Dolina Olczyska - oaza spokoju rzut beretem od Zakopanego
Polskie Tatry to nie tylko imponujące szczyty, z których roztaczają się rozległe, przepiękne panoramy oraz zatłoczone przez turystów górskie doliny, lecz także miejsca wprost stworzone dla osób, które preferują kontemplację tatrzańskiej przyrody, ciszę, spokój i malownicze okolice. Taka właśnie jest Dolina Olczyska, jedna z tatrzańskich dolin reglowych, zlokalizowana nieopodal Zakopanego.
Przez Dolinę Olczyską wiedzie zielony szlak turystyczny. Przechodzi przez Polanę Olczyską - miejsce, na którym zachowały się zabytkowe szałasy pasterskie. Wycieczce towarzyszy szum Olczyskiego Potoku, który wypływa z największego w polskich Tatrach wywierzyska. Turyści, dla których sam spacer dnem Doliny Olczyskiej pozostawi po sobie pewien niedosyt, mogą przedłużyć wycieczkę i z Polany Olczyskiej dostać się na Wielki Kopieniec lub udać się stąd na Nosal - dwa szczyty, który słyną z przepięknych widoków na Tatry i Zakopane.
fot. Nocowanie.pl
Gdzie leży Dolina Olczyska? Co warto o niej wiedzieć?
Dolina Olczyska to jedna z tatrzańskich dolin reglowych. Jej wylot znajduje się w dzielnicy Zakopanego, Jaszczurówce, która swoją nazwę zawdzięcza salamandrom plamistym, nazywanych przez górali "jaszczurami", dawniej bardzo obficie występujących w tych okolicach. 
fot. Charly4u / Pixabay.com
Górna część Doliny Olczyskiej podchodzi pod szczyt Kopa Magura, wznoszący się na wysokość 1704 m n.p.m. Dolina jest podzielona na dwie części - wschodnią i zachodnią. Leży między Wielkim Kopieńcem a Nosalem i stanowi doskonałe miejsce na spędzenie wiosennego lub letniego popołudnia. Na terenie Doliny Olczyskiej znajdują się trzy polany - Królowa Polana, Brylówka i Olczyska Polana.
Nazwa Doliny Olczyskiej pochodzi od nazwy Olcza - przysiółka Zakopanego, a powierzchnia wynosi ok. 4,5 km2. Jej dno jest w większości zbudowane z wapieni, co sprawia, że jest ona terenem suchym. Woda wypływa w jednym punkcie doliny - Wywierzysku Olczyskim, które jest największym wywierzyskiem w całych polskich Tatrach. Woda z wywierzyska zasila Olczyski Potok, który przepływa przez dolinę, wzdłuż zielonego szlaku turystycznego.
fot. Nocowanie.pl
W dawnych czasach Dolina Olczyska była jednym z największych w Tatrach skupisk sosny zwyczajnej i lasów bukowych, obecnie w jej drzewostanie dominują głównie świerki. Z rzadkich roślin, jakie występują na terenie Doliny Olczyskiej warto wymienić m. in. tojad kotuli oraz jarząb nieszypułkowy.
Sprawdź: Oblężenie w Tatrach. W których miejscach nie spotkasz dzikich tłumów?
Dolina Olczyska wczoraj i dziś
Dolina Olczyska od dawien dawna stanowiła ważne miejsce w okolicach Zakopanego. W dawnych czasach wchodziła w skład dwóch hal - Hali Olczysko i Hali Królowej i była wypasana przez miejscową ludność. Pozostałością po tej działalności są zabytkowe szałasy, które ostały się m. in. na Polanie Olczyskiej. Obecnie Dolina Olczyska nie pełni już funkcji pasterskiej, a przynajmniej nie w takim samym kształcie, co w dawnych czasach.
