Łomża i okolice - co warto zobaczyć?

Łomża leży w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim, nad rzeką Narew. Miasto zlokalizowane jest na historycznym Mazowszu, to stolica dawnej ziemi łomżyńskiej. Łomża to także główny ośrodek gospodarczy, edukacyjny i kulturowy ziemi łomżyńskiej oraz trzecie co do wielkości miasto województwa podlaskiego.

To również miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim. Miejsce obrad sejmików ziemskich ziemi łomżyńskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku.

Jest to niezwykle ciekawy region Polski. Także pod względem atrakcji przyrodniczych. Łomża jest położona w środkowym biegu Narwi na Nizinie Mazowieckiej na wysokości ok. 125 m n.p.m., w północnej części Międzyrzecza Łomżyńskiego. Miasto leży na wzgórzach morenowych, obejmujących wysoką, lewobrzeżną skarpę pradoliny Narwi. To teren Zielonych Płuc Polski. W sąsiedztwie miasta znajduje się Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi, rezerwat przyrody „Rycerski Kierz” oraz Czerwony Bór. W pobliżu, ok. 25 km na północny wschód, zlokalizowany jest Biebrzański Park Narodowy, a ok. 20 km na północny zachód - Puszcza Kurpiowska. Przez miasto przepływają dwa cieki: rzeka Narew oraz Łomżyczka.

Ciekawy jest także sam układ urbanistyczny Starego Miasta w Łomży, który przedstawia założenia średniowieczne, gdyż charakteryzuje się prostokątnym układem ulic i bloków zabudowy. Mimo działań wojennych prowadzonych w mieście, układ ten jest zachowany po dziś dzień i widoczny w granicach ulic Dwornej, Krótkiej, Krzywe Koło i Szkolnej. Historyczny układ przestrzenny miasta został uznany za zabytek urbanistyki decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku. Ochroną konserwatorską został objęty obszar w granicach ulic: Zamiejskiej, Zjazdu, rzeki Narew oraz ulic Sikorskiego, Polowej, 3 Maja i Wiejskiej. W granicach administracyjnych miasta znajdują się również historyczne place targowe, tj. Stary i Nowy Rynek, Plac Niepodległości oraz dawny Rynek Wołowy.

Łomża, jak i jej najbliższe otoczenie to wymarzone miejsce na urlop. Znajdziemy tam malownicze krajobrazy, liczne atrakcje przyrodnicze, jak i ciekawe zabytki. Na weekend, dłuższy pobyt czy jako baza wypadowa – bez względu na to jaką formę wybierzemy, na pewno nie będziemy się tam nudzić.

Co warto zobaczyć w Łomży?

Planując zwiedzanie miasta, na pewno nie możemy pominąć wizyty na Starym Rynku. Jest to zarówno miejsce spotkań, jak i miejsce pełne historii miasta. To rozległy, prostokątny plac - charakterystyczne miejsce w mieście. Ze wszystkich stron rynku wychodzą pod kątem prostym ulice. Dodatkowego uroku dodają mu kamienice z arkadami - odbudowane, pseudobarokowe, według projektu Ciborowskich. Charakterystycznym elementem rynku jest Ratusz, znajdujący się we wschodniej części placu. Ten klasycystyczny budynek wzniesiony został w latach 1822–1823. W ścianie widnieje tablica upamiętniająca nadanie praw miejskich. Obok znajduje się nowy ratusz oddany do użytku w 1998 r. projektu Jerzego Ullmana z Białegostoku.

Od rynku odchodzi Deptak Łomży, inaczej ulica Farna będąca głównym szlakiem spacerowym mieszkańców i turystów.

Łomża to także zabytki sakralne. Na ulicy Dwornej znajduje się późnogotycka Katedra św. Michała, której budowę rozpoczęto prawdopodobnie w 1504 roku, a nawę ukończono w 1526 r., a także zespół klasztorny ss. Benedyktynek.

