podziwiania rozległych akwenów i ich malowniczych okolic. Przepływając przez Charzykowy i Swornegacie lepiej mieć się na baczności, gdyż na jeziorach panuje spory ruch – spotkasz tam nie tylko łódki i żaglówki, ale również rowery wodne. Za Mylofem nurt Brdy przyśpiesza, a za Rytrem rzeka wpływa na leśne tereny Borów Tucholskich. Teraz też czeka cię najbardziej ekscytująca część spływu, czyli uroczysko Piekiełko. W tym miejscu Brda nabiera górskiego charakteru, jej nurt staje szybki, a dodatkowo trzeba uważać na wiry oraz powalone drzewa i głazy, tworzące zdradliwe progi.
Wśród atrakcji Borów Tucholskich na pewno warto wymienić klimatyczne miasteczka. Jednym z najbardziej charakterystycznych są Chojnice, które istniały już w XIII wieku. Świadectwem tego są elementy dawnej zabudowy, harmonijnie łączące się ze współczesnymi elementami współczesnymi. Aby dostać się na Stare Miasto w Chojnicach należy przejść przez Bramę Człuchowską. To jedna z trzech bram, którymi w średniowieczu można było wjechać do miasta opasanego murami obronnymi. Oprócz nich obronę miejscowości ułatwiały dwadzieścia dwie baszty, z których większość niestety nie zachowała się do naszych czasów.
Pierwszy przystanek na trasie zwiedzania można zrobić już przy Bramie Człuchowskiej. Wewnątrz mieszczą się bowiem ekspozycje najważniejszych eksponatów należących do Muzeum Historyczno-Etnograficznego. Na pięciu kondygnacjach prezentowane są między innymi militaria, przedmioty o średniowiecznym rodowodzie oraz materialne dziedzictwo różnych grup etnicznych, które zamieszkiwały okolice Chojnic. Najciekawszym punktem miasta jest zadbany rynek, wokół którego skupiły się kolorowe kamienice i neogotycki ratusz. Wzrok przyciąga także fontanna z rzeźbami przedstawiającymi świętojański korowód. Na chojnickim rynku znajdziesz kawiarniane ogródki ławeczki, natomiast w sąsiedztwie placu można dostrzec inne ważne zabytki.
Człuchów leży na pograniczu trzech krain: Borów Tucholskich, Kaszub i Krajny. Miasto liczy ponad 650 lat, ale pierwsze ślady osadnictwa pochodzą jeszcze z epoki kamiennej. Kolejnym etapem rozwoju Człuchowa było powstanie średniowiecznego grodziska. Na początku XIV wieku został sprzedany Krzyżakom, którzy wybudowali tam swój zamek, do dzisiaj będący jedną z największych miejscowych atrakcji.
Do czasów nam współczesnych zachowały się tylko fragmenty okazałej kiedyś warowni – turyści mogą oglądać część murów obronnych oraz wieżę Zamku Wysokiego, liczącą 46 metrów wysokości. W czasach swojej świetności zamek w Człuchowie zajmował powierzchnię 3 hektarów, a wielkością ustępował tylko siedzibie Wielkiego Mistrza w Malborku. Składał się z trzech przedzamczy i Zamku Wysokiego, oddzielnych od siebie fosami wypełnionymi wodą, nad którymi przerzucono zwodzone mosty. Wybudowanie potężnej twierdzy było przemyślanym ruchem Krzyżaków, przez Człuchów biegły bowiem szlaki prowadzące do stolicy Państwa Zakonnego i była to miejscowość, gdzie podróżni po raz pierwszy stykali się z jego potęgą. Musiała więc od pierwszej chwili wywoływać odpowiednie wrażenie.
Letnisko Charzykowy leży tylko kilka kilometrów od Chojnic, jest to kolebka polskiego żeglarstwa. To właśnie w tej miejscowości powstało pierwsze towarzystwo żeglarskie, a w roku 1920 zorganizowano pierwsze w naszym kraju regaty. Do dzisiaj Charzykowy przyciągają żeglarzy, doceniających uroki miejscowych jezior. Najważniejszym akwenem jest tam oczywiście Jezioro Charzykowskie z portem dysponującym miejscami postojowymi dla ponad stu jednostek. Znajduje się tam również plaża ze strzeżonym kąpieliskiem i wypożyczalnią sprzętu wodnego, z którą sąsiadują liczne restauracje i bary.