Na jej terenie nadal można co prawda, ujrzeć górali wypasających swoje stada, jednak jest to realizowane w ramach tzw. kulturowego wypasu owiec - górale są zobowiązani do przestrzegania ściśle ustalonych zasad, a także muszą być ubrani w tradycyjne stroje. Kulturowy wypas owiec to jedna z największych atrakcji okolic Zakopanego, która wzbudza spore zainteresowanie wśród turystów. Dolina Olczyska jest jednym z miejsc na mapie polskich Tatr, gdzie można go zobaczyć.
W dawnych czasach na terenie Doliny Olczyskiej znajdowało się kąpielisko termalne, którego częstym gościem w II połowie XIX w. był podobno sam Henryk Sienkiewicz. W miejscu, gdzie występowały cieplice, czyli ciepłe źródła termalne, obecnie działa Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów - znajduje się on tuż za wejściem do Doliny Olczyskiej, a pieczę nad jego funkcjonowaniem sprawuje Tatrzański Park Narodowy.
Dokładnie w tym samym miejscu, w XIX w. znajdowały się bardzo popularne na Podhalu baseny termalne. Funkcjonowały całkiem dobrze do 1957 r., kiedy doszło do pewnego wydarzenia. W wyniku podjętej decyzji o rozbudowie basenów, wody źródeł termalnych zostały połączone z Olczyskim Potokiem - w efekcie temperatura wód została obniżona, a baseny przestały spełniać swoją pierwotną funkcję.
Z dziejami Doliny Olczyskiej wiąże się także pewne tragiczne wydarzenie. Otóż, na jej terenie doszło do jednej z największych katastrof lotniczych w polskich Tatrach - w 1994 r. u podnóża Wielkiego Kopieńca rozbił się helikopter TOPR. W wyniku wypadku życie straciło 4 ratowników. Przeprowadzone po wypadku śledztwo wykazało, że główną przyczyną katastrofy była awaria silnika.
Walory turystyczne Doliny Olczyskiej. Dlaczego warto ją odwiedzić?
Dolina Olczyska znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego - jej zwiedzanie jest więc możliwe po wykupieniu biletów wstępu, w które zaopatrzyć się można online lub w budce u wylotu Doliny Olczyskiej. Jest to jedna z piękniejszych dolin po polskiej stronie Tatr, która nie cieszy się jednak tak dużym zainteresowaniem turystów, co chociażby Dolina Kościeliska czy Dolina Chochołowska.
Dużo mniejsza popularność Doliny Olczyskiej nie świadczy jednak bynajmniej o tym, że jest to miejsce mało atkacyjne - wręcz przeciwnie! Jej walory docenią jednak przede wszystkim turyści, którzy raczej stronią od tłumów i zamiast bliskiego kontaktu z innymi turystami, preferują podziwiać przyrodę oraz spędzić wolny czas w spokojnym, zacisznym miejscu.
Na podziwianie walorów przyrodniczych Doliny Olczyskiej szczególnie warto wybrać się wiosną. To właśnie w tym czasie na jej polanach rozkwitają krokusy, tworząc kwieciste, fioletowe dywany. Dolina Olczyska atrakcyjnie prezentuje się także w lecie, kiedy długie dni i przyjemne temperatury wprost zachęcają do spędzania większej części dnia na świeżym powietrzu.
fot. stux / Pixabay.com
Dolina Olczyska to piękne, malownicze miejsce, które wprost idealnie nadaje się na pieszą wycieczkę dla rodzin z dziećmi. Jej dnem wiedzie zielony szlak, którego pokonanie nie sprawi żadnych problemów dla małych nóżek, a czekające po drodze atrakcje i piękno tatrzaļskiej przyrody z pewnością zainteresują turystów w każdym wieku. Atrakcje, które znajdują się na terenie Doliny Olczyskiej, omówimy w dalszej części artykułu. A tymczasem warto dowiedzieć, jak dostać się w te okolice!
Przeczytaj: 7 rzeczy, w których Tatry są lepsze od Alp
Jak dostać się na teren Doliny Olczyskiej?
