Łysa Góra - poznaj szczyt odwiedzany przez czarownice i diabły!
Lubisz odkrywać miejsca pełne tajemnic? Tego typu wyprawy towarzyszą nam podczas niemal każdego wyjazdu. Niezależnie od tego, czy to lato, czy zima, warto czasem jest zobaczyć coś nieoczywistego, a z drugiej strony - niezwykłego. Dziś zaproponujemy Wam wyprawę w Góry Świętokrzyskie, na drugi co do wysokości szczyt tego regionu górskiego.
Pomimo tego, że Góry Świętokrzyskie nie należą do tych wysokich gór, to jednak każdy turysta powinien odnaleźć tu dla siebie coś w pełni wyjątkowego. Panuje tu wspaniały klimat, a przemierzanie tutejszych szlaków, to prawdziwa przyjemność dla każdego, kto kocha góry. Biorąc pod uwagę atrakcje turystyczne w Górach Świętokrzyskich, trzeba podkreślić, ze królują tu przede wszystkim wspaniałe zabytki oraz atrakcje przyrodnicze, dzięki czemu ten region górski jest tak chętnie wybierany przez turystów. Podkreślić również trzeba stosunkowo łagodne szczyty, dzięki czemu każda wędrówka jest tylko i wyłącznie przyjemnością. Jeśli lubisz miejsca pełne tajemnic, kochasz góry i chcesz aktywnie spędzić czas, to wyprawa na szczyt Łysej Góry to opcja idealna dla Ciebie.
Poznaj: 5 najpopularniejszych świętych gór w Polsce. Gdzie się wybrać?
Łysa Góra - najważniejsze informacje
W czym tkwi wyjątkowość Łysej Góry? Dlaczego jest to szczyt pełen tajemnic? Czy faktycznie spotykały się tu niegdyś czarownice i diabły? Jeśli jesteście ciekawi odpowiedzi na tak postawione pytania, to dobrze będzie nieco lepiej poznać ten niezwykły szczyt, znajdujący się w Górach Świętokrzyskich.
Zgodnie z tym, co zostało wspomniane na samym wstępie, Łysa Góra to drugi co do wysokości szczyt w Górach Świętokrzyskich. Jej wysokość to 595 m n.p.m. Zaledwie kilkanaście centymetrów wyższa jest Łysica, czyli najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich.
fot. Nocowanie.pl
W przypadku Łysej Góry, trzeba podkreślić, że znajduje się ona w paśmie Łysogór, nieopodal Nowej Słupi. Ciekawostkę w jej przypadku, na pewno stanowi fakt, że bardziej znaną i częściej używaną przez turystów nazwą tej góry jest Święty Krzyż.
Ze względu na na swoje uroki i wartości przyrodnicze, Łysa Góra objęta jest ochroną w ramach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Znajduje się tu dość spore gołoborze, czy też pozostałości wału kultu pogańskiego. Świętokrzyski Park Narodowy jest chętnie odwiedzany przez turystów, głównie w sezonie letnim.
Sabat czarownic i niezwykle cenne relikwie drzewa krzyża świętego - legendy związane z Łysą Górą
Według ludowych podań było to miejsce sabatów czarownic, które odprawiały tam swoje gusła. Jednak współcześnie to ważne miejsce kultu chrześcijańskiego – w sanktuarium na szczycie wzniesienia przechowywane są relikwie drzewa krzyża świętego. Święty Krzyż stanowi cel pielgrzymek od średniowiecza.
Jak podkreśla legenda, związana z tym szczytem i sanktuarium, relikwie zostały podarowane opactwu benedyktynów przez węgierskiego królewicza Emeryka, który zgubił się w lesie w pogoni za jeleniem. W zamian za odnalezienie drogi, anioł polecił mu zostawić na górze to, co ma najcenniejszego – relikwie.
Relikwie można zobaczyć w kaplicy Oleśnickich, złożone w pancernym tabernakulum. Drzewo Krzyża Świętego zostało uformowane w krzyżyk o podwójnym ramieniu i oprawione w bogato zdobioną blachą. Taki krzyż jest zwany karawaką i w XVII i XVIII wieku uchodził za cudowną obronę przed zarazami. Warto podkreślić, że na Łysej Górze, oprócz sanktuarium, znajduje się również Muzeum Misyjne, krypta Jeremiego Wiśniowieckiego, Kaplica Oleśnickich, Krużganek - miejsce spotkań i wieża widokowa, z której każdy może podziwiać niezwykłą panoramę najbliższej okolicy.
