Bryjarka

Bryjarka (679 m) to szczyt górski w Beskidzie Sądeckim w pobliżu Szczawnicy, który rodziela dwie doliny: Czarnego Potoku oraz Sopotnickiego Potoku. Stanowi zakończenie bocznego grzbietu Pasma Radziejowej, który biegnie z Dzwonkówki przez Przysłop, Kotelnicę, Cieluszki, Bereśnik, Guckę i Bryjarkę. Góra zawdzięcza swoją nazwę istniejącym kiedyś na jej stokach pastwiskom, a w dawnych czasach szczyt ten nazywany był także Światkówką lub Skałką.

Co ciekawe Bryjarka jest jednym z niewielu w Beskidach szczytów pochodzenia wulkanicznego. Podobnie jak położona po drugiej stronie Szczawnicy Jarmuta, Bryjarka także zbudowana jest z andezytu. Skała ta była eksploatowana po I wojnie światowej w nieczynnym już dziś kamieniołomie. Obecnie teren ten stanowi siedlisko kwaśnolubnych i specyficznych mchów i porostów.

Na popularną wśród turystów górę Bryjarkę można wejść łatwym do pokonania żółtym szlakiem, który zaczyna się w centrum Szczawnicy. Aby dotrzeć na sam szczyt góry trzeba odbić z żółtego szlaku, a później na niego wrócić, ale jest to na tyle blisko, że warto to zrobić. Stojący na Bryjarce metalowy krzyż, zastąpił drewniany w 1902 roku. Ze szczytu góry podziwiać można wspaniałe widoki na Szczawnicę, Pieniny z Wysoką, Trzema Koronami i Sokolicą oraz Tatry. Warto wiedzieć, że w tym obszarze chroniowe są nie tylko wyjątkowe skały magmowe (andezyty pienińskie augitowo-amfibolowe) ale także lasy stokowe, a z terenów Bryjarki wypływa siedem źródeł mineralnych, dzięki którym Szczawnica stała się uzdrowiskiem. Z Bryjarki warto też zajść do uroczego schroniska pod Bereśnikiem, który powstał w 1989 roku, a od 2013 nosi imię Edwarda Moskały. Stąd można udać się na wierzchołek Bereśnika i kilka mniej wyraźnych szczytów m.in. Cieluszki i Kotelnicę oraz na Dzwonkówkę, tzw. Wisielca. Z tego miejsca można wrócić do Szczawnicy, bądź wędrować dalej żółtym szlakim aż do Łącka, bądź szlakiem czerwonym, który ciągnie się grzbietem Pasma Radziejowej. Tą trasą można zejść do Krościenka nad Dunajcem lub wędrować na Przehybę i dalej na Radziejową.

Szlak żóły: Szczawnica – Bryjarka – Bereśnik – Kotelnica – Dzwonkówka.
Czas przejścia ze Szczawnicy na Bryjarkę wynosi ok. 40 minut, a z Dzwonkówki ok. 1.15 godz.