Po Jeziorze Charzykowskim pływa statek piracki, oferujący komercyjne rejsy turystyczne. Wycieczka jest okazją do oglądania miejscowych krajobrazów oraz wysłuchania wielu historii dotyczących samego akwenu, jak też miejscowości. Na pewno ciekawostkę stanowią dwie wyspy – Miłości i Bachorska. W latach międzywojennych Wyspa Miłości była znanym miejscem rozrywki. Działała tam kawiarnia, organizowano spotkania oraz dancingi. Niestety, wskutek bombardowań sowieckich, wszystko uległo zniszczeniu. Na obu wyspach gnieżdżą się wodne ptaki, do gatunków, które można tam zobaczyć, należą między innymi czaple, łabędzie nieme, perkozy, łyski i kormorany.
Raciąż to letniskowa wieś, która znajduje się w zachodniej części Borów Tucholskich. Oddalona od ruchliwych głównych dróg, otoczona lasami i malowniczymi jeziorami Raciąskim, Przylonek i Rudnica, stanowi wspaniałe miejsce do wypoczynku i kontaktu z przyrodą. Jedną z atrakcji Raciąża jest odtworzone wczesnośredniowieczne grodzisko – ulokowało się na półwyspie jeziora Śpierewnik, około trzy kilometry od zabudowań wsi.
O jego istnieniu wspominano już w 1178 roku, ale rozkwit osady nastąpił w kolejnym stuleciu. Gród odbudowano ze zniszczeń, jakich dokonały wojska Przemysła I, walczącego z pomorskim księciem Świętopełkiem. Gród zyskał między innymi wysoki wał obronny, powstały też inne budynki o takim charakterze. W Raciążu rozwinęło się też rzemiosło, na terenie grodziska swoje warsztaty mieli kowale oraz cieśle, nie omijali go również handlarze, którzy poruszali się szlakiem biegnącym z wielkopolskich miast do Gdańska. Na początku XIV wieku gród został sprzedany Krzyżakom, natomiast w roku 1330 strawił go pożar. Później nie podjęto próby odbudowy, a nazwę „przekazano” wsi, znajdującej się na stałym lądzie.
Zwiedzanie najstarszego w Polsce rezerwatu przyrody rozpoczyna się w miejscowości Wierzchlas. Przy wejściu na ścieżkę znajduje się parking, gdzie można zostawić samochodów. Zwiedzanie należy planować pomiędzy kwietniem a październikiem, gdyż to właśnie wtedy rezerwat jest otwarty dla zwiedzających. Chętni mogą wynająć przewodnika, który przybliży im ciekawostki związane z tym miejscem, a jest ich wiele.
Chronione w rezerwacie cisy pospolite w tej chwili takie pospolite już nie są… Ze względu na powolny przyrost i słabą odnawialność, objęte zostały całkowitą ochroną. Drzewa te są naprawdę wyjątkowe, przede wszystkim charakteryzują się długowiecznością – w Polsce najstarsze okazy mają aż 700 lat. W odpowiednich warunkach cisy dożywają do 2 lub 3 tysięcy lat. Do tego ich drewno charakteryzuje się sprężystością, więc przez setki lat wykorzystywano je w produkcji łuków, kusz, budownictwie czy sztuce. Właściwości cisa przyczyniły się więc do przetrzebienia populacji tego drzewa.
Tuchola jest nie tylko stolicą Borów Tucholskich, ale również jedną z najstarszych miejscowości w naszym kraju. Pierwsze siedlisko powstało już za czasów Mieszka I – prawdopodobnie z jego rozkazu. Tuchola była grodem książąt pomorskich, później przeszła na własność Krzyżaków, którzy wybudowali tam zamek i uczynili centrum komturii. Teraz jest to dość spokojne miasteczko powiatowe, zachwycające średniowiecznym układem urbanistycznym. Oryginalna średniowieczna zabudowa, wraz z gotycką farą, spłonęła pod koniec XVIII wieku.
Wypoczywając w Borach Tucholskich warto zwrócić uwagę na mniejsze miejscowości, których mieszkańcy tworzą tzw. wioski tematyczne, skupiając się na przykład na konkretnym produkcie. Dzięki temu promują swoją wieś wśród turystów odwiedzających region. Czego można się spodziewać w ramach miejscowych wiosek tematycznych?
