"Wszystkie drogi w Kazimierzu prowadzą do Domu Kuncewiczów? Mamy taką nadzieję...
Dom Kuncewiczów, literacki oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym
ul. Małachowskiego 19 , 24-120 Kazimierz Dolny
https://www.facebook.com/DomKuncewiczow
www.mnkd.pl
tel. +48 881 01 02
Zachęcamy do obejrzenia stałej ekspozycji muzealnej i do odpoczynku w ogrodzie Domu Kuncewiczów.
Muzeum czynne jest:
w okresie od 1 kwietnia do 30 września w godz. 10:00-17:00
w okresie od 1 października do 31 marca w godz. 09:00-16:00 / nieczynne w środ
Krótka historia siedziby, przewodnik po wystawie
Dom przy ul. Małachowskiego 19 w Kazimierzu Dolnym wzniesiono w roku 1936 dla wybitnej pisarki i jej męża prawnika, literata oraz polityka, według projektu architekta Karola Sicińskiego, którego twórczość wywarła silny wpływ na przedwojenny i powojenny kształt Kazimierza Dolnego. Nowoczesny jak na owe czasy budynek był letnią siedzibą Kuncewiczów zaledwie trzy lata (na stałe wraz z synem Witoldem mieszkali w Warszawie przy Placu Trzech Krzyży 8 m. 13). Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, gospodarze udali się na emigrację wraz z grupą uciekinierów ze stolicy, którzy w Kazimierzu, w ""Willi pod Wiewiórką"", szukali schronienia. Wśród nich znaleźli się Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Mieczysław Grydzewski i Stanisław Baliński.
Kuncewiczowie wrócili do Kazimierza po trwającej prawie 20 lat tułaczce. Jednak ""Dom pod Wiewiórką"" nigdy nie był stałą siedzibą obojga: Kuncewiczowie spędzali tu część roku, prowadząc intensywne życie towarzyskie, gromadząc wokół siebie wybitne osobistości, przede wszystkim artystów, lecz zimę spędzali za granicą, zazwyczaj w Rzymie.
Dopiero po śmierci Jerzego Kuncewicza, w roku 1984, Maria Kuncewiczowa podjęła decyzję o całorocznym pobycie w Kazimierzu. Mieszkała tu pięć lat, aż do swojej śmierci 15 lipca 1989 roku.
W latach 1991-2005 domem opiekowala się Fundacja Kuncewiczów. Założył ją syn Marii i Jerzego Kuncewiczów - Witold, powierzając kierownictwo Edwardowi Balawejderowi. W tym czasie zorganizowano wiele interesujących sesji naukowych, spotkań autorskich i wystaw plastycznych z udziałem wybitnych twórców i naukowców oraz wolonatariuszy.
Uchwałą Nr XXVII/380/04 sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 8 listopada 2004 roku wykupiono Kuncewiczówkę z rąk Witolda, syna Marii i Jerzego. W lutym 2005 r. przekazano posesję Muzeum Nadwiślańskiemu w Kazimierzu Dolnym.
Z decyzji Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w sprawie wpisania dobra kultury do rejestru zabytków, Lublin, 28 lutego 1985 r.
Willa Pod Wiewiórką Marii i Jerzego Kuncewiczów w Kazimierzu Dolnym
Wkomponowana w naturalne ukształtowanie terenu opadającego w kierunku wschodnim. Otoczona ogrodem – parkiem, częściowo projektowanym oraz naturalnym bogatym drzewostanem. Wybudowana z drewna. Konstrukcja ścian zrębowa, zwęgłowana na jaskółczy ogon z ostatkami. Piwnice z opoki wapiennej wyrównujące poziom terenu, tworzące od strony wschodniej dodatkową kondygnację. Założona na planie nieregularnym, zbliżonym do litery Z. Budynek skomponowany z trzech brył, z których wschodnia jest piętrowa, pozostałe parterowe z użytkowymi poddaszami. Dachy głównie czterospadowe z lukarnami – powiekami, szczytami i dymnikami. Od południa taras z pergolą, murowany z opoki wapiennej. Okna wielodzielne z przewagą trójdzielnych o podziałach pionowych. Układ pomieszczeń nieregularny, z częścią reprezentacyjną składającą się z hallu i dwóch salonów przykrytych stropami belkowanymi. W pozostałych pomieszczeniach sufity tynkowane. W salonie piec z kafli huculskich z około 1849 r. Wpisu willi do rejestru zabytków dokonuje się w granicach ogrodu, na który składają się działki oznaczone na mapie ewidencji gruntów miasta Kazimierza Dolnego numerami 1696 i 1697.
