Rysy - najwyższy szczyt w polskich górach
Zdobywanie najwyższych szczytów to z jednej strony pasja, a z drugiej wyzwanie, które podejmuje wielu turystów, którzy wybierają noclegi w górach. Nie ulega żadnej wątpliwości, że największym zainteresowaniem cieszą się przede wszystkim Tatry, które są chętnie odwiedzane o każdej porze roku. Dzieje się tak m.in. za sprawą szczytów, wśród których znajdziemy ten najwyższy.
Wypoczynek w górach to przyjemność, na którą turyści decydują się niezależnie od pory roku. Do najchętniej odwiedzanych regionów należy zaliczyć Tatry, w których znajdziemy te najwyższe i najtrudniejsze szczyty w Polsce. Ich zdobycie wcale nie jest takie proste, ale dla chcącego nic trudnego. Pomimo tego, że znajdziemy tu kilka niższych i równie wyjątkowych szczytów, to do najczęściej odwiedzanych szczytów, należy zaliczyć Rysy, które jednocześnie są najwyższą górą w Polsce. W czym tkwi ich wyjątkowość, jak je zdobyć i którym szlakiem będzie najlepiej? Wszelkie najważniejsze informacje, związane z Rysami, znajdziesz w poniższym artykule.
Poznaj: TOP 10 miejscowości w polskich górach. Gdzie się wybrać?
Rysy - najważniejsze informacje
Zanim przystąpimy do prezentacji najważniejszych ciekawostek i szczegółów, które są związane z Rysami, dobrze będzie rozpocząć od tego, co ogólne i najważniejsze. Skoro jest to najwyższy szczyt, to warto podkreślić, że ich wysokość to 2499 m n.p.m.
Rysy położone są na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich. Masyw Rysów posiada trzy wierzchołki. Najwyższy z nich (tak zwany środkowy) ma wysokość w przedziale od 2500,2 do 2501,1 m i znajduje się po stronie słowackiej, podobnie jak najniższy wierzchołek południowo-wschodni (2473 m). Na granicy polsko-słowackiej znajduje się średni co do wysokości wierzchołek północno-zachodni, którego najnowsze pomiary dały wysokość od 2498,7 do 2499,6 m.
fot. Nocowanie.pl
Wierzchołek ten jest najwyżej położonym punktem Polski. Spośród klasycznych pomiarów geodezyjnych wykonanych dla tego wierzchołka najdokładniejsze przeprowadzono w roku 1988, kiedy metodą precyzyjnej niwelacji trygonometrycznej wyznaczono, niezależnie od strony polskiej oraz słowackiej, wysokość punktu geodezyjnego zlokalizowanego 60 cm poniżej szczytu. Otrzymano wynik 2498,712 m od strony polskiej i 2498,724 m od strony słowackiej (różnica jedynie 1,2 cm) – a więc wysokość północno-zachodniego wierzchołka Rysów wynoszącą (po zaokrągleniu do 0,1 m) 2499,3 m. Rysy cechują się dużą wysokością względną - wznoszą się o 1100 metrów od punktu, jakim jest Morskie Oko.
Rysy należą też do najczęściej odwiedzanych szczytów tatrzańskich. Wejście od strony polskiej jest dobrze zabezpieczone – znajduje się tam prawie 300 metrów łańcuchów, wymaga jednak przygotowania turystycznego i kondycyjnego. Przekraczając Tatrzański Park Narodowy i jego bramę na Palenicy Białczańskiej, deniwelacja wynosi 1504 m, a od Morskiego Oka 1104 metry. Od Czarnego Stawu średnie nachylenie szlaku wynosi 30 stopni. Szlak wiedzie przez miejsca zacienione, co powoduje spadki temperatury oraz duże prawdopodobieństwo zalegania płatów śniegu. Wejście zimowe natomiast wymaga posiadania odpowiedniego sprzętu i umiejętności posługiwania się nim. Warto przy tym wiedzieć, że od czasu otwarcia polskiego szlaku na Rysy zginęło na nim ponad 50 osób.
