Nowy Smokowiec

Został założony przez pochodzącego z Dolnego Kubina Mikuláša Szontagha (1843-1899), który w 1873 roku przed rozpoczęciem sezonu letniego rozpoczął pracę lekarza uzdrowiskowego w Starym Smokowcu. Był on absolwentem uniwersytetu w Wiedniu. Pomimo niezadowolenia z panujących w uzdrowisku warunków, przepracował w nim trzy lata. W celu zdobycia większego doświadczenia, poza sezonem pracował w kilku nadmorskich i górskich uzdrowiskach w Niemczech, Szwajcarii, Francji, Włoch, na Bałkanach, szczególnie jednak w Opatii i nowopowstałych uzdrowiskach dla gruźlików na północy Włoch i w szwajcarskim Davos. Jego marzenie o własnym uzdrowisku w Wysokich Tatrach, które będzie posiadało taki sam poziom jak uzdrowiska zagraniczne, zaczęło się spełniać w 1875 roku. Od właścicieli, którym spodobały się jego plany, udało mu się wynająć bezterminowo część lasu za symboliczną cenę. Oprócz tego otrzymał za darmo drewno potrzebne do wybudowania sanatorium. W późniejszym okresie udało mu się tanio odkupić także przyległe tereny. 

W 1874 roku robotnicy zaczęli budować fundamenty pierwszego budynku Nowego Smokowca. Ku wielkiemu zaskoczeniu odkryto srebrną monetę z czasów Marka Aureliusza (161-180). W efekcie cała okolica została zbadana przez archeologów. Odkryto wtedy miejsce przetopu rudy żelaza z czasów stacjonowania legii rzymskich w okolicy Dunaju, Hronu i Wagu. Wykopaliska potwierdziły fakt wymiany handlowej między tatrzańskimi hutnikami i legiami rzymskimi. Nie znaleziono jednak śladów domostw. Nowy Smokowiec od samego początku traktowany był jako uzdrowisko. W dniu dzisiejszym znajduje się tutaj kilka domów uzdrowiskowych, pensjonatów i hoteli. Stał się także centrum turystycznym i narciarskich. Koło Nowego Smokowca prowadzi żółty szlak do Welickiej Doliny. 

Po II wojnie światowej sanatorium stało się uzdrowiskiem państwowym. W 1995 roku Uzdrowisko Nowy Smokowiec zostało przekształcone w spółkę akcyjną. W niedługim czasie przeprowadzono remont obu budynków hotelowych, wybudowano basen i zmodernizowano metody lecznicze. W 2006 roku otwarto nową halę sportową i współczesne centrum kongresowe. W 2007 roku rozpoczęło działalność wellness centrum. Uzdrowisko stało się wielofunkcyjnych kompleksem, który oferuje swoim gościom szereg usług wysokiej jakości.

Nový Smokovec vznikol uprostred hustého smrekového lesa v nadmorskej výške 1010 m juhozápadne od Starého Smokovca. Založil ho dolnokubínsky rodák Mikuláš Szontagh (1843-1899), ktorý pred letnou sezónou 1873 nastúpil do funkcie kúpeľného lekára v Starom Smokovci. Absolvent lekárskej fakulty na viedenskej univerzite bol sklamaný z pomerov, aké tam vládli. Napriek dezilúziám zostal tri roky. Nezaháľal a aby zarobil a nadobudol skúsenosti, pracoval mimo letných sezón striedavo v niekoľkých prímorských i horských kúpeľoch Nemecka, Švajčiarsky, Francúzska, Talianska i balkánskych štátov, najmä však v Montane, Arose, Opatii a v novozaložených liečebniach tuberkulózy v severotalianskom Merane a vo švajčiarskom Davose. Jeho sen o vlastnom ústave vo Vysokých Tatrách na takej úrovni, akú mali tie v zahraničí, sa mu začal napĺňať v roku 1875. Vtedy sa dohol s veľkoslavkovskými urbárnikmi o prenájme lesa. Tí pochopili humárnne úmysly mladého lekára a pozemok z rozlohou 20 jutár mu prenajali za symbolickú cenu bez časového obmedzenia. Okrem toho mu ponúkli zadarmo aj potrebné drevo na výstavbu sanatória. Neskôr mu výhodne predali aj ďalšie pozemky.

V roku 1874 začali robotníci kopať základy prvej budovy Nového Smokovca. Veľkým prekvapením bol náhodný nalez striebornej mince z rokov panovania rímskeho cisára Marca Aurélia (161-180).To dalo k archeologickému prebádaniu lokality. Výsledkom bol objav metalurgického pracoviska, kde laténski hutníci tavili železnú rudu aj v čase, keď rímske vojská táborili v Podunajsku, v dolnom Pohroní a v Považí a prenikli až po Laugaricio – Trenčín. Archeológovia našli množstvo výtvarnej i neupravenej rudy , ,,koláče“ železa s grafitovými kokilami, do ktorých ho odlievali a na nákovu sformovaný kameň. To všetko jasne prezrádzalo dlhoročnú usilovnú prácu a rímske platidlo mohlo byť svedectvom obchodných kontaktov tatranských hutníkov s rímskymi légiami. Po obydliach sa na pracovisku nezanechali stopy. Nový Smokovec sa od začiatku formoval ako osada s liečebným poslaním. V súčasnosti ma charakter polyfunkčnej osady s niekoľkými liečebnými domami, penziónmi a hotelmi. Jeho turistickým východiskom do centrálnej oblasti Vysokých Tatier je Starý Smokovec, s ktorým osada stavebne splynula. Okrajom Nového Smokovca cez Jakubkovu lúku, ktorá sa v zimných mesiacoch premieňa na lyžiarsky areál, vedie žlto značkovaný turistický chodník do Velickej doliny. 

Po 2. svetovej vojne sa stalo sanatórium štátnymi kúpeľmi. V roku 1995 sa Kúpele Nový Smokovec stali akciovou spoločnosťou. Následne došlo k rekonštrukcii oboch hotelov, vybudovaniu bazéna a modernizácii liečebných procedúr. V roku 2006 pribudla nová športová hala a moderné kongresové centrum. V roku 2007 spoločnosť otvorila aj wellness centrum. Kúpele sa tak stali multifunkčným komplexom, ktorý zabezpečí svojim klientom celý rad vysokokvalitných služieb.

 

Źródło: www.kupelens.sk