Willa została zbudowana w latach 1934-36 dla Marii i Jerzego Kuncewiczów według projektu Karola Sicińskiego. Jest jednym z najwybitniejszych dzieł tego architekta, wywodzącego się z tradycji polskiej ciesiółki ludowej; nosi tez cechy znamienne dla reprezentacyjnej architektury letniskowej dwudziestolecia międzywojennego. Dom jest świadectwem czasów, w których powstał i wyrazem dążeń i gustów jego właścicieli będących przedstawicielami polskiej elity kulturalnej. Gościli w nim najwybitniejsi przedstawiciele i twórcy myśli społecznej i kulturalnej tego okresu. Podobną rolę dom zaczął pełnić po roku 1956. ogród wokół willi został zaprojektowany przez wybitnego polskiego przyrodnika Jana Dybowskiego.
HALL - POKÓJ KOMINKOWY
Latarnia jest jednym z dwóch przedmiotów z pierwotnego wyposażenia domu. Drugi, piec huculski, znajduje się w salonie. Balustrada z motywem wiewiórki została zaprojektowana przez Karola Sicińskiego. Przedwojenny projekt zrealizowano dopiero po wojnie. Ława projektu Antoniego Michalaka, malarza i pedagoga, przyjaciela Kucewiczów, powstała w czasie okupacji. Nad ławą wisi siedmioramienna aplika żelazna, kupiona w Kalifornii, na niej - rycerzyk z Taorminy we Włoszech. Umieszczono tu również obrazy pędzla Jerzego Gnatowskiego (pozostającego w bliskiej znajomości z państwem Kuncewiczami). Obok wisi ""Parlament w Ottawie"" Mary Littauer-Schneider, przyjaciółki Marii Kuncewiczowej. Nad prawymi drzwiami wiodącymi do salonu wisi rysunek „japoński”, z ptaszkiem, Anny, obecnie Krasnowolskiej, córki Jana Józefa Szczepańskiego, wybitnego pisarza, bratanka Marii Kuncewiczowej, z domu Szczepańskiej. Pod spodem umieszczono “Głowę kobiety” Stana Appenzellera, natomiast po lewej stronie drzwi - “Kazimierz” Tadeusza Michalaka oraz Matkę Boską z Dzieciątkiem - obrazek na szkle. Na kominku stoi drewniana szopka-pozytywka oraz makieta „Santa Marii” Krzysztofa Kolumba. Obok wisi scena z Londynu Feliksa Topolskiego, a nad schodami - plakat monodramu według ""Cudzoziemki"" Kuncewiczowej, który wykonywała przed laty Anna Lutosławska.
GABINET KUNCEWICZA
Większość mebli znajdujących się w Domu Kuncewiczów została zakupiona po II wojnie w Radomiu od antykwariuszy braci Szuszczykiewiczów (biedermeier, chippendale, Ludwik Filip). Stół należał do Leona Wyczółkowskiego. Stoi na nim portret Jana Pawła II z odręczną dedykacją dla Kuncewiczów. Po obu stronach okna, na ścianie zachodniej, znajdują się projekty kostiumów teatralnych wykonane przez Irenę Lorentowiczównę, przyjaciółkę pisarki. Wisi tam również fotografia babki Marii Kuncewiczowej - Zofii z Góreckich Dziubińskiej. Nad serwantką umieszczono portret Jerzego Kuncewicza, wykonany sangwiną w roku 1962 przez Antoniego Michalaka.