Sam szczyt swoją popularność zawdzięcza niezrównanej panoramie. Otóż przy dobrej pogodzie widoczność sięga ponad 200 km. Dzięki temu z wierzchołka można rozróżnić 80 szczytów tatrzańskich i mniej więcej 50 szczytów w innych grupach górskich, widoczne jest 13 większych jezior tatrzańskich oraz odległy Kraków. Przy bardzo dobrej widzialności dostrzec można zarysy Bieszczadów i Karpat ukraińskich.
Tatry oferują wiele niezwykłych miejsc. Poznaj atrakcje turystyczne w Tatrach:
Fauna i flora Rysów
Szczyt Rysów, co warto podkreślić, stanowi prawdziwy unikat, jeśli weźmiemy pod uwagę bogactwo flory. Na wysokości 2483–2503 m występują tu jeszcze 63 gatunki roślin kwiatowych, głównie z grupy roślin alpejskich. Na południowych zboczach przebywają kozice i świstaki. Na sam szczyt dochodzą lisy. Występuje tu również stale kilka gatunków ptaków i szereg gatunków niższych zwierząt: owadów i mięczaków.
Rysy - skąd pochodzi nazwa tego szczytu?
Przy okazji charakterystyki tego popularnego szczytu, dobrze jest wyjaśnić, skąd tak naprawdę wzięła się nazwa tego popularnego szczytu. Nazwa Rysy nie pochodzi, jak powszechnie się uważa, od ukośnego żlebu widocznego w masywie góry (tzw. Rysy), ale od pożłobionych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. Nazwę utworzyli polscy górale i była ona w użyciu co najmniej od początków XIX w.
fot. Nocowanie.pl
Wejście na Rysy - jak się do niego przygotować?
Warto zaznaczyć, że nie jest to łatwy do zdobycia szczyt. Niezależnie, czy to lato, czy zima, jego zdobycie wymaga odpowiedniego przygotowania kondycyjnego i sprzętowego. Dzięki temu, będzie zdecydowanie łatwiej. Z racji bezpieczniejszych warunków, rekomendujemy wejście na Rysy w sezonie letnim.
Przede wszystkim zastanówmy się czy nasza kondycja pozwala na wielogodzinny i momentami bardzo wymagający spacer, przeradzający się w prawdziwą wspinaczkę. Jeśli zdecydujemy o podjęciu próby wejścia na Rysy, pamiętajmy o odpowiednim ubiorze – buty, kurtka przeciwdeszczowa i plecak, wszystko to musi być pierwszorzędnej jakości, sprawdzone i niezawodne. Żadnych nowości, bo mogą nas one bardzo niemiło zaskoczyć.
fot. Nocowanie.pl
Ratownicy i pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego sugerują używanie na szlakach ze sztucznymi ułatwieniami dwuczęściowego zestawu – uprząż i lonża. Jeśli tylko chcemy, możemy się zabezpieczyć w ten sposób. Wcześniej jednak warto poćwiczyć przepinanie, żeby nie sprawić sobie kłopotu na wysokości.
Pamiętajmy też o zachowaniu ostrożności, której w takich miejscach nigdy nie będzie za wiele. Rysy są obsypującym się szlakiem, zarówno w dolnej, jak i górnej jego części. Bądźcie więc ostrożni, by nie zrzucać kamieni na innych i czujni, by wypatrywać tych, które mogą spaść na nas.
Bardzo ważne jest także to, by poinformować kogoś o swoich planach i naładować telefon. Numery ratunkowe do TOPR i HZS zapiszmy sobie w telefonie. Zawsze lepiej je mieć.
Każde wyjście w góry wymaga odpowiedniego przygotowania. Sprawdź: Co zabrać ze sobą w góry?
Rysy - z czego wynika ich popularność?
Trzeba podkreślić, że Rysy należą do najchętniej odwiedzanych szczytów tatrzańskich. Zdobycie najwyższego szczytu w Polsce to zawsze pewna satysfakcja i radość, pomimo trudu podczas wejścia.
Zgodnie z tym, co zostało już wcześniej wspomniane, wejście na Rysy wcale nie jest takie proste, w szczególności w ostatnich etapach wspinaczki. Znajdują się na nich sztuczne udogodnienia w postaci łańcuchów, które są pewnego rodzaju zabezpieczeniem dla turystów.
fot. Nocowanie.pl
Swoją popularność, co warto podkreślić, zawdzięczają swojej niezrównanej panoramie - jest szansa, że przy dobrej pogodzie widoczności, zobaczymy punkty, których odległość w linii prostej sięga ponad 200 km. Z wierzchołka można rozróżnić 80 szczytów tatrzańskich i mniej więcej 50 szczytów w innych grupach górskich, widoczne jest 13 większych jezior tatrzańskich oraz odległy o około 90 km Kraków. Przy bardzo dobrej widzialności dostrzec można zarysy Bieszczadów i Karpat ukraińskich.