Przy ulicy Krzywe Koło mieści się natomiast  kościół i klasztor oo. Kapucynów (barok toskański). Został on wzniesiony na skarpie nad Narwią w latach 1770–1798. W bocznej kaplicy możemy zobaczyć współczesny obraz przedstawiający błogosławionego o. Honorata Koźmińskiego, kapucyna. Co ciekawe, w pomieszczeniu przy bocznym wejściu co roku w okresie Bożego Narodzenia uruchamiana jest ruchoma szopka. Warto wiedzieć także o tym, że w tym miejscu znajdował się pierwszy gotycki kościół parafialny w Łomży.

Wart zobaczenia jest także Pałac Biskupi z 1925 r. wybudowany w stylu neoklasycystycznym i ulokowana obok Plebania z XVIII w., a także Kościół Wniebowzięcia NMP w stylu neorosyjskim, z 1877 roku. Jest to dawna cerkiew garnizonowa. Do dziś budynek zachował formy architektoniczne typowe dla cerkwi prawosławnych. Obiekt znajduje się na placu Jana Pawła II. Będąc na tym placu zwróćmy uwagę także na dawny pałac rosyjskiego gubernatora z 1866 r., gdzie obecnie znajduje się    Wyższe Seminarium Duchowne.

Natomiast na ulicy Kopernika znajduje się Cmentarz Katedralny z XVIII w. Jest to jeden z najstarszych cmentarzy na Mazowszu. Obejmuje zespół cmentarzy - rzymskokatolicki, ewangelicko-augsburski oraz prawosławny. Ze względu na rangę pochówków cmentarz ten jest porównywany czasem do warszawskich Powązek. To właśnie tutaj pochowani są m.in. Jakub Waga, Feliks Bernatowicz czy Jan Kulka. Na cmentarzu można obejrzeć też oryginalne Mauzoleum Rodziny Śmiarowskich.

Sporym zainteresowaniem wśród turystów odwiedzających Łomżę cieszy się także Ławeczka Hanki Bielickiej, która była znakomitą, polską aktorką. Niemal całe swoje dzieciństwo, jak i młodość spędziła ona właśnie w Łomży. Na jej cześć w Łomży powstała ławeczka - pomnik, znajdująca się na ulicy Farnej przy zbiegu ulic Dwornej i Starego Rynku.

Rzeźba jest dziełem artysty rzeźbiarza - Michała Selerowskiego, zaś ufundowana została przez Romana Englera, Jana Kurpiewskiego i Marka Mackiewicza. Pomnik charakteryzuje się tym, że został odlany z brązu i przedstawia aktorkę siedzącą na ławce w wielkim kapeluszu. Na oparciu ławki istnieje podpis Hanki Bielickiej.

Kolejne ciekawe miejsce to grodzisko w Starej Łomży. Pierwsze wzmianki o grodzie istniejącym w tym miejscu pochodzą z IX wieku. Zaś umocnienia typu cyplowego datuje się na XI wiek. Gród został zniszczony prawdopodobnie w XIII wieku przez Litwinów. Był to jeden z najstarszych i najbardziej wysuniętych punktów obronnych Mazowsza z okresu średniowiecza. Bronił przed najazdami Jaćwingów, Litwinów i Prusów. Nazwa „Stara Łomża” pojawia się w dokumentach ok. 1410 roku, kiedy to przeniesiono parafię ze starej osady do dzisiejszej Łomży. Dziś po grodzie pozostały dwa wzgórza: jedno nazwane Wzgórzem Królowej Bony drugie imieniem św. Wawrzyńca. Warto odwiedzić te miejsca, gdyż roztaczają się z nich piękne widoki na rzekę Narew.

Na tym atrakcje Łomży się nie kończą. Pamiętajcie, że ten region Polski to także atrakcje przyrodnicze: przełom rzeki Narew, bliskość Narwiańskiego i Biebrzańskiego Parku Narodowego czy Muzeum Przyrody w Drozdowie, które mieści się w zabytkowym dworze ziemiańskim – dawnej siedzibie rodu Lutosławskich otoczonej 3-hektarowym parkiem. Posesja muzealna jest położona na terenie malowniczej doliny rzeki Narew oraz Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi.

Noclegi w Łomży

Na bazę noclegową Łomży i okolic składają się głównie obiekty z kategorii kwatery i pokoje oraz agroturystyki. W mieście działają także hotele i motele, które oferują nieco wyższy standard, ale i wyższe ceny.