Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce
Zwiedzanie zabytków często może kojarzyć się przede wszystkim z wizytą w miastach o historycznym charakterze. Natomiast, gdy ktoś wspomina o wyjeździe w ustronne miejsce z dala od ludzi, jesteśmy przekonani, że zamierza ukryć się w małym miasteczku i odpoczywać na łonie natury. Co wy na to, aby połączyć obie te rzeczy? Wyruszyć na poszukiwanie niezwykłych zabytków do miejsc z dala od ludzi, turystycznego zgiełku oraz hałasu miasta. Ciekawym pomysłem na spędzenie wakacji może być podróż Szlakiem Architektury Drewnianej Małopolski! Sprawdźcie, co czeka na was na trasie!
Idea Szlaku Architektury Drewnianej – czym jest szlak i co nam oferuje?
Szlak Architektury Drewnianej powstał w 2001 roku z inicjatywy województwa małopolskiego. Jego głównym celem jest ochrona i promowanie najcenniejszych zabytków architektury drewnianej znajdujących się w regionie. Podróżując szlakiem, będziemy mogli zobaczyć liczne malownicze kościoły, piękne cerkwie, klimatyczne staropolskie dwory, drewniane wille oraz skanseny. Łącznie jest ich aż 255! W wielu budynkach czeka także zachowane wyposażenie oraz piękne zdobienia. Wizyta w tych miejscach jest niesamowitą okazją do zapoznania się z dziedzictwem kulturowym regionu. To malownicza trasa pełna niezwykłych obiektów, które oferują zwiedzającym niesamowite wrażenia i klimat. Podróż szlakiem to świetna lekcja historii dla każdego, a także ciekawy sposób na spędzenie wakacji z dala od turystycznego zgiełku.
Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce jest największym szlakiem turystyczno-kulturowym regionu. Od 2013 roku może on pochwalić się Złotym Certyfikatem przyznawanym najlepszym produktom turystycznym w naszym kraju. Na liście obiektów znajdziemy także kilka wyjątkowych zabytków, które zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Jak zaplanować zwiedzanie Szlaku Architektury Drewnianej?
Zwiedzanie zabytków znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej może okazać się bardzo czasochłonne. Małopolska trasa liczy bowiem 1500 kilometrów! By ułatwić nam odkrywanie pięknej historii, regionu trasa została podzielona na 4 mniejsze regiony:
-
Kraków i okolice
-
Tarnów i okolice
-
Nowy Sącz i Gorlice
-
Orawa, Podhale, Spisz i Pieniny
W ten sposób zwiększymy swoje szanse, aby zobaczyć jak najwięcej atrakcyjnych obiektów. Poniżej przedstawiamy wam kilka najciekawszych zabytków, które odejdziecie w poszczególnych regionach Szlaku Architektury Drewnianej.
Szlak Architektury Drewnianej – najciekawsze obiekty w Krakowie i okolicach
W pobliżu Krakowa czeka na nas około 50 zabytkowych obiektów. Wśród nich dominują piękne drewniane kościoły znajdujące się w niewielkich urokliwych miejscowościach. W kilku przypadkach będziemy mieli do czynienia z obiektami, które przez znaczną część roku pozostają zamknięte dla zwiedzających. Dlatego też wizyta w sezonie letnim może być niepowtarzalną okazją, aby zajrzeć do naprawdę fascynujących wnętrz.
Do najciekawszych obiektów, jakie będziemy mogli zobaczyć w regionie, należy zaliczyć między innymi Kościół parafialny św. Bartłomieja w Krakowie-Mogile. Świątynia została wzniesiona w 1466 roku z inicjatywy opata miejscowych cystersów, co czyni ją jedyną z najstarszych zachowanych budowli sakralnych w Małopolsce. Na południowym portalu kościoła przetrwało nawet nazwisko budowniczego – był nim królewski cieśla Maciej Mączka. We wnętrzu kościoła zobaczymy bogato zdobiony portal o zamknięciu ostrołukowym oraz polichromię rokokową datowaną na 1766 rok. W okolicy warto odwiedzić także Opactwo Cystersów będące jednym z najstarszych krakowskich kompleksów sakralnych. Jego początki sięgają około 1225 roku.