Ciekawe są również wsie i miasteczka Borów Tucholskich. Brak tam dużego przemysłu, dlatego amatorzy klimatycznych miejscówek oraz spokojnych spacerów na pewno będą zadowoleni z pobytu. Niżej przedstawiamy dziesięć atrakcji Borów Tucholskich, które warto poznać lub doświadczyć.
Park Narodowy „Bory Tucholskie”
Bory Tucholskie są obszarem na tyle cennym pod względem przyrodniczym, że zostały ogłoszone parkiem narodowym. Ochroną objęto powierzchnię 46 kilometrów kwadratowych, znalazły się na niej przede wszystkim lasy, ale także torfowiska, wydmy oraz jeziora. Na terenie parku zobaczysz różne typy borów, lasów i olsów, w których żyją rzadkie gatunki zwierząt. Mieszkańcami Borów Tucholskich są między innymi kolorowe zimorodki, bieliki i puchacze, na ścieżkach możesz spotkać także sarnę, zająca i borsuka, choć znalezienie się z nim „twarzą w twarz” okaże się trudne, gdyż nie jest to zbyt towarzyski zwierzak.
Warto wiedzieć, że zwiedzanie Parku Narodowego „Bory Tucholskie” jest obwarowane kilkoma zasadami. Przede wszystkim przechadzki możliwe są tylko po wyznaczonych ścieżkach, zarówno pieszych, jak też rowerowych. Powodem tego jest fakt, iż lasy mocno ucierpiały podczas silnej wichury, która przeszła nad regionem w 2017 roku, i nie udało się ich jeszcze do końca uporządkować. Poza tym za wstęp do parku narodowego pobierane są opłaty – wyjątek stanowi punkt widokowy w Bachorzu, ścieżka znajdująca się przy siedzibie parku w Charzykowach oraz ścieżka rowerowa Kaszubska Marszruta.
fot. JerzyGorecki / Pixabay.com CC0
Wycieczka rowerowa Kaszubską Marszrutą
Teren Borów Tucholskich jest niezwykle atrakcyjny dla rowerzystów, którzy znajdą tam kilkaset kilometrów tras. Wśród nich na uwagę zasługuje Kaszubska Marszruta, przebiegająca przez tereny powiatu chojnickiego i łącząca najważniejsze miejscowe kurorty i miasta. Korzystając z trasy dotrzesz na przykład do Swornychgaci, Charzyków, a także Czerska i Chojnic. Teren, po jakim biegnie również jest dość urozmaicony, to zarówno ścieżki asfaltowe, jak też leśne dukty, których pokonanie może stanowić wyzwanie – zwłaszcza gdy w grę wchodzi stromy podjazd i piaszczysta nawierzchnia.
W ramach Kaszubskiej Marszruty dostępne są cztery szlaki rowerowe, liczące łącznie prawie 165 kilometrów:
- Szlak czerwony Charzykowy – Swornegacie – Brusy – Czersk
- Szlak zielony Chojnice – Mylof – Brusy – Męcikał
- Szlak żółty Charzykowy – Męcikał – Rytel – Czersk
- Szlak czarny Konarzyny – Zielona Chocina – Chociński Młyn – Konarzyny
Spływ kajakowy Brdą
Bory Tucholskie to nie tylko kraina lasów, ale także jezior oraz rzek, więc będzie się tam podobać także amatorom sportów wodnych. Warto zdecydować się na jeden z ciekawszych spływów kajakowych, który organizowany jest na Brdzie. Rzeka rozpoczyna swój bieg na Pojezierzu Bytowskim, a kończy w Bydgoszczy, gdzie jej wody wpadają do Wisły. Spory odcinek spływu kajakowego Brdą prowadzi przez Bory Tucholskie i jest uznawany za najbardziej interesujący.
Na rzecznym szlaku znajdują się między innymi jeziora Charzykowskie, Karsińskie, Witoczno, Łąckie, Dybrzyk i Kosobudno. Ta część spływu jest dość spokojna, ale daje możliwość podziwiania rozległych akwenów i ich malowniczych okolic. Przepływając przez Charzykowy i Swornegacie lepiej mieć się na baczności, gdyż na jeziorach panuje spory ruch – spotkasz tam nie tylko łódki i żaglówki, ale również rowery wodne. Za Mylofem nurt Brdy przyśpiesza, a za Rytrem rzeka wpływa na leśne tereny Borów Tucholskich. Teraz też czeka cię najbardziej ekscytująca część spływu, czyli uroczysko Piekiełko. W tym miejscu Brda nabiera górskiego charakteru, jej nurt staje szybki, a dodatkowo trzeba uważać na wiry oraz powalone drzewa i głazy, tworzące zdradliwe progi.
