Legenda
Opowieść o Sanktuarium w Św. Lipce warto jest zacząć nietypowo, bo od legendy, która najczęściej jako ciekawy smaczek, podawana jest na koniec. A w tym wypadku stanowi początek...
Zaczęło się w lochu kętrzyńskiego kościoła św. Jerzego. Znajdował się w nim więzień skazany na śmierć. I to właśnie jemu ukazała się Matka Boska i poprosiła o wyrzeźbienie jej postaci z Jezuskiem. Jej niezwykły obraz wbił się go głowy skazańca tak silnie, że w ciągu nocy w natchnieniu wyrzeźbił w drewnie to, o co prosiła. Figurka była niezwykłej urody i wprawiła wszystkich w zachwyt i zdziwienie. Uwolniono więźnia wierząc, że był to znak boski. On uważał tak samo, dlatego będąc już na wolności, zawiesił figurkę na lipie przy drodze z Kętrzyna do Reszla. Figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem zasłynęła cudami. Właśnie w jej miejscu stoi teraz Santktuarium.
Częstochowa Północy
Do wybudowanej po objawieniu więźnia kaplicy w świętej Lipce pielgrzymowano już w średniowieczu. Była popularna do tego stopnia, że sam Albrecht Hohenzollern (ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego) w 1519 r. pielgrzymował nie tylko pieszo, ale i boso z Królewca do Świętej Lipki.
Rok 1525 był przełomowy dla kaplicy. Zakazano wówczas w Prusach wiary katolickiej, co miało tragiczny wpływ dla świętolipskiej kaplicy. Została ona obrabowana i zburzona, ścięto lipę, a figurkę utopiono w jeziorze Wirowym.
Kolejny przełom nastąpił w 1618 r., kiedy to katolicy odzyskali swobody wyznaniowe, a sekretarz króla Zygmunta III Stefan Sadorski wykupił całą Świętą Lipkę. Administracja i prawo użytkowania Świętej Lipki zostały przekazane Jezuitom, którzy wybudowali kaplicę. Jej głównym elementem wyposażenia stała się kopia obrazu Matki Boskiej Śnieżnej.
Nastąpił ponownie rozkwit sanktuarium. Jezuici ruszyli do przodu pełną parą. W 1685 r. przygotowywali teren pod budowę, ścięli część wzgórza, zasypali bagna, a grunt umocnili wbijając długie pale olchowe okute na końcu żelazem. Kościół został konsekrowany 15 sierpnia 1693 r.
Perła Baroku
Oprócz kościoła wybudowano krużganek z kaplicami narożnymi. Imponującą jest kuta brama, rzeźby w kamieniu i drewnie, dzieła artystycznego kowalstwa i ślusarstwa. I oczywiście samo wnętrze. Ołtarz główny, ołtarze boczne, tabernakulum, organy z poruszającymi sie figurkami, freski.
Święta Lipka jest zaliczana do najwspanialszych okazów późnego baroku w Polsce.
Podróżując z Reszla do Świętej Lipki możemy podziwiać barokowe kapliczki drogi różańcowej, ustawione na trasie liczącej około 6 km.
Sanktuarium rozbrzmiewające muzyką
Sanktuarium znane jest z wyjątkowych prezentacji organowych, w czasie których nie tylko rozsłuchujemy się w brzmieniu organów, ale i oglądamy poruszające się figurki. Niezwykle znane się też Świętolipskie Wieczory Muzyczne, organizowane w Sanktuarium w letnim sezonie. Na świętolipskich organach koncertują wybitni polscy i zagraniczni organiści.
Tu się kończą Mazury
Niedaleko Świętej Lipki, w lesie, stoi zabytkowy słup graniczny z 1750 r. Rozdziela on Mazury i Warmię (czyli dawne Prusy Książęcę od Prus Królewskich).
Godziny otwarcia:
maj - wrzesień: 6:30 - 20:00
kwiecień i październik: 6:30 - 18:00
listopad: 6:30 - 18:00,
grudzień-marzec: 9:30 - 15:30
Msze w niedzielę i święta: 7:00, 9:00, 11:00, 14:00, 17:00
Msze w dni powszednie: 7:00, 9:50, 12:00, 18:00 (maj - wrzesień); 7:00, 17:00 (kwiecień i październik; listopad-marzec)