Dolina Olczyska jest zlokalizowana w pobliżu Zakopanego, na terenie dzielnicy Jaszczurówka. Do jej wejścia najprościej dostać się z Zakopanego - wylot Doliny Olczyskiej znajduje się bowiem tuż przy drodze Oswalda Balzera. Najprostszym sposobem na dotarcie do doliny jest dojazd własnym samochodem - przy wejściu na szlak zielony na zmotoryzowanych turystów czeka niewielki, ale za to darmowy parking.
Nie jest to jednak bynajmniej jedyna możliwość - do Doliny Olczyskiej możemy dojść także na piechotę (dystans do pokonania jest porównywalny do trasy prowadzącej do Kuźnic) lub dojechać na miejsce komunikacją miejską z Zakopanego. Do tego miejsca z centrum Zakopanego dowiezie nas m. in. autobus linii 11, jeżdżący na trasie Cyrhla-Krzeptówki.
Sprawdź noclegi w pobliżu wejścia do Doliny Olczyskiej:
Jak widać, dojazd do Doliny Olczyskiej jest łatwy i szybki. W związku z tym, że wszystkie drogi do tego miejsca prowadzą z Zakopanego, miasto to najlepiej ze wszystkich sprawdzi się jako miejsce zakwaterowania. Rezerwując nocleg w Zakopanem, oprócz Doliny Olczyskiej, będziemy mogli także odwiedzić pozostałe atrakcje, czekające na turystów w okolicy miasta. Spośród nich warto wymienić m. in. Morskie Oko, Dolinę Chochołowską, Dolinę Kościeliską, Dolinę Małej Łąki, a także Kasprowy Wierch, Giewont, Termy Chochołowskie i wiele innych miejsc, mniej lub bardziej popularnych wśród turystów.
W Zakopanem na turystów czeka rozbudowana i zróżnicowana baza noclegowa, którą tworzą m. in. pokoje i kwatery do wynajęcia w miejscowych willach, pensjonatach i hotelach, domki letniskowe w Zakopanem szczególnie popalarne w sezonie wiosenno-letnim, a także góralskie agroturystyki. Zdecydowanie jest z czego wybierać!
Zakopane to jednak nie jedyne miejsce, w którym warto szukać zakwaterowania przed wyruszeniem na wycieczkę do Doliny Olczyskiej. Można je znaleźć także w wielu innych miejscowościach na Podhalu - dla turystów preferujących wypoczynek w mniej popularnych lokalizacjach, polecamy noclegi w Kościelisku, Chochołowie, a także w miejscowości Małe Ciche. To mniejsze, ale równie malowniczo i korzystnie położone miejscowości, co Zakopane, w których można zakosztować unikalnego, górskiego klimatu.
Zobacz również: Wakacje kulinarne po Polsce - dania regionalne, gdzie i co zjeść?
Szlaki turystyczne w Dolinie Olczyskiej
Dnem Doliny Olczyskiej przebiegają dwa szlaki turystyczne - zielony szlak i żółty szlak. Zielony szlak rozpoczyna się u wylotu Doliny Olczyskiej i wiedzie jej dnem. Trasa cały czas biegnie wzdłuż Olczyskiego Potoku, przez Olczyską Polanę i dalej, na szczyt Wielki Kopieniec. Zielony szlak kończy się w Toporowej Cyrhli. Czas przejścia z Jaszczurówki na Olczyską Polanę wynosi ok. 40 min., natomiast trasa z polany na Wielki Kopieniec ok. 1 godziny. Na Olczyskiej Polanie zaczyna się żółty szlak turystyczny, który prowadzi stąd do Nosalowej Przełęczy. Czas przejścia tego odcinka wynosi ok. 30 min.
fot. Google Maps
Oba szlaki umożliwiają przedłużenie wycieczki - zielony szlak pozwala wejść na Wielki Kopieniec, z którego roztaczają się wspaniałe widoki na okolicę, żółtym szlakiem zdobędziemy natomiast równie korzystnie położony Nosal. Obie trasy są zdecydowanie warte polecenia, zwłaszcza jeśli wizyta w Dolinie Olczyskiej pozostawiła w nas pewien niedosyt. Z możliwości przedłużenia trasy chętnie skorzystają turyści, dla których górskie wycieczki nie mogą obyć się bez podziwiania pięknych widoków. Nie uświadczymy ich w samej Dolinie, jednak wybierając się na Wielki Kopieniec lub Nosal już zdecydowanie tak!