Zobacz również: TOP 5 legend o popularnych turystycznych miejscach w Polsce. Znasz je wszystkie?
Łysa Góra - Święty Krzyż - jak dojechać?
Jak dobrze wiadomo, obszar Świętokrzyskiego Parku Narodowego, obejmuje wiele niezwykłych miejsc, które są chętnie odwiedzane przez turystów. Znajdują się one w różnych jego częściach. W przypadku Łysej Góry, nie powinno być absolutnie żadnego problemu z dotarciem do punktu startu, z którego będzie można dojść do Świętego Krzyża. Swoją wyprawę, dobrze będzie zaplanować tak, by przy okazji zobaczyć również inne ciekawe miejsca regionu, takie jak chociażby Jaskinia Raj czy Świętokrzyska Polana.
fot. jurgol / zdjecia.nocowanie.pl
Jeśli zamierzacie podróżować samochodem, to warto mieć na uwadze, że Łysa Góra znajduje się około 40 km od Kielc. Planując wyruszyć na ten szczyt, do wyboru są aż trzy miejscowości, w których rozpoczyna się szlak na ten szczyt. Można dojechać m.in. do Huty Szklanej, Trzcianki, czy Nowej Słupi. Dojazd samochodem z Kielc do każdej z tych miejscowości, zajmuje około 40 minut. Na miejscu znajdują się parkingi, na których można bezpiecznie pozostawić swój samochód.
W przypadku, gdy nie dysponujecie swoim własnym samochodem, to z pomocą przychodzi Wam tu komunikacja publiczna, która kursuje tu z Kielc. Są to autobusy i busy prywatne, które jadą do Nowej Słupi. W przypadku, gdy planujecie wyruszyć na szlak na Święty Krzyż z Huty Szklanej (najłatwiejszy szlak na Łysą Górę), to dobrze będzie poszukać busów, jadących do miejscowości Huta Podłysica. Zdarza się, że w okresie wakacyjnym, z Kielc do Huty Szklanej kursuje bezpłatny autobus.
Planujesz rodzinny wypoczynek? Sprawdź domki w Bodzentynie:
Szlaki na Łysą Górę (Święty Krzyż) - który z nich wybrać?
Tak jak zostało to wcześniej wspomniane, szlaki na Łysą Górę rozpoczynają się w trzech miejscowościach: Huta Szklana, Nowa Słupia i Trzcianka. Nawet jeżeli planujesz rodzinne wakacje z mniejszymi dziećmi, to wyprawa na Święty Krzyż powinna być dla nich bardzo dobrą opcją.
fot. krystyna58 / zdjecia.nocowanie.pl
Na Łysą Górę prowadzą następujące szlaki turystyczne:
-
Szlak czerwony - najłatwiejsza opcja wędrówki; szlak rozpoczyna się w Hucie Szklanej; jest to zamknięta dla samochodów asfaltowa droga, łatwa do pokonania dla wózków dziecięcych; biegnie przez las, więc w upalne dni zapewnia niezbędny cień; wejście zajmuje około 1 godziny;
-
Szlak niebieski - to trasa, która jest określana jako droga królewska; rozpoczyna się w Nowej Słupi; niebieski szlak jest najpopularniejszą trasą głównie pielgrzymów, wśród których było wielu polskich królów, stąd jej nazwa; warto wspomnieć, że zanim utrwalił się kult Matki Boskiej Częstochowskiej, to właśnie Święty Krzyż był najczęstszym celem pielgrzymek; jest to nieco trudniejszy szlak, kłopotliwy dla bardzo małych dzieci; początkowo prowadzi przez las najpierw gładką ścieżką, ale wraz ze wzrostem wysokości pojawiają się kamienie i niewygodne schody; na szczęście można tu znaleźć wiele miejsc do odpoczynku; wejście na szczyt Łysej Góry tym szlakiem, zajmuje około 90 minut;
-
Szlak z Trzcianki - jest to najkrótsza trasa, bo wejście szybkim marszem zajmuje zaledwie pół godziny; nie warto się jednak spieszyć, gdyż biegnie przez piękne tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego; można podziwiać las i cieszyć się spacerem.
Poznaj: Najpiękniejsze szlaki górskie w Polsce
Ruszamy w górę! Poznaj szlaki prowadzące na Łysą Górę!
