Czartowska Skała - samotne wzniesienie w Krainie Wygasłych Wulkanów
Sudety to rozległe pasmo górskie, na którego terenie nie brakuje miejsc o nazwach wprost nawiązujących do diabelskich mocy. Jedno z nich znajduje się na Pogórzu Kaczawskim, w Krainie Wygasłych Wulkanów i nosi nazwę Czartowskiej Skały. To wyjątkowy zakątek w okolicy, który warto odwiedzić goszcząc na Pogórzu Zachodniosudeckim. Tuż obok biegnie Szlak Wygasłych Wulkanów oznaczony kolorem żółtym, który pozwala nie tylko dotrzeć do Czartowskiej Skały, lecz także zapoznać się bliżej z jej malowniczymi okolicami.
Czartowska Skała nie bez powodu nazywana jest wygasłym wulkanem. Przed milionami lat w tym miejscu znajdował się czynny wulkan, po którym pozostał wulkaniczny nek - najbardziej znany i rozpoznawalny twór, który można odwiedzić, gdy wybierze się Sudety na swój urlop. Czartowska Skała wznosi się na wysokość 463 m n.p.m. zapewniając w ten sposób doskonałe widoki na okolicę. Od lat wzbudza fascynację nie tylko w turystach, ale także geologach, badaczach przyrody oraz miłośnikach starych, ludowych legend. Co jest w niej takiego fascynującego - o tym powiemy w dalszej części artykułu.
Poznaj: Szlak Wulkaniczny w Polsce. Atrakcje na trasie i w okolicy
Czartowska Skała na mapach. Gdzie się znajduje i jak jej szukać?
Czartowska Skała to objęty ochroną prawną pomnik przyrody nieożywionej i wygasły wulkan zlokalizowany w południowo-zachodniej części naszego kraju. Leży w województwie dolnośląskim, a dokładniej na Pogórzu Zachodniosudeckim, które dawniej nazywane było Sudetami Zachodnimi. Wzniesienie znajduje się w zachodniej części Wzgórz Złotoryjskich, na Pogórzu Kaczawskim. Na mapie mieści się na północny-zachód od wsi Myślibórz i na zachód od Parku Krajobrazowego Chełmy.
fot. AdobeStock, CC0
Czartowska Skała to wygasły wulkan, który wznosi się na wysokość 643 m n.p.m. i jest samotnym wzniesieniem, dumnie górującym nad okolicą. Nie byłoby w niej pewnie nic wyjątkowego, gdyby nie fakt, że skała znajduje się w Krainie Wygasłych Wulkanów i podobnie, jak wiele zlokalizowanych tu wzniesień, posiada wulkaniczne pochodzenie. Przed milionami lat tereny te podlegały intensywnej działalności wulkanicznej - na tym obszarze Polski funkcjonowało wiele wulkanów, po których pozostały neki wulkaniczne, takie jak m. in. Czartowska Skała.
Sprawdź: Gdzie znajdują się wulkany w Polsce?
Jest to stosunkowo niewysoki, powulkaniczny nek o kształcie lekko skrzywionego stożka. Na jego dzisiejszy kształt duży wpływ wywarła działalność człowieka - w pobliżu Czartowskiej Skały dawniej działały kamieniołomy, które obecnie są już nieczynne. Czartowską Skałę trudno przegapić, przebywając w jej okolicy - wzniesienie góruje nad okolicą, wyraźnie odróżniając się na tle raczej nizinnego i płaskiego krajobrazu. Samotna góra wznosi się w zachodnio-środkowej części Wzgórz Złotoryjskich. Ze względu na swoją wysokość, jest to także świetny punkt widokowy w okolicy - z jej szczytu widoczne są m. in. Góry Kaczawskie i Pogórze Kaczawskie, a także Sudety i Karkonosze.
Czemu Czartowska Skała zawdzięcza swoje miano?
W Sudetach nie brakuje miejsc, których nazwy wprost nawiązują do działania sił nadprzyrodzonych. Wiele spośród nich związanych jest z diabelskimi mocami, które przed wiekami miały nękać mieszkańców i starać się zawrócić ich na złą drogę. Z miejscami tymi związane są lokalne legendy i opowieści, które były ustnie przekazywane z pokolenia na pokolenie i wiele z nich dzięki temu dotrwało do naszych czasów. Tyczy się to także Czartowskiej Skały, wokół której funkcjonuje lokalna legenda, związana oczywiście z diabłem. Wyjaśnia ona między innymi, skąd samotna skała wzięła się w tej okolicy.
fot. AdobeStock, CC0
Przeczytaj również: TOP 5 legend o popularnych turystycznych miejscach w Polsce. Znasz je wszystkie?
Według ludowej opowieści, w dawnych czasach okolice wsi Pomocne były terroryzowane przez upartego diabła. Posiadał on ogromne moce, za pomocą których chciał całkowicie zniszczyć zarówno samą wieś, jak i pozbawić życia wszystkich jej mieszkańców. Dlaczego chciał tego dokonać? Tego niewiadomo - być może powodem gniewu diabła była niechęć mieszkańców wsi do podporządkowania się jego woli.
