Spacer po parku w Nałęczowie

Spacer jest sportem, który nie wymaga stadionów. To jest recepta bez leku, środek odchudzający bez diety, kosmetyk, jakiego nie sprzedają w sklepie. Uspokaja bez tabletek, daje terapię bez psychoanalizy, jest prawdziwym zdrojem młodości. Spacer jest urlopem, który nie kosztuje ani grosza. A cóż dopiero spacer po Nałęczowie.

Nałęczów nie ma typowego dla kurortów spacerowego deptak. Jego role pełni park uzdrowiskowy. Miejsce spotkań kuracjuszy i spacerów odwiedzających Nałęczów turystów. W parku najlepiej odczuwa się leczniczy wpływ mikroklimatu, dzięki czemu ciśnienie krwi samoczynnie się obniża. Natomiast podwyższona wilgotność powietrza ułatwia oddychanie, tym samym lepiej dotlenia organizm. Kierunek spaceru po parku wskazują stylowe drogowskazy wykonane przez Jerzego Kursę.

Dla wielu ludzi klimat Nałęczowa był nie tylko nadzieją ale jedynym warunkiem powrotu do zdrowia. Można by bez końca wymieniać, tych którzy odzyskali w Nałęczowie zdrowie. Publikacje uzdrowiskowe podają nazwiska znanych postaci, jednak w 200 letniej historii funkcjonowania uzdrowiska nie sposób doliczyć się każdego uzdrowionego ciała i umysłu. Symbolem wdzięczność jednej z kuracjuszek za odzyskane zdrowie jest figura Chrystusa znajdująca się przed Starymi Łazienkami od 1905 roku.

By kuracjusze mieli lepsze warunki rehabilitacji klimatycznej i mieli gdzie spacerować, wytyczono w Nałęczowie naturalna kilometrową trasę biegnącą alejkami parku. Początek swój ma w alei jesionowej przed pomnikiem Bolesława Prusa obok Pałacu Małachowskich. Łagodnym łukiem zniża się w kierunku Bramy Wschodniej. Po prawej stronie zostaje Pawilon Anielski. Za bramą o charakterystycznej wieżyczce nazwanej „więżą Aldony” znajduje się Ciastkarnia, oferująca podobno najsmaczniejsze ciasta w całym uzdrowisku.

O każdej porze roku w parku nałęczowskim bije źródło Miłości. Wtóruje mu kaskada wodna tamy spiętrzającej staw. W lecie pływają po nim łabędzie, swoim urokiem nadając parkowi bajeczny charakter. W zimie kaczki nie pozwalają zapomnieć o sobie kuracjuszom, dopraszając się o kawałek chleba. Po obu stronach bramy rosną wspaniałe lipy, posadzone wzdłuż drogi prowadzącej do bochotnickiego kościoła.

W kierunku wschodnim zaraz za bramą zaprasza na spacer Aleja Lipowa. Po drugiej stronie ulicy znajduje się barokowa bryła Pałacu i taras kawiarni „Pałacowa”. Pod koniec czerwca gdy rozkwita tulipanowiec amerykański, widok jest majestatyczny. Tulipanowiec zakwita pięknymi żółtymi kwiatami. W lecie użycza cienia przechodniom. Znajduje się tutaj także pamiątkowy kamień poświęcony papieżowi Polakowi Janowi Pawłowi II informując o jego kontaktach z Nałęczowem.

Od Bramy Wschodniej trasa wiedzie prosto w kierunku stawu, krzyżując się w połowie drogi, przed północną ścianą Pałacu, z aleją opadającą nad rzekę Bochotniczankę. W głębi znajduje się pomnik Stefana Żeromskiego. Cokół pomnika otacza kwiatowe rondo zamknięte wieńcem dębów piramidalnych. Perspektywę zamyka aleja kasztanowa. Po lewej stronie znajduje się okazała Willa Zakładowa. Wybudowana w stylu gotyku włoskiego w latach 80-tych XIX wieku. Styl ten najbardziej rozpowszechnił się na wyspach brytyjskich, dlatego nazwano go angielskim, stad nazwa Willa Angielska lub Domek Gotycki. Niegdyś mieściły się tam sklepy oraz pomieszczenia usługowe. Obecnie na parterze znajduje się galeria sztuki, a na piętrze funkcjonują biura Kliniki Chirurgii Oka i Kliniki Ortopedycznej oraz Chirurgii Plastycznej. Spacerując dalej oznakowaną aleją dochodzimy do centralnej, południowo – północnej alei, której to skrzyżowanie tworzy plac, gdzie na murach oporowych stawu swoje prace rozkładają malarze. Stąd przez romantyczny mostek można wejść na tzw. Wyspę Miłości. Spacerując po wyspie, wytyczoną aleją dojdziemy do posągu „Elfa”.

