Polana Kalatówki. Spacer Drogą Brata Alberta i atrakcje na trasie
Oddalona o przysłowiowy rzut beretem od Zakopanego malownicza Polana Kalatówki to jedno z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc w Tatrach Zachodnich. Wiosną zachwyca rozległymi polami krokusów na równi co Dolina Chochołowska, w zimie przyciąga do siebie miłośników narciarstwa, w lecie jest natomiast jednym z najchętniej wybieranych przez rodziny z dziećmi celem spacerów w okolicach Zakopanego.
Polana Kalatówki to przepiękne miejsce na mapie polskich Tatr, do którego można w łatwy i stosunkowo szybki sposób dostać się bezpośrednio z Zakopanego, a konkretnie z jednej z dzielnic miasta, którymi są dobrze znane wszystkim turystom Kuźnice. Czas przejścia szlakiem niebieskim, powszechnie nazywanym Drogą Brata Alberta wynosi ok. 1 godziny.
Po drodze na turystów czekają dodatkowe atrakcje - na trasie zobaczyć można m. in. Pustelnię Brata Alberta i klasztor Albertynek, a nieco dalej, także klasztor Albertynów na Śpiącej Górze. U celu podróży na studzonych wędrowców czeka natomiast przepiękna Polana Kalatówki, na której można wypocząć, zjeść coś dobrego w hotelu górskim PTTK i do woli nacieszyć się pięknymi widokami na sylwetkę Śpiącego Rycerza i Kasprowy Wierch.
fot. agnieszkastanislawa91 / Pixabay CC0
Co warto wiedzieć o Polanie Kalatówki?
Polana Kalatówki znajduje się w Tatrach Zachodnich. Jest to rozległa polana reglowa zlokalizowana w Dolinie Bystrej na wysokości ok. 1160 m n.p.m. Tworzy ją płaski, otwarty teren ze wszystkich stron otoczony lasami. Z polany roztaczają się piękne widoki na Kasprowy Wierch i okolice.
Polana Kalatówki w dawnych czasach była użytkowana w celach gospodarczych. Jej nazwa wywodzi się od nazwiska dawnych właścicieli tych terenów, rodu Kalatów, którzy podobno mieli uzyskać do nich prawa od samego króla Kazimierza Wielkiego. Na polanie dawniej wypasane były owce, a pamiątką po takim jej użytkowaniu są pozostałości szałasów, a także kulturowy wypas owiec, który jest na niej prowadzony w dzisiejszych czasach i stanowi jedną z atrakcji turystycznych polany.
Polana Kalatówki leży na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Pod jego pieczą znajduje się przede wszystkim złoć mała, rzadka roślina o charakterystycznych żółtych kwiatach, która występuje na obszarze polany. Wizyta w tym miejscu wymaga więc wykupienia biletów wstępu na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego, a także przestrzegania obowiązujących na jego obszarze przepisów prawnych. Polana Kalatówki administracyjnie jest natomiast częścią zakopiańskiej dzielnicy Kuźnice. Prowadzi do niej prosta i dość wygodna dla pieszych wędrowców droga, nazywana Drogą Brata Alberta. To niebieski szlak turystyczny, którego czas przejścia wynosi ok. 1 godziny marszu.
Na południe od Polany Kalatówki znajduje się Jaskinia Bystrej, znana również pod nazwą Niżniej Kalackiej Jaskini. Jest zlokalizowana na wschodnim stoku Kalackiej Turni, na wysokości 1383 m n.p.m. Jej odkrycia dokonali w 1929 r. Stefan i Tadeusz Zwolińscy. Z jaskinią związana jest pewna tragiczna historia. W 1987 r. doszło tu do śmiertelnego wypadku - nurkujący w jaskini grotołaz z Jugosławii utonął. Jego ciało udało się wydobyć po trwającej ponad miesiąc akcji, w której przeprowadzeniu polskim ratownikom pomagali profesjonalni nurkowie z Francji.