Odwiedź: Ustronne miejsca na weekend w Tatrach
Zielonym szlakiem przez Dolinę Olczyską
Wycieczka do Doliny Olczyskiej rozpoczyna się w Jaszczurówce. Po przekroczeniu wejścia do doliny wkraczamy na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego - wejście jest płatne, a bilety można kupić na miejscu w budce. Tuż za wejściem do doliny znajduje się Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów, znajdujący się pod pieczą TPN. Jego istnienie jest podyktowane faktem, że ciepliska Doliny Olczyskiej tworzą bardzo korzystne warunki dla życia i rozwoju płazów i gadów.
fot. Wietschorke / Pixabay.com
Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów w Dolinie Olczyskiej
Ośrodek funkcjonuje od 2003 r. Celem jest powstania było stworzenie warunków zbliżonych do naturalnych, gdzie możliwe będzie prowadzenie rozrodu i obserwacji zagrożonych gatunków gadów i płazów. Na terenie ośrodka podziwiać można takie ich gatunki, jak m. in. salamandry plamiste, traszki karpackie, żaby trawne, kumaki górskie, jaszczurki żyworodne, żmije zygzakowate i węże.
Ośrodek prowadzi także działalność edukacyjną, a na jego terenie wytyczona została ścieżka dydaktyczna wokół oczek wodnych. Na trasie znajduje się 5 przystanków z informacjami na temat historii źródeł, ich fauny i flory, ochrony przyrody oraz specyfiki tatrzańskich ekosystemów wodnych.
Wybierz: Szlaki dla początkujących w Tatrach
Opis szlaku przez Dolinę Olczyską
Długość trasy od wejścia do Doliny Olczyskiej to ok. 2 km, które pokonamy w ok. 45 min. Początkowo trasa jest bardzo przyjemna - szlak biegnie szeroką, żwirową drogą, którą gdzieniegdzie przecina Olczyski Potok. W tych miejscach znajdują się malownicze mostki, które pozwalają na przejście bez zamoczenia nóg.
Od samego początku trasa tchnie spokojem, ciszą i bliskością tatrzańskiej przyrody. Pozwala więc zrelaksować się, odpocząć i kontemplować to, co w górskich wycieczkach najpiękniejsze. Jako że Dolina Olczyska nie jest zbyt popularnym wśród turystów miejscem, może zdarzyć się tak, że całą trasę pokonamy bez napotkania na swojej drodze innych turystów lub będzie ich naprawdę niewielu.
fot. Nocowanie.pl
Po drodze możemy podziwiać charakterystyczną dla tego miejsca roślinność - świerki, a gdzieniegdzie także sosny i drzewa liściaste. Wzdłuż ścieżki gęsto rosną trawy, a także kwiaty - wiosną są to przepiękne krokusy. Wycieczka Doliną Olczysko jest o tyle łatwa, że wystarczy podążać za zielonym szlakiem. Po ok. 45 minutach marszu docieramy na Polanę Olczyską.
Polana Olczyska i Olczyskie Wywierzysko
Polana Olczyska położona jest między Nosalem a Wielką Królową Kopą i Wielkim Kopieńcem. W dawnych czasach na jej terenie wypasano owce. W celu zapewnienia miejsca na wypoczynek dla pasterzy, na Polanie Olczyskiej wybudowano ok. 20 szałasów pasterskich - do naszych czasów zachowało się ich zaledwie 3. W centralnym punkcie Polany Olczyskiej znajdują się drewniane ławy, a w zachodniej jej części, tuż przy żółtym szlaku na Nosal mieści się Olczyskie Wywierzysko.
fot. Nocowanie.pl
Olczyskie Wywierzysko to największe w polskich Tatrach źródło wody pitnej. Jego wydajność jest szacowana na ok. 700 l/s. W czasie obfitych opadów deszczu, wydajność wywierzyska dodatkowo wzrasta i osiąga poziom ok. 6000 l/s, który zdecydowanie robi wrażenie. W wodach wywierzyska stwierdzono występowanie rzadkiego skorupiaka studniczka tatrzańskiego. To właśnie w tym miejscu swój początek ma towarzyszący nam w czasie wycieczki przez Dolinę Olczysko Olczyski Potok.