Planując taką rozrywkę warto skorzystać z miejscowych firm, które organizują spływy oraz wypożyczają kajaki. Działają na przykład w Swornychgaciach czy Tleniu. Ich oferta obejmuje zarówno jednodniowe rodzinne wycieczki, jak też dłuższe, kilkudniowe wyprawy.
Swornegacie - Restauracja i Pokoje gościnne
Swornegacie, ul. Międzymostowa
Apartamenty Swornegacie 9.7
Zwiedzanie Starego Miasta w Chojnicach
Wśród atrakcji Borów Tucholskich na pewno warto wymienić klimatyczne miasteczka. Jednym z najbardziej charakterystycznych są Chojnice, które istniały już w XIII wieku. Świadectwem tego są elementy dawnej zabudowy, harmonijnie łączące się ze współczesnymi elementami współczesnymi. Aby dostać się na Stare Miasto w Chojnicach należy przejść przez Bramę Człuchowską. To jedna z trzech bram, którymi w średniowieczu można było wjechać do miasta opasanego murami obronnymi. Oprócz nich obronę miejscowości ułatwiały dwadzieścia dwie baszty, z których większość niestety nie zachowała się do naszych czasów.
Pierwszy przystanek na trasie zwiedzania można zrobić już przy Bramie Człuchowskiej. Wewnątrz mieszczą się bowiem ekspozycje najważniejszych eksponatów należących do Muzeum Historyczno-Etnograficznego. Na pięciu kondygnacjach prezentowane są między innymi militaria, przedmioty o średniowiecznym rodowodzie oraz materialne dziedzictwo różnych grup etnicznych, które zamieszkiwały okolice Chojnic. Najciekawszym punktem miasta jest zadbany rynek, wokół którego skupiły się kolorowe kamienice i neogotycki ratusz. Wzrok przyciąga także fontanna z rzeźbami przedstawiającymi świętojański korowód. Na chojnickim rynku znajdziesz kawiarniane ogródki ławeczki, natomiast w sąsiedztwie placu można dostrzec inne ważne zabytki.
Jeśli interesują cię zabytki architektury sakralnej, w Chojnicach znajdziesz dwie perełki – późnobarokowy kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny z bogatym wystrojem. Ściany zdobią piękne polichromie oraz okazały ołtarz główny. Innym godnym uwagi zabytkiem jest kościół pw. Ścięcia Jana Chrzciciela, będący przykładem tzw. gotyku nadwiślańskiego. Jego budowa rozpoczęła się jeszcze w XIV wieku, ale niestety nie zachował się oryginalny wystrój. Ciekawostką są natomiast odkryte w kościelnej krypcie średniowieczne pochówki, jeden można oglądać przez szklaną posadzkę.
Wycieczka na zamek w Człuchowie
Człuchów leży na pograniczu trzech krain: Borów Tucholskich, Kaszub i Krajny. Miasto liczy ponad 650 lat, ale pierwsze ślady osadnictwa pochodzą jeszcze z epoki kamiennej. Kolejnym etapem rozwoju Człuchowa było powstanie średniowiecznego grodziska. Na początku XIV wieku został sprzedany Krzyżakom, którzy wybudowali tam swój zamek, do dzisiaj będący jedną z największych miejscowych atrakcji.
Do czasów nam współczesnych zachowały się tylko fragmenty okazałej kiedyś warowni – turyści mogą oglądać część murów obronnych oraz wieżę Zamku Wysokiego, liczącą 46 metrów wysokości. W czasach swojej świetności zamek w Człuchowie zajmował powierzchnię 3 hektarów, a wielkością ustępował tylko siedzibie Wielkiego Mistrza w Malborku. Składał się z trzech przedzamczy i Zamku Wysokiego, oddzielnych od siebie fosami wypełnionymi wodą, nad którymi przerzucono zwodzone mosty. Wybudowanie potężnej twierdzy było przemyślanym ruchem Krzyżaków, przez Człuchów biegły bowiem szlaki prowadzące do stolicy Państwa Zakonnego i była to miejscowość, gdzie podróżni po raz pierwszy stykali się z jego potęgą. Musiała więc od pierwszej chwili wywoływać odpowiednie wrażenie.