Kolebka polskiego narciarstwa
Polana Kalatówki jest dostępna dla turystów przez cały rok, lecz zdecydowanie największym zainteresowaniem cieszy się w sezonie wiosenno-letnim. Wiosną przybywają na nią tłumnie miłośnicy krokusów, w które miejsce to szczególnie obfituje na przełomie marca i kwietnia.
fot. Marek Adamowski / zdjecia.nocowanie.pl
W zimie na Polanie Kalatówki chętnie bywają natomiast narciarze. Nie każdy współczesny turysta i miłośnik białego szaleństwa wie jednak, że Polana Kalatówki na początku XX w. była jednym z najważniejszych i najstarszych ośrodków narciarskich w naszym kraju.
W 1910 r. to właśnie w tym miejscu odbyły się pierwsze w całych Tatrach zawody narciarskie. W kolejnych latach organizowane były natomiast zjazdy, slalomy, a także skoki narciarskie. Obecnie na terenie Polany Kalatówki znajduje się szkółka narciarska, wyciągi narciarskie i wypożyczalnia sprzętu narciarskiego. W dolnej części polany, tuż przy potoku Bystra biegnie natomiast nartostrada z Doliny Goryczkowej do Kuźnic.
Polana Kalatówki i jej unikalne walory turystyczne
Tatry Zachodnie słyną z licznych, malowniczo położonych górskich polan. Jedną z najbardziej znanych spośród nich jest właśnie Polana Kalatówki. Mieści się ona w Dolinie Bystrej, przez którą przepływa potok Bystra. Potok nazywany inaczej także Bystrą Wodą, wypływa z Wywierzyska Bystrej znajdującego się w stoku Kalackiej Turni.
Zasilają go potoki Kondratowy, Goryczkowy, Kasprowy i Jaworzynka. Od wschodniej i północnej strony stoki polany Kalatówki opadają w kierunku zalesionej doliny, z pozostałych stron otaczają je wzniesienia Kalackiej Turni i Kalackiego Upłazu.
Polana Kalatówki jest w naturalny sposób podzielona na dwie części, które oddziela od siebie moreną boczna - pozostałość po lodowcu Bystrej i najlepiej zachowana morena w całych Tatrach. To właśnie z niej roztacza się najpiękniejszy widok na Kasprowy Wierch. Dolna część polany znajduje się na wysokości 1160-1200 m n.p.m., górna z kolei jest położona na wysokości 1200-1250 m n.p.m.
Polana Kalatówki jest obecnie jednym z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc na mapie Zakopanego. Jej popularność wynika zasadniczo z trzech powodów. Po pierwsze, na teren polany można dostać się wygodnym i stosunkowo krótkim szlakiem turystycznym. Trasa jest łatwa i możliwa do pokonania także dla dzieci pod warunkiem jednak, że będą szły na własnych nogach lub będą niesione przez rodziców. Kamienie, którymi wyłożona jest Droga Brata Alberta nie nadają się bowiem dla kół wózków.
fot. agnieszkastanislawa91 / zdjecia.nocowanie.pl
Po drugie, Polana Kalatówki to kolejne, po Dolinie Chochołowskiej i Dolinie Kościeliskiej, miejsce w polskich Tatrach, które słynie z krokusów. Kwiaty te rozkwitają na polanie na przełomie marca oraz kwietnia i zachwycają turystów fioletowymi dywanami. Na Polanę Kalatówki w tym czasie ściągają nie tylko sami miłośnicy natury, lecz także pary młode - miejsce to jest jednym z najczęściej wybieranych plenerów ślubnych w okolicach Zakopanego.
Wybierz: 5 najlepszych miejsc na jesienne fotografowanie w Polsce
Po trzecie, Polana Kalatówki nie musi być celem podróży samym w sobie, lecz tylko jednym z przystanków w drodze do innego miejsca. Przebiega przez nią szlak turystyczny na Giewont i Kopę Kondracką, który jest bardzo często i licznie uczęszczany przez turystów.
fot. Nocowanie.pl
Polana Kalatówki świetnie nadaje się więc na przystanek na dłuższej trasie - na jej terenie znajduje się hotel górski PTTK Kalatówki, w którym można zatrzymać się na posiłek, kawę lub po prostu odpoczynek przed dalszą wyprawą. Przy okazji na Polanie Kalatówki można nacieszyć się pięknymi widokami, które stanowią przedsmak tego, co czeka na dalszych etapach wędrówki.
