Góralskie tradycje i obrzędy w okresie Świąt Bożego Narodzenia
Typowe zwyczaje góralskie kojarzą się raczej ze świętami kościelnymi, a szczególnie z Bożym Narodzeniem. Niektóre z nich przetrwały do dziś, ponieważ są ludzie, którzy pragną pielęgnować wieloletnie tradycje. To właśnie ta barwna kultura przyciąga co roku coraz więcej gości.
Prawdziwy ruch pod Tatrami zacznie się w drugi dzień świąt. Dawne zwyczaje góralskie są tutaj wciąż żywe, a zima zawsze przychodzi na czas. Pod stopami skrzypie śnieg, a mróz tworzy przepiękne wzory na szybach. To cudowny okres, który warto spędzić właśnie w tym miejscu.
Prawdziwie góralski klimat poczujesz w Zakopanem. Już teraz sprawdź atrakcyjne oferty noclegowe: noclegi Zakopane
Wigilia
Kiedy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka, gospodarze zaczynają prawdziwą góralską wieczerzę, która nazywa się 'Wiliją'. Wtedy cała rodzina zasiada do stołu, a do izby wchodzi gazda, stawia snopek owsa w kącie i rozpoczyna modlitwę: „Niek pokwolony będzie Jezus Krystus”. Inni odpowiadają na to: „Na wieki wieków, amen”. Następnie, gospodarz składa życzenia z okazji świąt i prosi o zapewnienie dostatku jego rodzinie. Na koniec wszyscy domownicy łamią się opłatkiem umaczanym w miodzie.
Do dzisiaj wśród mieszkańców Podhala krąży przesąd, że jaka Wilija, taki cały rok, dlatego niektórzy górale tak jak kiedyś myją się w wodzie, do których wcześniej wrzucili monety. Ma to przyciągnąć pieniądze. Ponadto, gospodarze sypią kurom ziarno do metalowych obręczy po to, aby nie gubiły jajek i trzymały się razem.
W wielu domach, wykorzystywana jest także tradycja wieszania podłaźniczek, czyli świerkowych drzewek, czubkiem skierowanym w doł. Drzewka umieszcza się u sufitu i dekoruje ozdobami z bibuły, opłatkami, czy jabłkami. Później gałązki takich podłaźniczek służą do błogosławienia zwierząt przez gospodarza, który umieszcza je następnie nad wejściem do obory. Robi to po to, aby jego trzoda dobrze się chowała.
Snopek owsa, który został wczesniej wniesiony do chaty, młóci się zaraz po Święcie Trzech Króli, a otrzymane ziarno - wysiewa się na wiosnę. Po wieczerzy wigilijnej niektóre panny wychodzą przed dom, by nasłuchiwać szczekania psa. W zależności od tego, z której strony usłyszą psa, stamtąd nadejdzie ich kawaler.
Jeżeli chodzi o jedzenie, na stole musi znaleźć się 12 potraw. Najczęściej przygotowywanymi daniami są pierogi z jabłkami, ryba, zupa grochowa, grzybowa, a także barszcz z uszkami. Stół dodatkowo wzbogaca piernik, a do tego jest kompot ze śliwek. Należy spróbować każdej z potraw.
Małe kościółki położone wśród gór, przyciągają zwykle tysiące wiernych. Podczas drogi do kościoła, mieszkańcy oświetlają ją pochodniami i latarkami. W czasie pasterki rozbrzmiewają piękne kolędy.
Boże Narodzenie
Drugiego dnia świąt, obchodzi się tradycję podłazów góralskich. Jest to zwyczaj odwiedzania przez kawalerów dziewczyn, które przypadły im do gustu. Pierwsze podłazy mają miejsce po pasterce w Św. Szczepana, drugie zaś - w noc noworoczną.
Dzień Bożego Narodzenia obchodzi się zwykle uroczyście i w gronie rodzinnym. Należy wtedy unikać jakichkolwiek prac i nie wolno przyjmowac gości. Jest to dzień bardzo uroczysty, podczas którego dużo się kolęduje. Dzieci i młodzież często przebierają się za pastuszków lub zwierzęta, chodzą ze skrzypcami od domu do domu, śpiewają kolędy i zbierają zaskórniaki.
Tuż po świętach, w górach wystawia się jasełka, lecz znacznie popularniejsze są przeglądy kolędnicze. Przedstawienia przygotowują młodzi mężczyźni, w których nie może zabraknąć grania i śpiewania. W przedstawieniu musi się znaleźć kilka ważnych postaci takich jak: Żyd, Turoń, Dziad, czy Gospodarz, który przyjmuje gości pod swój dach. Takie występy są najczęściej organizowane przez domy kultury w styczniu i składają się z kilku etapów: gminny, powiatowy oraz wojewódzki.
Sprawdź dostępne oferty noclegowe w innych miejscowościach:
Komentarze