Teraz na zamku mieści się Muzeum Regionalne w Człuchowie. W jego zbiorach znajdują się między innymi artefakty odkryte podczas wykopalisk przeprowadzanych na terenie warowni. Dzięki wystawom prześledzisz dzieje Ziemi Człuchowskiej od zamierzchłych czasów prehistorycznych, aż do współczesności.
fot. Iwona_Olczyk / Pixabay.com CC0
Kurort Charzykowy
Letnisko Charzykowy leży tylko kilka kilometrów od Chojnic, jest to kolebka polskiego żeglarstwa. To właśnie w tej miejscowości powstało pierwsze towarzystwo żeglarskie, a w roku 1920 zorganizowano pierwsze w naszym kraju regaty. Do dzisiaj Charzykowy przyciągają żeglarzy, doceniających uroki miejscowych jezior. Najważniejszym akwenem jest tam oczywiście Jezioro Charzykowskie z portem dysponującym miejscami postojowymi dla ponad stu jednostek. Znajduje się tam również plaża ze strzeżonym kąpieliskiem i wypożyczalnią sprzętu wodnego, z którą sąsiadują liczne restauracje i bary.
Po Jeziorze Charzykowskim pływa statek piracki, oferujący komercyjne rejsy turystyczne. Wycieczka jest okazją do oglądania miejscowych krajobrazów oraz wysłuchania wielu historii dotyczących samego akwenu, jak też miejscowości. Na pewno ciekawostkę stanowią dwie wyspy – Miłości i Bachorska. W latach międzywojennych Wyspa Miłości była znanym miejscem rozrywki. Działała tam kawiarnia, organizowano spotkania oraz dancingi. Niestety, wskutek bombardowań sowieckich, wszystko uległo zniszczeniu. Na obu wyspach gnieżdżą się wodne ptaki, do gatunków, które można tam zobaczyć, należą między innymi czaple, łabędzie nieme, perkozy, łyski i kormorany.
Warto pamiętać, że przez Charzykowy biegnie szlak kajakowy rzeki Brdy. We wsi mieści się również siedziba dyrekcji Parku Narodowego „Bory Tucholskie”.
Grodzisko w Raciążu
Raciąż to letniskowa wieś, która znajduje się w zachodniej części Borów Tucholskich. Oddalona od ruchliwych głównych dróg, otoczona lasami i malowniczymi jeziorami Raciąskim, Przylonek i Rudnica, stanowi wspaniałe miejsce do wypoczynku i kontaktu z przyrodą. Jedną z atrakcji Raciąża jest odtworzone wczesnośredniowieczne grodzisko – ulokowało się na półwyspie jeziora Śpierewnik, około trzy kilometry od zabudowań wsi.
O jego istnieniu wspominano już w 1178 roku, ale rozkwit osady nastąpił w kolejnym stuleciu. Gród odbudowano ze zniszczeń, jakich dokonały wojska Przemysła I, walczącego z pomorskim księciem Świętopełkiem. Gród zyskał między innymi wysoki wał obronny, powstały też inne budynki o takim charakterze. W Raciążu rozwinęło się też rzemiosło, na terenie grodziska swoje warsztaty mieli kowale oraz cieśle, nie omijali go również handlarze, którzy poruszali się szlakiem biegnącym z wielkopolskich miast do Gdańska. Na początku XIV wieku gród został sprzedany Krzyżakom, natomiast w roku 1330 strawił go pożar. Później nie podjęto próby odbudowy, a nazwę „przekazano” wsi, znajdującej się na stałym lądzie.
Drugie życie grodziska w Raciążu rozpoczęło się w 2012 roku, gdy oddano do użytku zrekonstruowaną średniowieczną osadę. Turyści mogli zobaczyć dawną bramę wjazdową, wizualizacje zabudowań oraz oznaczenie miejsc, gdzie w znajdowały się obwarowania i cmentarzysko. Całość uzupełniały tablice informacyjne, na których przybliżono dzieje grodziska. Niestety, w tej chwili dostęp do tego miejsca jest mocno utrudniony, ucierpiało bowiem podczas nawałnicy, jaka przeszła nad regionem w 2017 roku. Trwają jednak prace renowacyjne, które pozwolą turystom ponownie zwiedzać grodzisko w Raciążu.