Jeśli w dalszym ciągu zastanawiacie się nad tym, który szlak wybrać, to postanowiliśmy ułatwić Wam to zadanie, prezentując najważniejsze informacje, związane z poszczególnym szlakiem. Każdy z nich jest na swój sposób wyjątkowy, dzięki czemu będziesz mógł korzystać ze wszystkiego, co najpiękniejsze w Górach Świętokrzyskich.
fot. gustaw525 / zdjecia.nocowanie.pl
Czerwony Szlak z Huty Szklanej - najłatwiejsza trasa na Łysą Górę
Jeśli ma być najłatwiej, to najlepiej będzie wybrać szlak czerwony, prowadzący z Huty Szklanej. Samochód, dobrze będzie pozostawić na parkingu na końcu drogi. Opłata za cały dzień parkowania to 10 zł. Warto jednak mieć na uwadze, że czerwony szlak na Łysą Górę jest chętnie wybierany, dlatego w ciepłe i słoneczne dni w weekendy, może zabraknąć na nim miejsc. Obok parkingu znajduje się postój meleksów, które za dodatkową opłatą mogą Was wywieźć pod sam klasztor. Ruszając z parkingu, należy pamiętać o uiszczeniu opłaty ze wstęp do Świętokrzyskiego Parku Narodowego, która jest pobierana zaraz po wyruszeniu z parkingu.
Do przejścia, w przypadku tego szlaku jest około 2 km, co powinno zająć około 40 minut. Szlak prowadzi szeroką asfaltową drogą pośród drzew. Jest to trasa, na którą można z powodzeniem wyruszyć z wózkiem.
Droga Królewska - niebieski szlak na Łysą Górę
Drugim popularnym i wartym uwagi szlakiem, który zaprowadzi na szczyt Łysej Góry, jest szlak niebieski, który jest określany jako Droga Królewska. Geneza tej nazwy została wcześniej wyjaśniona. Do przejścia jest tu 2,1 km, co powinno zająć około 55 minut.
Samochód, dobrze będzie pozostawić na końcu ulicy Świętokrzyskiej w Nowej Słupi. Szlak prowadzi wschodnim zboczem Łysej Góry. Jest to jednocześnie trasa, na której znajdują się stacje drogi krzyżowej. Po drodze, Waszym oczom ukaże się m.in. kamienny pomnik pielgrzyma Emeryka. Przy okazji wyboru tego wariantu wędrówki, dobrze będzie odwiedzić znajdujące się w mieście Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego, która prezentuje np. historię wytopu żelaza w starożytności. Pamiętajcie, że na tym odcinku obowiązują bilety do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Bilet warto zachować, ponieważ upoważnia do zakupu ulgowego biletu wstępu na gołoborze na Łysej Górze.
Szlak z Trzcianki - najkrótsza opcja wędrówki
Trzecim wariantem wejścia na Łysą Górę będzie szlak z Trzcianki, będący najkrótszą opcją. Przejście powinno zająć około 30 minut. Atutem tej opcji trasy, na pewno będą przepiękne tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego, które warto odkrywać podczas niespiesznego spaceru. Każdy powinien czerpać przyjemność z wyboru właśnie tej trasy.
Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego - wyjątkowe miejsce pielgrzymek, znajdujące się na szczycie Łysej Góry
Łysą Górę zdobywa się z dwóch istotnych powodów - dla przyjemności i ze względu, że jest to drugi najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich, a także z powodu, że jest to jedna z kilku świętych gór w Polsce. Na jej szczycie znajduje się sanktuarium i relikwie drzewa krzyża świętego. To cel pielgrzymek z całej Polski, a zdarza się, że i z Europy.
fot. Nocowanie.pl
Planujesz pielgrzymkę? Przeczytaj koniecznie: Wakacyjne pielgrzymki - miejsca kultu religijnego w Polsce
Sanktuarium to tak naprawdę Klasztor Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego, który znajduje się 200 metrów za gołoborzem. Świątynię ufundował Bolesław Krzywousty, a relikwie krzyża przekazał tu Władysław Łokietek w 1306 roku.
Jak podkreśla jedna z legend, związanych z tym miejscem, relikwie zostały podarowane przez św. Emeryka, węgierskiego następcę tronu. Ten gest spowodował, że do sanktuarium na Łysej Górze zaczęli licznie pielgrzymować wierni, w tym również królowie. Było to szczególnie ważne miejsce dl Władysława Jagiełły, który pojawiał się tu w najważniejszych dla siebie momentach, takich jak koronacja, czy podczas prowadzenia wojsk pod Grunwald. Za czasów Jagiellonów, była to najważniejsza świątynia w państwie. Budynek sanktuarium spłonął doszczętnie w 1777 roku. Trzeci kościół na szczycie Łysej Góry powstał w latach 1781-1789 w stylu barokowo-klasycystycznym.