Na wysokości głównego wejścia do budynku Sanatorium Książę Józef, znajduje się tablica upamiętniająca postać Wacława Lasockiego. Przy samym stawie znajdują się „Panny Nałęczowskie” – rzeźba autorstwa profesora Akademii Gdańskiej Adama Smolanę. Sam autor nie nadal rzeźbie takiej właśnie nazwy. Zrobili to w późniejszym czasie kuracjusze, przypisując postaciom trzech kobiet cnoty: wiary, nadziei i miłości. Której jakie zostały przypisane łatwo podobno można rozpoznać. Panna symbolizująca wiarę na twarzy ma zaznaczone tylko usta, nadzieja oczy, natomiast symbolem miłość ma być obfitym biustem trzeciej z panien.

Od czerwca 2004 roku, w miejscu dawnej rozlewni wody mineralnej, otwarte jest Atrium – obiekt SPA. Znajdują się w nim baseny Aquatonic i białej glinki, tory wodne, sztuczna rzeka, gejzery, masaże bąbelkowe, hydromasaże, sauna, hamman i jacuzzi, salon kosmetyczny. W budynku mieści się również klub oraz kręgielnia z bilardem. Zaraz obok budynku Atrium znajduje się Pijalnia Wód Mineralnych i Palmiarnia. Opodal także stoi Domek Grecki, dalej Domek Biskupi i Stare Łazienki.

Stare Łazienki obecnie są po gruntownej modernizacji. Na parterze budynku znajdują się gabinety zabiegowe. Znajdujące się tam najnowocześniejsze urządzenia stwarzają niepowtarzalne możliwość wykorzystania zabiegów wodnych i inhalacji. Na piętrze znajdują się pokoje dla kuracjuszy. Podczas pobytu w Starych Łazienkach odwiedzający mogą zapoznać się z pamiątkami zebranymi w holu: popiersie Henryka Sienkiewicza – gipsowy odlew wykonany w 1921 roku, popiersie Stefana Żeromskiego , medalion z parą puttów i łozą wina - płaskorzeźba w stiuku wykonana ok. 1820 roku, znak aptekarski – płaskorzeźba w stiuku. Na zewnątrz klasyczny tympanon portyku – płaskorzeźba w stiuku o motywach roślinnych. Z 1820 roku pochodzi również obudowa źródła wykonana w piaskowca i głowa lwa z brązu oraz kuta żelazna krata ogrodzenia. Zabytkowe są także dwie upamiętniające tablice. Pierwsza wykonana z białego marmuru wmurowana przez Fortunata Nowickiego w roku 1887 przy okazji rocznicy 60-lecia pierwszej analizy wód nałęczowskich. Druga została poświęcona:


Od września 2004 roku przy wejściu do nowej części Parku znajdują się Termy Pałacowe. Główny budynek SpA, gdzie można wypocząć w naprawdę komfortowych warunkach, korzystając z różnorodnej oferty zabiegów hydro i fizykoterapii.

Spacerując dalej parkiem, mostkiem łączącym Pijalni Wód Mineralnych z wybudowaną w późniejszym terminie Palmiarnią. W Pijalni podziwiać można freski wykonane przez Jarosława Olejnickiego. Prawie wszystkie palmy znajdujące się wewnątrz zostały wyhodowane przez wieloletniego ogrodnika uzdrowiska Franciszka Kamińskiego. W Palmiarni znajduje się także fontanna oraz kran, zasilane ze źródła miłości. Niedaleko Palmiarni znajduje się Sanatorium dla Rolników. Budynek z krytym basenem oraz kaplicą.

Teraz trasa spaceru wiedzie lekko pod górę i skręca lekko w lewo w aleję drzew kasztanowca czerwonego. Następnie aleja krzyżuje się z osią południowo-północną. Przy skrzyżowaniu znajduje się głaz narzutowy z 1925 roku umieszczony z okazji jubileuszu 125-lecia funkcjonowania uzdrowiska.

Miejsce to uznawane jest za węzeł komunikacyjny uzdrowiska. Opodal znajduje się budynek zarządu Spółki Zakładu Leczniczego z wmurowaną od północnej strony tablicą poświęconą epigonowi romantyzmu Kazimierzowi Glińskiemu. Kazimierz Gliński żył w latach 1850 do 1920. Był znanym poetą, dramaturgiem i powieściopisarzem. Wielokrotnie przebywał w Nałęczowie gdzie pracował nad drugą częścią poematu „Królewska Pieśń” i „Dzień 10 października”. Został pochowany na miejscowym cmentarzu. Po prawej stronie znajdują się Werandki, zabiegowa część Zakładu Przyrodoleczniczego. Jest to pierwszy obiekt uzdrowiskowy przystosowany dla kuracjuszy niepełnosprawnych.

_{źródło: Przewodnik turystyczny po Nałęczowie}