Dzieje Polany Kalatówki. Pasterskie tradycje polany
Polana Kalatówki to miejsce znane i użytkowane przez ludzi od wielu wieków. Jej dzieje są nieodłącznie związane z działalnością pasterską okolicznych mieszkańców. Pierwszymi, znanymi z kart historii właścicielami tych terenów była rodzina Kalatów, wywodząca się z Szaflar. Według zapisków źródłowych Kalatowie wypasali tu owce już w XVI w. a sama polana wchodziła w skład Hali Kalatówki. Pasterskie tradycje były kontynuowane w kolejnych wiekach aż do XX w., kiedy to nadzór nad Polaną Kalatówki zaczął sprawować Tatrzański Park Narodowy. Wypas owiec został zakazany, a pamiątką po pasterskich tradycjach polany jest kulturowy wypas owiec, który funkcjonuje w tym miejscu po dziś dzień.
Po działalności pasterskiej prowadzonej na polanie pozostały szałasy i zabudowania pasterskie. W 1938 r. stało na niej 11 szałasów, z których do naszych czasów zachował się tylko jeden. Pochodzi on z początków XX w. i posiada charakterystyczną konstrukcję z czterospadowym, krytym deskami dachem. Szałas stanowi jedną z atrakcji turystycznych polany oraz jedno z nielicznych, znajdujących się na jej terenie zabudowań. Drugim, najbardziej znanym jest natomiast hotel górski PTTK Kalatówki, który mimo tego, że oferuje noclegi, nie jest schroniskiem turystycznym sensu stricte.
fot. agnieszkastanislawa91 / Pixabay.com CC0
Hotel Górski PTTK Kalatówki z narciarstwem, wojną i muzyką w tle
Hotel górski PTTK Kalatówki może poszczycić się długą i bardzo ciekawą historią. Zanim jednak powstał, na Polanie Kalatówki w latach 1911-1912 budowane było schronisko turystyczne im. Aleksandra Bobkowskiego. W 1939 r. podjęto jednak decyzję o wybudowaniu w tym miejscu nowego, większego obiektu. Wszystko to z powodu odbywających się w Zakopanem Mistrzostw Świata FIS. Prace nad nowym schroniskiem rozpoczęto w 1938 r. Projekt został stworzony przez Józefa Jaworskiego. Obiekt powstał w rekordowo krótkim czasie zaledwie 5 miesięcy i stał się
najnowocześniejszym schroniskiem górskim w Polsce.
W 1939 r. wybuchła II wojna światowa, a schronisko zostało zajęte przez Niemców. Jako że obiekt był luksusowy i komfortowy, został on przeznaczony dla ważnych osobistości III Rzeszy. W schronisku podejmowano istotne decyzje wojenne, m. in. o przebiegu granic między Generalnym Gubernatorstwem a ZSRR. W czasie wojny spłonęło pierwsze drewniane schronisko, hotel górski jednak przetrwał. Po wojnie, na początku lat 60-tych stał się miejscem spotkań miłośników muzyki - organizowano w nim pierwsze w Polsce imprezy jazzowe, nazywane wtedy warsztatami muzycznymi. Gośćmi schroniska byli tacy znani artyści, jak m. in. Krzysztof Komeda, Andrzej Kurylewicz, Zbigniew Namysłowski i Jan Ptaszyn Wróblewski.
W 1997 r. w Hotelu Górskim PTTK Kalatówki odbył się po raz pierwszy Jazz Camping Kalatówki nawiązujący do jazzowych tradycji obiektu. Jest to obecnie coroczna impreza, w której można uczestniczyć w ostatni tydzień września. W obiekcie odbywają się także inne cykliczne imprezy, w tym także jedna o charakterze sportowym. Jest to Wielkanocne Jajo im. Krystyny Behounek - zawody na starym sprzęcie narciarskim, organizowane w każdy poniedziałek wielkanocny. Jest to jedna z najbardziej znanych imprez sportowych w Zakopanem.
Zobacz: Miejsca, które pokochasz jesienią. Co zobaczyć i gdzie pojechać?