Niestety, w 1999 r. doszło do wydarzenia, które odmieniło dotychczasowy wygląd wywierzyska - zostało ono zdemolowane przez wandali, przez co obecnie wypływ wody następuje niemal wyłącznie z okrągłego zagłębienia zlokalizowanego pośród głazów, zarośli i skał. Polana Olczyska to doskonałe miejsce na odpoczynek, posiłek na świeżym powietrzu, a także relaks całą rodziną. Po spędzeniu tu czasu, przychodzi natomiast pora, aby dowiedzieć na pytanie - co dalej? Z Polany Olczyskiej możemy bowiem wrócić tą samą drogą do wylotu Doliny Olczyskiej lub iść dalej zielonym lub żółtym szlakiem.
Szlak na Kopieniec Wielki i piękne widoki
fot. Nocowanie.pl
Trasa na Wielki Kopieniec prowadzi w stronę Polany Kopieniec. Z tego miejsca do pokonania mamy ok. 1,5 km - ścieżka mimo tego, że pnie się do góry, nie jest specjalnie wymagająca, a jej pokonanie nie powinno zająć więcej niż ok. 1 godzinę czasu. Polana Kopieniec to kolejne miejsce na szlaku, na którym możemy podziwiać szałasy pasterskie. Na polanie prowadzony jest także kulturowy wypas owiec, a wiosną kwitną tu krokusy.
fot. Nocowanie.pl
Kopieniec Wielki to natomiast szczyt w Tatrach Zachodnich, z którego roztacza się piękna panorama. Z wysokości 1328 m n.p.m. można podziwiać m. in. Czerwone Wierchy, Giewont, a także Tatry Zachodnie i całe malownicze Podhale. To właśnie dla tych wspaniałych widoków warto wydłużyć wycieczkę i z Polany Olczyskiej podążyć zielonym szlakiem na szczyt Wielkiego Kopieńca. Schodząc z Wielkiego Kopieńca zobaczymy Kamienny Krzyż, a nasza wycieczka zakończy się w Cyrhli.
fot. Nocowanie.pl
Z Polany Olczyskiej do Nosalowej Przełęczy i na Nosal
Z Doliny Olczyskiej możemy dostać się także na Nosal (1206 m n.p.m.) - szczyt położony w reglowej części Tatr, z którego roztaczają się wspaniałe widoki o wysokogórskim charakterze. Nosal znajduje się między Doliną Bystrej a Doliną Olczyską i dostać się na niego można zielonym szlakiem z Zakopanego lub szlakiem zielonym i żółtym z Doliny Olczyskiej. Trasa na odcinku od wylotu doliny do Polany Olczyskiej pokrywa się ze szlakiem na Wielki Kopieniec.
Na Polanie Olczyskiej od zielonego szlaku odbija żółty szlak i prowadzi w górę Doliny Olczyskiej. Wąska ścieżka powyżej Polany Olczyskiej wznosi się na Nosalową Przełęcz, do której docieramy po ok. 30 min. marszu. Na Nosal z przełęczy prowadzi zielony kolor szlaku. Przed wejściem na szczyt czeka nas jedno męczące podejście, a tuż za nim szczyt Nosala.
fot. Nocowanie.pl
Panorama z tego miejsca zdecydowanie robi wrażenie - z Nosala widać m. in. Świnicę, Kościelec, Kozi Wierch, Granaty, a także Koszystą i Babią Górę. Zejście z Nosala odbywa się zielonym szlakiem w kierunku Zakopanego.
Sprawdź inne: atrakcje w Zakopanem
Komentarze