SALON
Za oszklonymi drzwiami dzielącymi salon, przy oknie wiszą fotograficzne portrety Marii i Jerzego Kuncewiczów wykonane przez Zofię Nasierowską. Tuż obok możemy zobaczyć jedyny przedmiot, który zachował się w ze spalonego w czasie II wojny światowej mieszkania Kuncewiczów w Warszawie. Jest to makata z Chun Czumu zwana turkiestańską. Między oknami wisi ""Podwójny portret Kuncewiczów"" wykonany sangwiną przez Antoniego Michalaka. Piec, jeden z najciekawszych elementów Domu Kuncewiczów, został wybudowany przed II wojną światową z kafli trzech innych piecyków. Pochodzi z Huculszczyzny, z Karpat Wschodnich, regionu ciekawego krajobrazowo i etnograficznie, który zachwycał i inspirował artystów Międzywojnia. Po lewej jego stronie znajduje się litografia Leona Wyczółkowskiego przedstawiająca kościół św. Wojciecha i przytułek św. Łazarza w Lublinie. Po obu stronach pierwszych drzwi, wiszą obrazy Władysława Filipiaka (”Targ w Kazimierzu” i “Portret Jerzego Kuncewicza”).
KLATKA SCHODOWA, PODEST
Zawieszono tu między innymi ""Nosiwodę"" Chaima Goldberga, urodzonego w roku 1917 w Kazimierzu Dolnym (zm. w r. 2004 na Florydzie), wczesny pejzaż Franciszka Kmity ""Wieża Dorotka w Płocku"" oraz kopię ""Targu w Massindi"" Feliksa Topolskiego.
POKÓJ DZIENNY APARTAMENTU MARII KUNCEWICZOWEJ
W latach 60. i 70. XX wieku w tym pokoju mieszkał Jerzy Kuncewicz. Tutaj też pisał przy stole empire z okrągłym blatem. Po jego śmierci w tym pokoju zamieszkala Maria Kuncewiczowa. Tutaj umarła na łóżku, nad którym wisi szkic do jej portretu pędzla Stanisława Appenzellera oraz reprodukcja obrazu Feliksa Topolskiego. Dzieło to przed II wojną światową zdobiło kawiarnię Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie. Wśród przedstawionych pisarzy i polityków znajduje się Jerzy Kuncewicz. Chusta kaszmirowa pochodzi ze Szkocji. Nad kanapą wiszą następujące obrazy: kopia ""Portretu Jerzego Kuncewicza"" Stana Appenzellera (dar Witolda Kuncewicza z roku 2005), pod nim ""Matka Boska Skalmierska”, a po prawej stronie - ""Biskupy polskie” Nikifora, po lewej natomiast angielska wersja ""Śniadania na trawie"". Przy oknie wisi reprodukcja obrazu Diego Rivery „Dziewczyna meksykańska”.
SYPIALNIA Z GARDEROBĄ
W alkowie znajduje się łóżko pisarki. Przed nim leży kaukaski dywanik pochodzący z domu dziadków Kuncewiczowej w Taganrogu nad Morzem Azowskim. Pod oknem stoi biurko pisarki, przerobione z komody. Na nim znajdują się liczne fotografie rodzinne, przedstawiające: matkę pisarki, męża i syna, synową i wnuka. Na ścianie, po o prawej, stronie wisi kopia ""Portretu Witolda Kuncewicza w stroju wojskowym"" Feliksa Topolskiego. (Dar Witolda Kuncewicza z roku 2006). Szafy w ścianie stanowiły w latach międzywojennych nowatorskie rozwiązanie wnętrzarskie.