Pewnego dnia rozgniewany czart chwycił olbrzymi głaz z zamiarem jego zrzucenia na wioskę. Wziął zamach i wtedy rozległo się pianie koguta. Było ono tak donośne, że diabeł przestraszył się i rzucił głaz nie w wioskę, jak zamierzał, lecz w zupełnie inne miejsce. Siła uderzenia była tak silna, że ziemia rozstąpiła się pod głazem, a czart wpadł z powrotem do otchłani, w której przebywa po dziś dzień. Głaz ów to natomiast nic innego, jak Czartowska Skała, która podobno strzeże bram do samego piekła.
Skąd wyruszyć na Czartowską Skałę?
Czartowska Skała leży w pobliżu wsi Pomocne i stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych w okolicy. Wizyta w tym miejscu to świetna propozycja na spędzenie wolnego czasu dla całej rodziny. Ze względu na krótki czas, jaki jest potrzebny na dotarcie do Czartowskiej Skały, wycieczkę warto połączyć z odwiedzeniem innych miejsc w okolicy. Czartowską Skałę można zdobyć m. in. podczas wyprawy na Wielką Sowę, podążając Szlakiem Wygasłych Wulkanów lub podczas pobytu w Parku Krajobrazowym Chełmy.
Jeżów Sudecki, ul. Długa
Gospodarstwo Ekoturystyczne Pod Srebrną Górą
Turyści, którzy chcą spędzić na Pogórzu Kaczawskim więcej czasu, mogą wybrać zakwaterowanie w różnych lokalizacjach. Na szczególną uwagę zasługują noclegi w Złotoryi, miejscowości oddalonej od Czartowskiej Skały o zaledwie 17 km. Złotoryja to fantastyczna baza wypadowa w Góry Kaczawskie i do Krainy Wygasłych Wulkanów, która ma sporo do zaoferowania pod względem atrakcji turystycznych. Dobrym pomysłem może okazać się także nocleg w Jaworze. To niewielka miejscowość oddalona od Czartowskiej Skały o zaledwie 15 min. drogi samochodem.
Nie sposób nie wziąć pod uwagę także największej miejscowości w okolicy. Noclegi w Jeleniej Górze, bo to o niej mowa, czekają na turystów m. in. w kwaterach i pokojach do wynajęcia, apartamentach, domkach letniskowych i gospodarstwach agroturystycznych.
Jak dostać się na Czartowską Skałę?
Na Czartowską Skałę można dostać się w wygodny i szybki sposób, a na wycieczkę zabrać nie tylko dzieci, ale także psa. W okolice wygasłego wulkanu najszybciej dojedziemy polną drogą zlokalizowaną pomiędzy dwoma miejscowościami - Muchów i Myślinów. Góra jest dobrze widoczna już z oddali, gdyż jest to jedyne wzniesienie górujące nad całą, raczej nizinną okolicą. Niestety, w okolicach Czartowskiej Skały nie ma parkingu. Można jednak zostawić samochód na poboczu drogi, w pobliżu drogowskazu kierującego do Czartowskiej Skały.
Tutaj znajdziesz atrakcje turystyczne w Sudetach:
Do samotnego wzniesienia wiedzie fragment szlaku żółtego. Jest to Szlak Wygasłych Wulkanów, który oprowadza turystów po pozostałych wzniesieniach Pogórza Kaczawskiego, które podobnie jak Czartowska Skała, mają pochodzenie wulkaniczne. Szlakiem żółtym należy przejść ok. 500 metrów - spacer w jedną stronę nie powinien więc zająć więcej niż 15 minut.
Na Czartowskiej Skale. Co warto wiedzieć o tym wzniesieniu?
Czartowska Skała posiada dość zróżnicowaną budowę geologiczną. Część rdzenia góry zbudowana jest z bazaltów-wulkanitów. Wierzchnią warstwę tworzy natomiast z bazanit, czyli wylewna skała magmowa, stąd też spękana gdzieniegdzie powierzchnia góry i regularne słupy. Od północnej strony stoki Czartowskiej Skały porastają niewielkie drzewa i krzewy.
Od 1991 r. góra jest objęta ochroną prawną - jest to pomnik przyrody nieożywionej o nazwie Czartowska Skała. Ochronie podlega nie tylko samo wzniesienie, lecz także występujące na nim rośliny - do rzadkich okazów flory, jakie można zobaczyć na Czartowskiej Skale, należą m. in. wawrzynek wilczełyko, storczyk bzowy, pierwiosnka wyniosła oraz storczyk męski. Ze względu na znajdujące się tu chronione gatunki, na Czartowskiej Skale warto zachować ostrożność i uważać, aby nie zniszczyć jej roślinności.
Poznaj: 5 najlepszych długodystansowych szlaków pieszych w Polsce. Gdzie się wybrać?
Czartowskie Skały w Górach Stołowych
Jako ciekawostkę warto podać, że Czartowska Skała to nie jedyne miejsce o takiej nazwie w Sudetach. Oprócz niej w Sudetach Środkowych, a konkretnie w paśmie Zaworów (Góry Stołowe) znajdują się inne Czartowskie Skały. Są to trzy duże formacje skalne położone niedaleko miejscowości Różana, na Dolnym Śląsku.
Czartowskie Skały tworzą fantastyczne kształty i formy. Noszą różne nazwy, do których należą m. in. Zapomniane Skałki, Bliźniaczki, Bliźniaki, a także Skała Samotna. Skały posiadają charakterystyczne żółto-czerwone zabarwienie i je również warto odwiedzić, zwłaszcza jeśli lubimy okrywać mało znane i mniej uczęszczane przez turystów miejsca.
Zdjęcie główne: fot. AdobeStock, CC0
Komentarze