Czas funkcjonowania tej świątyni to zarówno wzloty i upadki. Za najtrudniejszy okres należy uznać czas po rozbiorach. Podupadające budynki zostały przekształcone w więzienie, które po zakończeniu wojny światowej, było najsroższym zakładem karnym w Polsce, w którym przebywali ci najgroźniejsi przestępcy. Więziony był tu m.in. Stepan Bandera. Podczas wojny Niemcy utworzyli na Łysej Górze obóz zagłady dla jeńców radzieckich, w którym zginęło nawet 8 tysięcy osób. Zbiorowa mogiła znajduje się na polanie pod szczytem, około 10 minut od klasztoru. Od 1936 roku świątynia jest domem dla Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Od wschodu, znajduje się tu barokowa dzwonnica oraz brama z XVIII w.
Co warto zobaczyć na Łysej Górze?
Okazuje się, że na Świętym Krzyżu znajdziemy wiele wspaniałych atrakcji. Jest to nie tylko sanktuarium, ale także muzeum, gołoborze, ośrodek kultu religii Słowian, Muzeum Misyjne, Kaplica grobowa rodu Oleśnickich, czy też wyjątkowa wieża widokowa, z której można podziwiać przepiękną panoramę najbliższej okolicy. Najważniejsze będą tu jednak wszystkie atrakcje, związane ze Świętym Krzyżem.
Góry Świętokrzyskie to wiele wspaniałych miejsc. Poznaj atrakcje turystyczne w Górach Świętokrzyskich:
Szlak PTTK im. Stanisława Jeżewskiego Pętkowice - Święty Krzyż
Nowa Słupia, ul. Nowa Słupia
Szlaki turystyczne Nowa Słupia 9.4
W pobliżu Łysej Góry znajduje się malowniczy zalew Chańcza, który stanowi doskonałe miejsce na relaks i aktywności wodne, takie jak żeglarstwo czy kajakarstwo. To także atrakcyjna opcja dla wędkarzy, oferująca różnorodność gatunków ryb.
-
Gołoborze na Świętym Krzyżu
Rozpoczynamy od jednej z największych atrakcji, które można znaleźć na Łysej Górze. To jednocześnie największe gołoborze w całych Górach Świętokrzyskich, które liczy sobie nawet 500 milionów lat. Jego powierzchnia to niemal 4 ha. Gołoborze nosi imię botanika prof. R. Kobendzy i stanowi wspaniałą wizytówkę Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
fot. KASZTAN115 / zdjecia.nocowanie.pl
Znajduje się ono po prawej stronie szlaku z Huty Szklanej. Znajduje się tu punkt widokowy. Za wstęp trzeba zapłacić 10 zł.
-
Tajemnicze miejsce kultu religijnego
Czy wiesz, że Łysa Góra w średniowieczu stanowiła ośrodek kultu związanego z religią Słowian? Pozostałością tego grodu, obecnie jest wał kultowy, który otacza partię szczytową Łysej Góry. Jego historia sięga zapewne IX - X w. Do tego celu wykorzystano liczne bloki skalne. Prace przy budowie bloków skalnych, przerwano po przyjęciu chrześcijaństwa. Wał składa się z dwóch części, które maja kształt podkowy. Łączna ich długość wynosi 1,5 km, a wysokość miejscami sięga 2 m. Z tym tajemniczym miejscem związane są pewne legendy. Prawdopodobnie niegdyś odbywały się tu sabaty czarownic.
-
Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Nawiązując do tego, co zostało wcześniej wspomniane, na Łysej Górze można znaleźć również liczne muzea. Jednym z najbardziej znanych i chętnie odwiedzanych przez turystów jest Muzeum Przyrodnicze ŚPN, w którym zgromadzone zostały wszelkie eksponaty, związane z tym pięknym parkiem narodowym. Pierwsza wystawa została tu otwarta w 1972 roku. Wystawy utworzono tu w ten sposób, by prezentowały ciekawostki przyrodnicze oraz geologię, klimat, hydrologię. Wstęp jest płatny.
-
Wieża na Świętym Krzyżu
Wieża to w tym przypadku potoczna nazwa. Ten charakterystyczny punkt to Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Święty Krzyż, które znajduje się kilkadziesiąt metrów za łysogórskim gołoborzem. Wieża została wybudowana w 1966 roku. Jej łączna wysokość to 196 metrów. To telewizyjne centrum nadawcze zapewnia sygnał radiowo-telewizyjny dla całego województwa świętokrzyskiego i częściowo dla sąsiednich województw. Niestety, ale nie można wejść na jej teren.