Rysy, pomimo swej znacznej wysokości, stanowią dogodne przejście z Morskiego Oka do Popradzkiego Stawu w Dolinie Mięguszowieckiej, w szczególności jedyne znakowane przejście przez główną grań Tatr pomiędzy Suchą Przełęczą a Polskim Grzebieniem. Należy jednak pamiętać, że tę granicę można przekraczać jedynie w okresie od 15 czerwca do 31 października – jest to czas, w którym otwarty jest szlak po stronie słowackiej. W 2007 roku, po wejściu Polski i Słowacji do strefy Schengen, zostało zlikwidowane turystyczne przejście graniczne na Rysach, ponieważ granice między państwami do niej należącymi można od tego czasu swobodnie przekraczać w każdym miejscu.
Rysy są najwyższym punktem w Tatrach, na który prowadzi szlak turystyczny. W okresie od 1 listopada do 14 czerwca szlak od strony Słowacji jest zamknięty. We wrześniu 2016 roku od strony słowackiej zainstalowane zostały metalowe stopnie ułatwiające dostęp do szczytu.
Rysy należą do Korony Gór Polski (wierzchołek graniczny), Korony Tatr (wierzchołek środkowy), Korony Europy (wierzchołek graniczny) oraz Wielkiej Korony Tatr (wierzchołek środkowy).
Planujesz rodzinny wypoczynek w Tatrach? Sprawdź kwatery i pokoje w Poroninie:
Ruszamy na szczyt Rysów - szlaki prowadzące na najwyższy szczyt w Polsce
Na Rysy prowadzą dwa szlaki turystyczne – szlak niebieski od strony słowackiej lub czerwony szlak od Morskiego Oka, czyli ze strony polskiej. Mimo że różnią się one między sobą poziomem trudności, to o obu można śmiało powiedzieć to samo – są żmudne, długie i trzeba pokonać po drodze dużą różnicę wysokości. Szlaki w Tatrach to jednak coś naprawdę wyjątkowego.
Szlak na Rysy od Morskiego Oka
Trasa: Palenica Białczańska – Morskie Oko – Czarny Staw pod Rysami – Bula pod Rysami – Rysy – Bula pod Rysami – Czarny Staw pod Rysami – Morskie Oko – Palenica
Czas: ok. 10 - 12 h w dwie strony
Dystans: 24,8 km (12,4 km w jedną stronę)
Przewyższenie: 1515 m (suma podejść: 1708 m)
Jest to tzw. szlak północny. Ten szlak prowadzi od schroniska nad Morskim Okiem, wschodnim lub zachodnim brzegiem Morskiego Oka na próg Czarnego Stawu i przez Bulę pod Rysami na wierzchołek Rysów.
fot. pkazmierczak / AdobeStock, CC0
Warto podkreślić, że czerwony szlak na Rysy okrąża Morskie Oko z dwóch stron i następnie wspina się stromo w kierunku Czarnego Stawu pod Rysami, gdzie nad brzegiem postawiono krzyż. Czarny Staw turyści okrążają od lewej strony, po czym wchodzą w region Kotła pod Rysami. Począwszy od tego miejsca, zanikają zwarte zbiorowiska roślinne, a średnie nachylenie szlaku wynosi 30 stopni, co czyni go bardzo wymagającym kondycyjnie.
Pnąc się stromą, kamienistą ścieżką, w ciągu około półtorej godziny osiąga się Bulę pod Rysami – niewybitny, płaski szczyt o wysokości 2054 metrów nad poziomem morza. Choć ten odcinek nie zawiera trudności wspinaczkowych i zasadniczo nie wymaga używania rąk, może być niebezpieczny z powodu kruchych i często śliskich skał, a także bardzo długo zalegającego śniegu. Pamiętajmy, że nieostrożność może doprowadzić do bardzo groźnych upadków. Za Bulą szlak diametralnie zmienia swój charakter - pojawiają się pierwsze łańcuchy ułatwiające podejście, które z krótkimi przerwami ciągną się aż do szczytu. Droga prowadzi tzw. grzędą, czyli wypukłą formacją skalną. Podejście jest długie i mozolne a łańcuchy pomagają pokonać kolejne spiętrzenia płyt.