Niebieski szlak turystyczny na Polanę Kalatówki
Na Polanę Kalatówki można dostać się w dość łatwy i szybki sposób. Prowadzi na nią jeden znakowany szlak turystyczny, na który można wejść w Kuźnicach. To niebieski szlak przez miejscowych nazywany Drogą Brata Alberta. Niebieski szlak wiedzie znacznie dalej, a Polana Kalatówki jest zaledwie jednym z jego przystanków. Cała trasa rozpoczyna się w Kuźnicach i biegnie przez Polanę Kalatówki i Dolinę Kondratową na Giewont.
fot. Nocowanie.pl
Niebieski szlak dzieli się na dwie trasy przy klasztorze Albertynek i łączy w jedną w pobliżu Wywierzyska Bystrej. Zachodnia część szlaku biegnie obok hotelu górskiego, a wschodnia prowadzi przez skraj Polany Kalatówki. Czas przejścia niebieskim szlakiem z Kuźnic do Hotelu Górskiego wynosi ok. 50 min. i stanowi najczęściej wybieraną przez turystów opcję wycieczki.
Przez Polanę Kalatówki przebiega także szlak czarny. Jest to tzw. Ścieżka nad Reglami, która na początku biegnie wraz ze szlakiem niebieskim. Oddziela się od niego na terenie Hali Kalatówki i prowadzi dalej do Doliny Białego i Sarniej Skały. Czas przejścia czarnym szlakiem z Kalatówek na Czerwoną Przełęcz wynosi ok. 1:30 h.
Poznaj: Najpiękniejsze szlaki górskie w Polsce
Jak dojechać do Kuźnic? Gdzie szukać zakwaterowania w Zakopanem i okolicach?
Turyści, którzy po raz pierwszy planują spędzić urlop w Zakopanem, zadają sobie pytanie, gdzie najlepiej szukać zakwaterowania. Najlepszą bazą wypadową w Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie jest oczywiście stolica polskich Tatr - malownicze Zakopane. Jeśli chodzi o dostępne na jego terenie noclegi Zakopane może godnie ugościć nas w swoich pokojach i kwaterach, apartamentach, domkach letniskowych, gospodarstwach agroturystycznych i wielu innych obiektach noclegowych, jakie znajdują się na jego terenie.
Decydując się na pobyt w Zakopanem, warto jednak mieć świadomość, że jest to miasto o typowo turystycznej atmosferze, odczuwalnej zwłaszcza w sezonie letnim i zimowym. W związku z tym, nie dla każdego turysty pobyt w Zakopanem będzie strzałem w dziesiątkę.
Osoby, które w czasie urlopu poszukują przede wszystkim ciszy, spokoju, bliskiego kontaktu z naturą i odpoczynku od tłumów, których nie brakuje na najpopularniejszych szlakach, zakwaterowania powinni raczej szukać w mniejszych miejscowościach. Na szczególną uwagę pod tym względem zasługują noclegi w Murzasichle - niedużej miejscowości oddalonej od centrum Zakopanego o zaledwie 10 km. Murzasichle to typowo góralska, niewielka miejscowość, na której terenie działają liczne ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty i wille. Nieco bliżej, bo w odległości ok. 6 km od Zakopanego leży natomiast Poronin - nocleg można tu znaleźć m. in. w pokojach do wynajęcia, apartamentach i pensjonatach, a także w szczególnie atrakcyjnych w sezonie letnim domkach letniskowych.
Niebieski szlak z Kuźnic
Kiedy mamy już wybrane i zarezerwowane zakwaterowanie, pora zabrać się za planowanie wycieczki na Kalatówki. Aby wejść na początek niebieskiego szlaku turystycznego, musimy dostać się do Kuźnic. Jest to część Zakopanego, zlokalizowana w dolnej partii Doliny Bystrej. Kuźnice leżą na wysokości 1010 m n.p.m. na terenie Tatr. To miejsce świetnie znane wszystkim turystom, gdyż startuje to wiele szlaków turystycznych w Tatry, na terenie Kuźnic znajduje się także dolna stacja kolei linowej na Kasprowy Wierch. Z Kuźnic można dojść m. in. na Giewont, Kasprowy Wierch, Nosal i Halę Gąsienicową.