-
Kaplica Relikwii Krzyża Świętego
To drugie, po sanktuarium, chętnie odwiedzane przez pielgrzymów i turystów, miejsce na Łysej Górze. Inna nazwa, której używa się w przypadku tego miejsca to Kaplica Oleśnickich. To właśnie tu znajdują się Relikwie Krzyża Świętego, które zostały przeniesione tu w 1723 roku. W Kaplicy Oleśnickich można obserwować wspaniałe malowidła na ścianie, zaś relikwie krzyża są przechowywane w pancernym tabernakulum.
-
Wieża widokowa na Świętym Krzyżu
Jeśli chcesz podziwiać niezwykłą panoramę Świętokrzyskiego Parku Narodowego, to koniecznie musisz odwiedzić to miejsce. Taras widokowy znajduje się na wysokości 35 metrów od poziomu dziedzińca. Przy dobrej pogodzie można dotrzeć nawet Tatry. Wieżę zniszczyli Austriacy w 1914 roku, a odbudowano ją dopiero 100 lat później. Widok zapiera dech w piersiach. Skorzystanie z tej atrakcji jest dodatkowo płatne - 7 zł. Na wieżę prowadzą metalowe schody. Ostatni fragment jest dość stromy.
-
Krypta Jeremiego Wiśniowieckiego na Łysej Górze
To jedna z kilku krypt, które znajdują się w podziemiach łysogórskiego klasztoru. Spoczywają tu głównie benedyktyni, którzy przebywali na Świętym Krzyżu, aż do kasaty opactwa w 1819 roku. Największe emocje wywołuje jednak krypta Jeremiego Wiśniowieckiego. Według legend, w przeszklonej trumnie znajduje się zmumifikowane ciało księcia, przyodziane w strój z filmu "Ogniem i mieczem". Jednakże, dokładne badania nie potwierdziły, czy to faktycznie jest wspomniany książę. Wejście do podziemia znajduje się na południowej ścianie kościoła, od zewnątrz i jest dodatkowo płatne.
-
Muzeum Misyjne na Świętym Krzyżu
Kolejnym muzeum, które znajduje się na Świętym Krzyżu, jest Muzeum Misyjne, w którym zgromadzone zostały najważniejsze pamiątki oblatów. Jest tu kilka wartych uwagi artefaktów. Wstęp do muzeum to dobrowolna ofiara na misje. Eksponaty pochodzą z różnych państw misyjnych z całego świata, takich jak chociażby Madagaskar, Kamerun, Lesotho, Kazachstan, czy Turkmenistan.
-
Łąka u podnóża Świętego Krzyża
Na sam koniec zwiedzania tego świętego i niezwykłego miejsca, dobrze jest się wybrać na łąkę, która znajduje się po wschodniej stronie zabudowań na Łysej Górze. Można tu podziwiać niezwykłą panoramę klasztoru. Znajdują się tu również ostatnie stacje drogi krzyżowej. Kawałek dalej zlokalizowany jest niewielki kopiec oraz groty Matki Boskiej. Kierując się w lewo, możemy dotrzeć do cmentarza pomordowanych jeńców radzieckich.
Noclegi w pobliżu Łysej Góry
Jak na ten wyjątkowy region przystało, trzeba podkreślić, że może się on pochwalić naprawdę świetnie rozwiniętą bazą noclegową. Samo podróżowanie po województwie jest przyjemne i bezproblemowe, nawet gdy na Łysą Górę będziemy chcieli się wybrać z nieco oddalonej części regionu.
Chętnie to miejsce odwiedzają m.in. ci turyści, którzy wybrali apartamenty w Kielcach. Jednak, jeśli będziecie chcieli zamieszkać w pobliżu Łysej Góry, to dobrze jest wybrać noclegi w Nowej Słupi. Każdy obiekt może pochwalić się odpowiednim standardem i licznymi udogodnieniami dla turystów.
Jeśli chodzi o koszty pobytu, to średnie ceny mieszczą się w przedziale od 50 do 70 zł od osoby za dobę. Każdy powinien być zachwycony warunkami noclegu.
Sprawdź noclegi w Górach Świętokrzyskich:
Agroturystyka Jodłowa - pokoje i apartamenty
Krajno Zagórze, ul. Krajno Zagórze
Agroturystyka Krajno Zagórze 9.7
Jeśli zamierzasz wyruszyć w Góry Świętokrzyskie, to Łysa Góra na pewno będzie punktem obowiązkowym. Przekonaj się sam, jak jest tu pięknie!
Komentarze