Kolejnym pięknym kościołem, jaki znajdziemy w okolicy, jest Kaplica św. Józefa Rzemieślnika zwana także Kaplica na Wodzie. Piękny drewniany obiekt sakralny został wzniesiony w 1901 roku w Ojcowie (22 kilometry od Krakowa). Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę ze względu na związaną z nim historie. Według tradycji powstanie kaplicy związane jest z zarządzeniem cara Mikołaja II, które zakazywało budowanie kościołów na ziemi ojcowskiej. Dlatego też mieszkańcy wznieśli ją nad Prądnikiem, dzięki czemu stała się kaplicą “na wodzie”. Piękna drewniana konstrukcja łączy w sobie cechy stylu szwajcarsko-ojcowskiego oraz zakopiańskiego i przykuwa wzrok jasnymi kolorami. W jej wnętrzu będziemy mogli zobaczyć trzy ołtarze w kształcie szczytów chat chłopskich. Odwiedzając kaplicę w Ojcowie, warto także poświęcić chwilę na wizytę w Zamku w Pieskowej Skale oraz Grocie Łokietka.
Wśród najciekawszych obiektów sakralnych znajdujących się w okolicy Krakowa warto wymienić także Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Paczółtowicach (29 kilometrów od Krakowa). Świątynia została wzniesiona w 1510 roku. Zachwyca on turystów przepięknymi wewnętrznymi zdobieniami. Zobaczymy tu między innymi polichromie z końca XIX wieku oraz zachowane fragmenty malowideł z drugiej połowy XVII wieku. Natomiast ołtarz główny pochodzi z 1604 roku. Szczególną uwagę warto zwrócić na znajdujący się w nim gotycki obraz przedstawiający Matkę Boską Paczółtowską na tle krzaku gorejącego. Pochodzi on najprawdopodobniej z 1460-70 roku i jest najcenniejszych znajdującym się tu zabytkiem.
Planując poszukiwanie zabytków w okolicach Oświęcimia, możemy natomiast udać się do niewielkiej wsi Osiek. Tam będziemy mogli zobaczyć późnogotycki Kościół św. Andrzeja. Został on zbudowany najprawdopodobniej w latach 1538-49. We wnętrzu świątyni zobaczymy pozostałości malowideł pochodzących z XVI, XVII i XVIII wieku. Duże wrażenie robi barokowy ołtarz główny i rokokowa ambona w kształcie łodzi – pochodząca z drugiej połowy XVIII wieku. Świątynie warto odwiedzić także ze względu na niezwykły klimat. Otoczona jest ona bowiem pomnikowymi dębami liczącymi ponad 500 lat!
W krakowskiej części Szlaku Architektury Drewnianej będziemy mogli odwiedzić także interesujące skanseny. W Dobczycach czeka na nas Skansen Drewnianego Budownictwa Ludowego. Na jego terenie będziemy mogli zobaczyć zabudowania wiejskie pochodzące z okolicy Dobczyc i Myślenic. Pośród obiektów zobaczymy między innymi karczmę z 1830 roku, spichlerz zbożowy z 1863 roku z paleniskiem kowalskim i ekspozycją narzędzi, a także wozownię z 1868 roku. Zaglądając do budynków, będziemy mogli zobaczyć wystawy prezentujące liczne narzędzia codziennego użytku oraz związane ze specjalizacją obiektu (w domu pogrzebowym zobaczymy przedmioty związane ze zwyczajami pochówkowymi).
Kolejny interesujący skansen znajdziemy w malowniczej wsi Wygiełzów. W cieniu ruin zamku Lipowiec znajduje się Nadwiślański Park Etnograficzny. Wśród ponad 25 obiektów będziemy mogli zobaczyć między innymi spichlerz dworski z 1789 roku, XIX-wieczną karczmę z lokalną kuchnią oraz dom podmiejski z warsztatem garncarskim z 1804 roku. Najciekawszym i najstarszym budynkiem na terenie skansenu jest kościół z początku XVII wieku z zachowanym oryginalnym wyposażeniem.
Zobacz także naszą listę najciekawszych polskich skansenów!