fot. Nocowanie.pl
Wybierając się do Kuźnic warto wiedzieć, że są one zamknięte dla ruchu kołowego. Dla zmotoryzowanych turystów oznacza to konieczność pozostawienia samochodu na parkingu i ruszenia w dalszą drogę na piechotę. Najlepiej dojechać autem do ronda Jana Pawła II i zaparkować samochód na parkingu przy ul. Bronisława Czecha. Do Kuźnic można dojechać także taksówką lub minibusem z dworca w Zakopanem. Z parkingu lub przystanku należy iść w kierunku Kasprowego Wierchu, a konkretnie dolnej stacji kolei linowej. Dystans do pokonania to ok. 2 km. Czas przejścia z Kuźnic na Kalatówki wynosi natomiast ok. 50 min.
Odkryj: 10 miejsc w Polsce na świetne zdjęcia na Instagrama
Z Kuźnic do Pustelni Brata Alberta
Z Kuźnic ruszamy szlakiem niebieskim w kierunku Giewontu, Hali Kondratowej i Kalatówek. Droga jest kamienista i lekko wznosi się ku górze. Nad głową można podziwiać kolejkę kursującą na Kasprowy Wierch. Po ok. kwadransie marszu szlak dociera do miejsca, w którym znajduje się kasa Tatrzańskiego Parku Narodowego. Aby iść dalej, należy zakupić bilety wstępu na teren TPN - wejściówki można kupić także online.
W pobliżu kasy biletowej znajduje się pierwsza atrakcja na trasie prowadzącej na Polanę Kalatówki. Jest to Pustelnia Brata Alberta. To niewielki, wykonany z drewna budynek znajdujący się w sąsiedztwie klasztoru Albertynek na Kalatówkach. Został wybudowany w 1901 r. i stanowił samotnię brata Alberta, czyli Adama Chmielowskiego. Był on założycielem klasztoru i zamieszkiwał w pustelni, kiedy przyjeżdżał do Zakopanego z Krakowa.
W Pustelni Brata Alberta gościło wiele znanych osobistości. Zakonnika odwiedzali tu m. in. Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Konrad Korzeniowski i wielu innych. W 1997 r. Pustelnia Brata Alberta została odwiedzona także przez papieża Jana Pawła II.
Od 2001 r. obiekt znajduje się na liście zbytków. W pomieszczeniu obok celi brata Alberta mieści się izba ku jego pamięci, w której można oglądać książki, pocztówki i obrazki należące do zakonnika. Pustelnia Brata Alberta jest świetnie znana wszystkim turystom idącym Drogą Brata Alberta. Miejsce to świetnie nadaje się na krótki odpoczynek.
Klasztor Albertynek i klasztor Albertynów na Śpiącej Górze
Po zapoznaniu się z Pustelnią Brata Alberta, warto zobaczyć także znajdujący się nieopodal klasztor Albertynek. Został wybudowany pod koniec XIX w. przez braci albertynów z pomocą miejscowych górali. Projekt budowli został stworzony przez Stanisława Witkiewicza, a cały proces budowy przebiegał pod nadzorem brata Alberta. Pieniądze na budowę klasztoru pochodziły głównie z datków miejscowej ludności zatrudnionej przy budowie drogi do Morskiego Oka i ścieżki do Czarnego Stawu.
Początkowo na klasztor składała się wyłącznie Pustelnia Brata Alberta i kaplica. Całość została wykonana w stylu zakopiańskim jednak bez charakterystycznych dla projektów Witkiewicza ozdobników. Wkrótce okazało się jednak, że klasztor jest zbyt mały jak na potrzeby albertynów, którzy zdecydowali się oddać go siostrom albertynkom. Sami przenieśli się natomiast do nowego klasztoru Albertynów na Śpiącej Górze. Do klasztoru na Śpiącej Górze prowadzi żółty szlak odchodzący od niebieskiego szlaku na Kalatówki. Czas przejścia od klasztoru Albertynek wynosi ok. 30 min.