Rezerwat przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego
Zwiedzanie najstarszego w Polsce rezerwatu przyrody rozpoczyna się w miejscowości Wierzchlas. Przy wejściu na ścieżkę znajduje się parking, gdzie można zostawić samochodów. Zwiedzanie należy planować pomiędzy kwietniem a październikiem, gdyż to właśnie wtedy rezerwat jest otwarty dla zwiedzających. Chętni mogą wynająć przewodnika, który przybliży im ciekawostki związane z tym miejscem, a jest ich wiele.
Chronione w rezerwacie cisy pospolite w tej chwili takie pospolite już nie są… Ze względu na powolny przyrost i słabą odnawialność, objęte zostały całkowitą ochroną. Drzewa te są naprawdę wyjątkowe, przede wszystkim charakteryzują się długowiecznością – w Polsce najstarsze okazy mają aż 700 lat. W odpowiednich warunkach cisy dożywają do 2 lub 3 tysięcy lat. Do tego ich drewno charakteryzuje się sprężystością, więc przez setki lat wykorzystywano je w produkcji łuków, kusz, budownictwie czy sztuce. Właściwości cisa przyczyniły się więc do przetrzebienia populacji tego drzewa.
Szlak biegnący przez rezerwat prowadzi na Wzgórze Wyczółkowskiego, a później do najstarszego cisa, jaki znajduje się tam znajduje. Wędrówka będzie okazją do tego, by przyjrzeć się malowniczym drzewom oraz podziwiać widok na bagno, które je okala. Krajobraz urzekł Leona Wyczółkowskiego i zainspirował go do stworzenia nagradzanych dzieł. Część z nich zobaczysz w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.
fot. uello / Pixabay.com CC0
Tuchola, stolica regionu
Tuchola jest nie tylko stolicą Borów Tucholskich, ale również jedną z najstarszych miejscowości w naszym kraju. Pierwsze siedlisko powstało już za czasów Mieszka I – prawdopodobnie z jego rozkazu. Tuchola była grodem książąt pomorskich, później przeszła na własność Krzyżaków, którzy wybudowali tam zamek i uczynili centrum komturii. Teraz jest to dość spokojne miasteczko powiatowe, zachwycające średniowiecznym układem urbanistycznym. Oryginalna średniowieczna zabudowa, wraz z gotycką farą, spłonęła pod koniec XVIII wieku.
Centrum Tucholi stanowi rynek, który okalają XIX-wieczne kamieniczki. Na środku placu znajduje się miejsce, gdzie dawniej stał kościół farny. Teraz znajduje się tam pomnik Matki Bożej Królowej Korony Polskiej oraz okolicznościowa tablica. Do rynku przylegają wąskie, klimatyczne uliczki, oddające dawny charakter tego miasteczka. Dzieje miasta i regionu prezentuje Muzeum Borów Tucholskich, w jego siedzibie zobaczysz między innymi makietę średniowiecznej Tucholi, zrekonstruowaną chatę borowiacką oraz dzieła miejscowych artystów.
Wioski tematyczne w Borach Tucholskich
Wypoczywając w Borach Tucholskich warto zwrócić uwagę na mniejsze miejscowości, których mieszkańcy tworzą tzw. wioski tematyczne, skupiając się na przykład na konkretnym produkcie. Dzięki temu promują swoją wieś wśród turystów odwiedzających region. Czego można się spodziewać w ramach miejscowych wiosek tematycznych?
- W Adamkowie, położonym 15 kilometrów od Tucholi, powstała Ptasia Wioska. Zaczęło się od stworzenia Plenerowego „Muzeum Ptaka”, w którym można zobaczyć wielkoformatowe drewniane rzeźby, a teraz na turystów czekają między innymi trasa rowerowa czy ścieżka ornitologiczno-dydaktyczna.
- W Krzywogońcu działa Wioska Grzybowa, którą powinien odwiedzić każdy wielbiciel grzybobrania. Każdego roku odbywa się tam Święto Grzyba z występami lokalnych zespołów ludowych oraz oczywiście degustacją potraw.
- W Janiej Górze znajduje się Wioska Chlebowa, w Jabłonce – Wioska Jabłoni, a zainteresowanym ogrodnictwem polecamy wizytę w Żalnie, gdzie mieszkańcy stworzyli Kwitową Wioskę i prezentują turystom swoje ogrody. We wsi stworzono również park kwiatowy, a oprócz tego organizowane są cykliczne spotkania i imprezy plenerowe.
fot. kelseyannvere / Pixabay.com CC0
Komentarze
