Szczytno, turystyczny hit regionu
Szczytno leży w południowej części Mazur, nad brzegiem Jeziora Szczycieńskiego. Nie cieszy się jednak takim zainteresowaniem turystów, jak chociażby Mikołajki i Giżycko, co nie oznacza wcale, że jest tam nudno. Wręcz przeciwnie! W mieście jest wiele interesujących zabytków, świadczących o długiej historii, oraz urzekających zakątków.
Szczytno powstało około 1360 roku – rozwinęło się z osady funkcjonującej jako przedzamcze. Jej mieszkańcami byli osadnicy z Mazowsza, którzy zajmowali się przede wszystkim bartnictwem. Terenem tym zarządzali Krzyżacy, którzy postawili swoje warownie. Najpierw był to drewniany zamek, później zastąpiony murowanym. Do czasów współczesnych zachowały się jedynie jego ruiny. Podczas spaceru po Szczytnie warto wybrać się w to miejsce. Pamiętajmy, że zostało utrwalone w powieści „Krzyżacy” jako miejsce uwięzienia Danuśki i oślepienia Juranda.
Z czasów średniowiecza nie zachowało się w Szczytnie wiele zabytków. Warte uwagi miejsca pochodzą z czasów późniejszych, a należą należą do nich między innymi:
• ratusz miejski, w którym mieści się również Muzeum Mazurskie w Szczytnie,
• barokowy kościół ewangelicko-augsburski,
• neogotyckie kościoły pw. Wniebowzięcia NPM oraz chrześcijan baptystów,
• chata mazurska z połowy XIX wieku.
Chata mazurska ze wsi Bartna Strona
Wieś Bartna Strona od XIV aż do połowy XX wieku była odrębną jednostką administracyjną. W granice Szczytna włączono ją dopiero w 1913 roku. Do czasów współczesnych z oryginalnej zabudowy przetrwała tylko jedna chata, będąca siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Szczytna. Mile widziani są tam również turyści, którzy chcieliby zobaczyć jej wnętrze.
Oglądanie tego zabytku warto jednak zacząć od otoczenia. Chałupa została zbudowana z sosnowych bali, połączonych bez użycia gwoździ, na tzw. rybi ogon. Konstrukcja spoczywa na kamiennej podmurówce. Chociaż obecnie kryta jest dachówką, to zaraz po wybudowaniu pomieszczenia zabezpieczała strzecha. Po lewej stronie od głównego wejścia znajdowała się część, w której trzymano inwentarz, natomiast na wprost wchodziło się do tzw. czarnej kuchni. Było to miejsce, w którym toczyło się codzienne życie i gotowano posiłki. Świąteczna izba znajdowała się po prawej stronie, sąsiadowała z nią mała sypialnia.
Na wyposażenie chaty składają się zarówno oryginalne sprzęty, jak też zrekonstruowane meble. Kolekcję uzupełniają dawne przedmioty codziennego użytku, stosowane zarówno w domu, jak też gospodarstwie.
Zwiedzanie chaty możliwe jest w lipcu i sierpniu we wtorki (17:00 – 19:00) i piątki (10:00 – 13:00). Turyści, którzy chcieliby obejrzeć to miejsce poza wyznaczonymi terminami, powinni skontaktować się z prezesem Towarzystwa Przyjaciół Szczytna, by umówić się na indywidualną wizytę.