Drugi klasztor w Dolinie Bystrej powstał w 1912 r. Obiekt funkcjonował do 1977 r., kiedy doszło do pożaru w wyniku którego doszczętnie spłonął. Został jednak odbudowy i oddany do ponownego użytkowania w 1984 r. Obecnie klasztor Albertynów na Śpiącej Górze jest pustelnią albertynów. Jest to miejsce, w którym bracia zakonni żyją w odosobnieniu, modlą się i kontemplują. W niedziele w przyklasztornej kaplicy odbywają się msze święte dla pielgrzymów i turystów.
Hotel górski PTTK i Polana Kalatówki
Po ok. 50 min. marszu z Kuźnic wreszcie docieramy do celu naszej wyprawy - na malowniczą Polanę Kalatówki. To właśnie tu stoi malowniczy, murowany hotel górski Kalatówki. Mimo tego, że potocznie bywa nazywany schroniskiem turystycznym, jest to obiekt należący do kategorii hoteli. Budynek wzbudza także pewne kontrowersje - według niektórych turystów zbyt dalece odbiega on od charakteru typowego dla górskich obiektów noclegowych znajdujących się pod pieczą PTTK, zarówno jeśli chodzi o oferowane udogodnienia dla gości, jak i same ceny noclegów, którym bliżej do standardów hotelowych aniżeli schroniskowych. Bez wątpienia jest to jednak bardzo popularne wśród turystów miejsce w tym rejonie Tatr, które warto odwiedzić podczas odpoczynku na Polanie Kalatówki.
fot.Albin Marciniak / AdobeStock CC0
Schronisko jest położone na wysokości 1198 m n.p.m. tuż przy samym szlaku prowadzącym z Kuźnic na Giewont. Z jego okien roztaczają się piękne, charakterystyczne dla Kalatówek widoki na Śpiącego Rycerza i Kasprowy Wierch. Jest to bardzo komfortowy obiekt wyposażony w szereg udogodnień dla turystów. Na gości czekają tu miejsca noclegowe w wygodnych pokojach, sauna, restauracja, bufet, wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, a także siłownia.
W hotelu górskim panuje rodzinna, ciepła atmosfera, którą doceniają kolejne pokolenia turystów - obiekt działa w tym miejscu od ponad 85 lat! W hotelu organizowane są imprezy, konferencje i spotkania. W sezonie zimowym działa tu szkółka narciarska, a dzieci i ich rodzice mogą skorzystać z różnych aktywności, w tym m. in. z zajęć z jogi dla dzieci i dorosłych. To wspaniała lokalizacja, którą warto odwiedzić o każdej porze roku.
Sama Polana Kalatówki to rewelacyjna lokalizacja, w której warto spędzić nieco więcej czasu. Jeśli będziemy mieli szczęście, być może uda nam się zobaczyć na własne oczy stada owiec wypasane na polanie w ramach kulturowego wypasu owiec. Wiosną niemały zachwyt z pewnością wzbudzą natomiast kwitnące na polanie krokusy, dla których zobaczenia na Polanę Kalatówki ściągają prawdziwe tłumy turystów z nowożeńcami i zakochanymi uzbrojonymi w aparaty fotograficzne na czele. Z polany roztacza się piękny widok na Kasprowy Wierch oraz mknące na jego szczyt wagoniki kolejki linowej.
fot. Jolanta Piotrowska / zdjecia.nocowanie.pl
Sprawdź: Gdzie na kwitnące krokusy?
Co dalej? Dokąd wybrać się z Polany Kalatówki?
Po nacieszeniu się pięknymi widokami na Polanie Kalatówki, możemy albo wrócić po własnych śladach szlakiem niebieskim do Kuźnic i miejsca zakwaterowania, albo wyruszyć spod Hotelu Górskiego w dalszą drogę. Z Polany Kalatówki w ok. godzinę możemy dostać się m. in na położoną u samych stóp Giewontu Halę Kondratową.
fot. Ola i Eryk / AdobeStock CC0
To właśnie na jej terenie znajduje się najmniejsze schronisko turystyczne w polskich Tatrach - Schronisko PTTK Hala Kondratowa, które dysponuje zaledwie 20 miejscami noclegowymi. Bez względu na to, czy zdecydujemy się na dalszą wyprawę, czy powrócimy do Zakopanego, jedno jest pewne - wizyta na Polanie Kalatówki na długo pozostanie w naszej pamięci!
Komentarze
