Szlak Architektury Drewnianej w Polsce. 5 mniej znanych miejsc

Szlak Architektury Drewnianej łączy cztery województwa: śląskie, małopolskie, podkarpackie oraz świętokrzyskie. Dzięki niemu turyści trafiają do zapomnianych miejsc, kryjących prawdziwe skarby – nie tylko kościoły czy cerkwie, ale stare chałupy, dworki i inne architektoniczne perełki. Niektóre okazały się na tyle cenne, że wpisano je na listę światowego dziedzictwa UNESCO!

Zobacz także: Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce

Zobaczenie wszystkich miejsc ujętych na szlaku jest niemożliwe, dlatego na początek proponujemy pięć atrakcyjnych dla turystów lokalizacji.

Co warto zobaczyć na Szlaku Architektury Drewnianej?

Zobacz wybrane przez nas wyjątkowe drewniane zabytki, które zapierają dech w piersiach. Stanowią ozdobę okolicy i świetnie wpisują się w klimat regionu.

Cerkiew św. Dymitra w Czarnej

Czarna to miejscowość położona blisko beskidzkich kurortów turystycznych. Z Krynicy-Zdroju dojedziemy tu w niecałe 40 minut. Warto wybrać się na tę krótką wycieczkę i zobaczyć cerkiew św. Dymitra, znajduje się na małopolskim odcinku Szlaku Architektury Drewnianej i obecnie użytkowana jest jako kościół katolicki.

Świątynia została wybudowana w 1764 roku, jej ściany są dość charakterystyczne, ponieważ z zewnątrz obito je ciemnym gontem. Latem mocno wyróżnia się przez to na tle soczystej zielni okolicznych wzgórz i lasów. Wystrój wnętrza zdominowała XIX-wieczna polichromia, ale szczególnie warty uwagi jest kompletny barokowy ikonostas z XVIII wieku oraz ołtarz z ikoną Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Niżnych

Wieś Brunary Niżne znajduje się niecałe 4 kilometry od Czarnej. Będąc w tej okolicy koniecznie trzeba zobaczyć dawną grekokatolicką cerkiew św. Michała Archanioła! W 2013 roku wpisano ją bowiem na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Cerkiew datowana jest na 1797 rok i mimo wielu zmian zachowała wiele z pierwotnego wyglądu dawnej łemkowskiej świątyni. Wewnątrz można zobaczyć barokowy ikonostas, a także fragmenty barokowej polichromii widoczne w nawie. Pozostałe ściany pokrywa polichromia wykonana w 1898 roku.

Dawna cerkiew św. Dymitra w Boguszy

Pozostajemy na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej, przenosimy się jednak na tereny Beskidu Niskiego, które kiedyś zamieszkiwane były przez Łemków. Znajduje się tu cerkiew św. Dymitra z 1858 roku, obecnie kościół rektoralny pw. św. Antoniego.

Wewnątrz zachowano XIX-wieczną polichromię, ale najcenniejszym elementem wyposażenia jest ikonostas datowany na 1670 rok. Jako że został przeniesiony, podzielono go na części. Rząd proroków z krucyfiksem, przedstawieniami Matki Boskiej i św. Jana umieszczono na wschodniej ścianie nawy. Warto zwrócić także uwagę na XVII-wieczną ikonę św. Mikołaja.

Cerkiew św. Paraskewii w Kwiatoniu

Cerkiew św. Paraskewii uważana jest za jedną z najpiękniejszych w Polsce. Powstała w drugiej połowie XVII wieku i aż do końca drugiej wojny światowej służyła wiernym obrządku greckokatolickiego. Również ona znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

To typowy przykład budownictwa łemkowskiego. W bryle świątyni wyraźnie wyodrębniono trzy części: smukłą wieżę, nieco niższą nawę oraz najniższe prezbiterium. Ściany i dach od zewnątrz obite są gontem, natomiast od środka pokrywa je polichromia o motywach figuralnych i ornamentalnych. Zachowało się też kompletne wyposażenie, w tym ikonostas z początku XIX wieku.

Cerkiew pw. św. Paraskewii w Uściu Gorlickim

Cerkiew w Uściu Gorlickim powstała 1786 roku i synowi kolejną łemkowską świątynię. Ma konstrukcję zrębową oraz pokryte gontem ściany. Dach wieńczą trzy blaszane kopuły. Wyposażenie cerkwi obejmuje między innymi późnobarokowy ikonostas z XVIII w. Ściany pokrywają polichromie z lat 30. XX wieku.

Bogate zdobienia przenoszą nas w zupełnie inny świat. Mając szansę, na pewno warto zajrzeć do wnętrza świątyni.