Szlak Architektury Drewnianej – najciekawsze zabytki w Tarnowie i okolicy
W okolicy Tarnowa czeka na nas ponad 40 interesujących zabytków architektury drewnianej. Na tym fragmencie Szlaku Architektury Drewnianej znajdziemy między innymi Kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej. Wzniesiona pod koniec XV wieku świątynia jest jedynym z najstarszych i najcenniejszych drewnianych obiektów znajdujących się w Małopolsce. Wyjątkowa wartość budynku została doceniona w 2003 roku, gdy został on wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. We wnętrzu świątyni zobaczymy polichromie pochodzące z różnych okresów od końca XV do początku XVIII wieku.
W samym Tarnowie będziemy mogli odwiedzić dwa obiekty wchodzące w skład Szlaku Architektury Drewnianej. Kościół Najświętszej Panny Marii zwany również „na Burku” jest jedną z najstarszych świątyń drewnianych w Małopolsce. Został on wzniesiony około 1458 roku, a jego wieże została dobudowana dopiero w 1910 roku. Wnętrze kościoła zdobi polichromia z lat 30. XX wieku oraz fragmenty późnorenesansowej polichromii z przełomu XVI i XVII wieku. Na szczególną uwagę zasługuje także rokokowy ołtarz główny z drugiej połowy XVIII wieku. Druga interesującą tarnowską drewnianą świątynią jest Kościół Świętej Trójcy na Terlikówce pochodzący z lat 1563-89. Zwiedzają wnętrze pięknej gotyckiej budowli, będziemy mogli zobaczyć między innymi wczesnobarokowy ołtarz główny z początku XVII w. z cennym obrazem, ołtarze boczne z końca XVI w. oraz renesansowe obrazy.
Co jeszcze warto zobaczyć w Tarnowie?
Odkrywając piękne zakątki okolic Tarnowa, warto odwiedzić także Kościół parafialny św. Stanisława Biskupa w Skrzyszowie z 1517 roku. Zobaczymy w nim polichromię z 1907 roku oraz pozostałości polichromii późnogotyckiej (ok. 1517 r.) oraz rokokowej (1777 r.). W miejscowości Iwkowa znajdziemy natomiast Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny pochodzący z drugiej połowy XV wieku. Zobaczymy w nim między innymi fragmenty późnorenesansowej polichromii figuralnej. Świątynia otoczona nagrobkami oraz licznymi zielonymi drzewami prezentuje się naprawdę urokliwie.
Wśród ciekawych obiektów wchodzących w skład Szlaku Architektury Drewnianej Małopolski możemy zaliczyć także Dwór w Dołędze z 1845 roku oraz Dwór Koryznówka w Nowym Wiśniczu wzniesiony w latach 50 XIX. Obecnie znajduje się w nim muzeum biograficzne poświęcone Janowi Matejce.
Szlak Architektury Drewnianej – co warto zobaczyć w okolicach Nowego Sącza i Gorlic
Okolice Nowego Sącza oraz Gorlic z czystym sumieniem można uznać za naprawdę malownicze. Pięknie widoki i ciekawe zabytki Ziemi Sądeckiej czarują turystów z całej Polski. Przebiegający przez region Szlak Architektury Drewnianej oferuje jeszcze więcej niezwykłych zakątków. Czeka tu na nas ponad 100 obiektów, a każdy jest zachwycający.
Co jeszcze warto zobaczyć w Nowym Sączu?
Wśród najważniejszych obiektów w okolicy z całą pewnością należy wymienić aż sześć obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jednym z nich jest Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej pochodzący z około 1500 roku. Świątynia należy do najcenniejszych zabytków Pogórza Ciężkowickiego. Zwiedzając wnętrze kościoła, zobaczymy cenne malowidła z początku XVI wieku, barokowe cykle biblijne, unikalną polichromię z 1655 roku oraz gotyckie rzeźby z końca XIV wieku. Natomiast w Sękowej znajduje się przepiękny Kościół św. Filipa i Jakuba z 1520 roku. Jego wnętrze zdobi bogato zdobiony późnorenesansowy ołtarz główny z początku XVII wieku. Trzecim okolicznym obiektem wpisanym na listę UNESCO jest zachwycająca Cerkiew Grekokatolicka św. Michała Archanioła położona w malowniczych Brunarach Wyżnych. Kolejne wyróżnione cerkwie znajdziemy w Kwiatoniu, Owczarach oraz Powroźniku. Te piękne świątynie olśniewają niezwykłym wyposażeniem oraz charakterystycznym wyglądem.