Najtrudniejszy odcinek do pokonania znajduje się tuż pod szczytem. Jest to tak zwana Przełączka pod Rysami - 2469 metrów nad poziomem morza. W tym miejscu w obie strony opada półkilometrowa przepaść. Pokonuje się je trzymając się łańcucha i stawiając stopy na wąskich skalnych stopniach formujących półkę. Końcowe podejście na wierzchołek jest stosunkowo łatwe i krótkie a widoki zapierają dech w piersiach.
Jeśli planujesz wejście zimą, to konieczne może być użycie raków. Przeczytaj koniecznie: Raki czy raczki? Co wybrać na zimowe górskie wędrówki?
Szlak niebieski od strony słowackiej
Trasa: Popradzki Staw - Dolina Mięguszowiecka - Żabie Stawy Mięguszowieckie - Chata pod Rysami - przełęcz Waga - Rysy
Czas: ok. 3,5 – 4 godziny w jedną stronę
Przewyższenie: 1005 m
Jest to tzw. szlak południowy, którym możemy dojść na najwyższy szczyt od strony słowackiej. W opinii wielu turystów, jest to zdecydowanie łatwiejsza opcja od tej polskiej, dlatego w sezonie, to właśnie tę trasę częściej wybierają turyści.
Szlak prowadzi od schroniska nad Popradzkim Stawem (1500 m n.p.m.) Doliną Mięguszowiecką (Mengusovská dolina) do Żabich Stawów Mięguszowieckich (Žabie plesá). Dalej czerwonym, do Chaty pod Rysami, później na przełęcz Waga (Váha) i wierzchołek Rysów.
fot. alexanderuhrin / AdobeStock, CC0
Początkowo, trasa prowadzi łagodnie w głąb Doliny Mięguszowieckiej aż do Chaty pod Rysami. W jedynym trudniejszym miejscu dla ułatwienia podejścia zamontowano oprócz łańcuchów metalowe schody, tak zwane „stupaczki”. Powyżej Chaty pod Rysami szlak staje się dość niewygodny, kluczy wśród skalnych rumowisk, ale nadal w zasadzie nie wymaga użycia rąk. Ekspozycja, czyli przepaścistość pojawia się dopiero tuż pod wierzchołkiem.
Jeśli nie czujesz się na siłach, by zdobyć Rysy, to warto wybrać coś łatwiejszego. Poznaj: 5 szlaków turystycznych dla początkujących
Niebezpieczne Rysy - wypadki i trudności związane ze zdobyciem tego szczytu
O tym, że Rysy należą do dość niebezpiecznego i trudnego do zdobycia szczytu, najlepiej świadczy ilość wypadków, jakie miały tu miejsca, zarówno w sezonie letnim, jak i zimą.
Najczęstsze przyczyny występowania wypadów w drodze na szczyt Rysów to przede wszystkim: lekceważenie zalegającego śniegu, słabe przygotowanie fizyczne, nieodpowiednie obuwie i ubiór, nadmierna chęć zdobycia szczytu, czy brak zachowania należytej ostrożności.
Pierwszy wypadek śmiertelny nastąpił na początku czerwca 1909 r., gdy z nieznanych przyczyn zginął Ernest Weiss, profesor gimnazjalny z Chorzowa.
fot. Simon / pixabay.com, CC0
Ciężko jest jednoznacznie określić, ile dokładnie osób zginęło podczas zdobywania tego szczytu. Warto podkreślić, że długość upadków sprawia, że większość wypadków najczęściej kończy się śmiercią.
Warto podkreślić jednocześnie, że osobną kategorię wypadków, które mają miejsce w Tatrach, stanowią wypadki spowodowane przez schodzące lawiny. Do najtragiczniejszego tego typu zdarzenia doszło w roku 2003, kiedy to zginęło 8 osób z 13-osobowej grupy uczniów Uczniowskiego Klubu Sportowego „Pion”, działającego przy I Liceum Ogólnokształcącym w Tychach.