W okolicy warto odwiedzić także wspaniałą cerkiew parafialną Opieki Bogurodzicy w Hańczowej oraz dwie cerkwie św. Kosmy i Damiana znajdujące się w miejscowości Bratne.
Szlak Architektury Drewnianej – najciekawsze zabytki Orawy, Podhala, Spiszu i Pienin
Okolice Podhala i Pienin oferują turystom niezwykłych atrakcji. Czekają tu na nas zachwycające widoki, urokliwe zakątki oraz piękne zabytki. Atmosfera regionu pozwoli nam bez problemu naładować baterie na świeżym powietrzu i zagwarantuje wiele miłych wspomnień. Ciesząc się możliwościami, jakie oferuje okolica, powinniśmy pamiętać o licznych zabytkach wchodzących w skład Szlaku Architektury Drewnianej.
Podczas wczasów nad Jeziorem Czorsztyńskim koniecznie powinniśmy odwiedzić Kościół św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim. Świątynia wzniesiona w okolicach 1490 roku należy do najcenniejszych oraz najpiękniejszych obiektów regionu. W jej wnętrzu zobaczymy piękną polichromię z XV-XVI wieku, a także późnogotycki tryptyk umieszczony w ołtarzu głównym, zabytkowy krzyż z 1380 oraz unikatowe cymbałki. W 2003 roku świątynia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Kolejnym wartym uwagi zabytkiem w okolicy jest urokliwy Kościół św. Marcina w Grwałdzie. Pochodzi on z drugiej połowy XV w. Wzniesiony został w stylu gotyckim, a elementem charakterystycznym jego architektury jest szeroka wieża zwężająca się ku górze. Wnętrze świątyni zdobi polichromia z 1618 roku, trzy ołtarze oraz tryptyk późnogotycki z początku XVI wieku.
Goszcząc w Nowym Targu, będziemy mogli zobaczyć piękny kościół cmentarny św. Anny. Data jego powstanie nie jest znana – tradycyjnie uważa się, że wzniesiony został w 1219 roku, taka bowiem data widnieje nad prezbiterium. Zwiedzając wnętrze świątyni, zobaczymy przedmioty pochodzące z różnych epok. Szczególną uwagę warto zwrócić na polichromię pochodzącą z 1880 roku oraz ołtarz XVIII-wieczny ołtarz główny z obrazem Wielkiej Rodziny z 1516 roku.
Podążając zabytkami Szlaku Architektury Drewnianej, warto odwiedzić także kościół św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju, liczne tatrzańskie wille wybudowane w stylu zakopiańskim, a także piękną zabudowę uzdrowiskową znajdującą się w Szczawnicy. Jednym z ciekawych obiektów, który warto uwzględnić podczas urlopu w okolicy Suchej Beskidzkiej, jest XVIII wieczna karczma Rzym. Według legendy to właśnie w tym miejscu diabeł odnalazł i przechytrzył mistrza Twardowskiego. Niedaleko Babiogórskiego Parku Narodowego w miejscowości Zubrzyca Górna możemy odwiedzić Orawski Park Etnograficzny. W miejscu tym będziemy mogli zobaczyć lepiej poznać dzieje, architekturę oraz kulturę regiony Górnej Orawy.
Co jeszcze czeka na nas w okolicy?
Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce – świetny pomysł na wakacje
Podróż szlakiem oraz wizyta we wszystkich obiektach to prawdziwe wyzwanie. Potraktowanie trasy jako głównego punktu wczasów będzie z pewnością wymagało czasu i cierpliwości. W nagrodę jednak zobaczymy wiele naprawdę interesujących miejsc, niezwykłych zakątków oraz poczujemy magiczny małomiasteczkowy klimat. Obiekty tworzące Szlak Architektury Drewnianej mogą stanowić przede wszystkim ciekawe urozmaicenie wakacyjnego wyjazdu. Zamiast odwiedzać świetnie znane zabytki w Krakowie, Tarnowie, Czorsztynie czy Nowym Sączu możemy zdecydować się na przeszukanie okolicy i wizyty w spokojnych malowniczych miasteczkach. Będzie to z pewnością interesujące doświadczenie i ciekawy punkt urlopowych podróży.
Komentarze