Wypadki na Rysach zdarzają się każdego roku. I najczęściej na skutek tych samych błędów, popełnianych przez turystów. Od słowackiej strony jest zdecydowanie łatwiej dotrzeć na szczyt, dlatego i wypadków jest nieco mniej.
Sprawdź również: Bezpieczeństwo w górach. Na co trzeba uważać?
Pogoda na Rysach - na co należy się przygotować?
Jak dobrze wiesz, temperatura powietrza spada wraz ze wzrostem wysokości. Oznacza to, że na najwyższym szczycie w polskich górach powinno być najzimniej. Ale czy na pewno tak jest?
Należy mieć na uwadze fakt, że oprócz spadku temperatury, panują tu dość zmienne warunki pogodowe. Charakterystyczne są spadki ciśnienia, duża wilgotność względna, czy też duża suma opadów atmosferycznych. Śnieg na zboczach Rys potrafi zalegać nawet do zakończenia lata.
fot. alexanderuhrin / AdobeStock, CC0
Niezwykle charakterystyczne w przypadku tego szczytu są również liczne wiatry: powstający tu lokalny wiatr fenowy, zwany halnym, czy silny Wiatr Orawski sprawiają, że klimat jest tu szczególnie zmienny i wymagający. Często pojawia się tu również mgła, która w dużym stopniu ogranicza widoczność i sprawia, że szlaki stają się niebezpieczne. Dodatkowo również zwiększa wilgotność powietrza, co wpływa na dyskomfort poruszania się.
Planując wejście na Rysy, dobrze jest sprawdzać bieżące informacje pogodowe. Tu, po drodze, nie ma żadnego schroniska (wyłączając Morskie Oko), w którym będzie można się schronić. Dobrze jest, w związku z tym, reagować na nieprzewidywalne zmiany. Konieczny jest dobry ubiór, w tym przede wszystkim obuwie, jak też rękawiczki, które będą szczególnie przydatne podczas korzystania ze sztucznych ułatwień w postaci łańcuchów górskich. Przez dużą wilgotność łańcuchy często są mokre i śliskie, dlatego antypoślizgowe rękawice do wspinaczki ograniczą możliwość ześlizgnięcia się dłoni z łańcucha, a tym samym zmniejszają zagrożenie związane z wypadkiem. Pamiętaj, by rozsądnie planować wejście na Rysy - zarówno pod względem pogody, jak i kondycji, która w tym przypadku jest niezwykle ważna.
Wchodząc na Rysy, najlepiej jest wybrać się z inną osobą lub kilkoma osobami. Dzięki temu będzie zdecydowanie łatwiej, bo przy wsparciu, pokonać te najtrudniejsze fragmenty trasy. W przypadku zagrożenia, niemal natychmiast zyskasz również niezbędną pomoc.
Noclegi w Tatrach i Zakopanem
Nie ulega żadnej wątpliwości, że Tatry to region górski, który jest najchętniej odwiedzany przez turystów. Dlatego też wyróżniają się one świetnie rozwiniętą bazą noclegową - by wypoczynek w tym regionie, był możliwie jak najlepszy. Turyści, którzy zamierzają zdobyć Rysy, najczęściej wybierają domki w Zakopanem.
Poszukując nieco tańszej opcji noclegu, niektórzy decydują się na noclegi w innych, oddalonych od Zakopanego - tatrzańskich miejscowościach. Dlatego też, pod uwagę, brane są m.in. apartamenty Kościelisko. Niezależnie od lokalizacji i standardu wybranego obiektu, większość z nich posiada wszelkie niezbędne udogodnienia dla turystów, takie jak łazienka, telewizor, kuchnia, Wi-Fi, czy parking.
Ceny noclegów w tym najpopularniejszym regionie górskim, uzależnione są od wielu istotnych czynników. Średni koszt pobytu w Zakopanem to najczęściej 100 zł od osoby za dobę.
Zaplanuj swój pobyt i sprawdź noclegi w Zakopanem:
Rysy to szczyt, który warto zdobyć o każdej porze roku. Jeśli zamierzasz podjąć to wyzwanie, to najlepiej będzie zrobić to latem. Zachowaj ostrożność i ciesz się zdobyciem najwyższego szczytu w polskich górach.
Komentarze
