Szlak cysterski - największe atrakcje
Szlak Cysterski jest szlakiem turystycznym wytyczonym na terytorium Europy. Obejmuje klasztory zakonu cystersów, także w Polsce. Został powołany do istnienia w ramach programu Europejskich Dróg Kulturowych. Gdzie warto się udać? Które miejsca odwiedzić? Poniżej wszystkie szczegóły.
Województwo dolnośląskie:
- Henryków – pocysterski barokowy zespół klasztorny z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela. Jest to jedno z najokazalszych i najpiękniejszych założeń barokowych na Śląsku, miejsce powstania Księgi Henrykowskiej – zabytku piśmiennictwa polskiego. Współcześnie klasztor henrykowski funkcjonuje jako przeorat opactwa szczyrzyckiego. W obiektach poklasztornych funkcjonują natomiast między innymi Annus Propedeuticus – oddział Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu oraz Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. bł. Edmunda Bojanowskiego.
- Kamieniec Ząbkowicki – pocysterski barokowy zespół klasztorny z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Starszego. Obecnie kościół klasztorny pełni funkcję świątyni parafialnej, a w zachowanych budynkach klasztornych mieści się oddział Archiwum Państwowego we Wrocławiu. zespół opactwa pocysterskiego z kościołem Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Starszego.
- Krzeszów – kompleks najwyższej światowej klasy zabytków, których początki sięgają XIII wieku. Opactwo nazywane "Europejską Perłą Baroku" przynależy do diecezji legnickiej, wcześniej zamieszkane przez benedyktynów i cystersów. W 2004 uznany za Pomnik historii. Część obiektów udostępniona jest dla zwiedzających. Na miejscu funkcjonuje Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz Opactwo Sióstr Benedyktynek zamieszkujące część klasztorną.
- Lubiąż – cysterski zespół klasztorny, jeden z największych zabytków tej klasy w Europie, będący jednocześnie największym opactwem cysterskim na świecie. Opactwo to nazywane jest arcydziełem śląskiego baroku.
- Trzebnica – XIII-wieczny klasztor i kościół klasztorny św. Bartłomieja – obecnie sanktuarium św. Jadwigi
Województwo kujawsko-pomorskie:
- Chełmno – dawny klasztor cysterek zajmowany przez zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo. Jednym z cenniejszych zabytków jest figura Chrystusa Misteryjnego.
- Koronowo – od 1819 roku w zabudowaniach poklasztornych znajduje się więzienie, natomiast kościół pocysterski pełni funkcję parafii rzymskokatolickiej
- Toruń – kościół św. Jakuba wraz z toruńską starówką został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Województwo lubuskie:
- Bledzew - kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny, murowany z początku XV wieku, z wyposażeniem wnętrza z XVII i XVIII w. pochodzącym częściowo z pocysterskiego opactwa: ołtarz, dzwon zegarowy, monstrancja, krzyż pasyjny, ołtarz boczny, stalle, kilka obrazów i rzeźb, przebudowany w 1880 roku.
- Gościkowo-Paradyż – zespół opactwa pocysterskiego, obecnie siedziba WSD Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej.
- Mironice - klasztor o nazwie Locus coeli (miejsce nieba) założono tu w połowie XIV wieku, a po 1368 roku wzniesiono gotycki kościół. Dobra zakonne zostały splądrowane w czasie wojny polsko-krzyżackiej w 1433 roku i polsko-czeskiej wyprawy do Nowej Marchii. Od XIX wieku wieś była dzierżawiona przez rodzinę von Bayer, która wybudowała na terenie założenia klasztornego dwór i duży folwark.
- Zemsko - kościół filialny pod wezwaniem Zwiastowania NMP z 1840 roku. Budowla o cechach klasycystycznych, murowana, prostokątna, z prezbiterium, zakrystią i wieżą.
Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu
Toruń, ul. Żeglarska
Kościoły Toruń 8
Województwo łódzkie:
- Sulejów - zespół klasztorny opactwa cysterskiego to jeden z najlepiej zachowanych zespołów cysterskich w Polsce, będący zabytkiem architektury romańskiej. W 2012 roku obiekt został wpisany na listę Pomników historii. Najistotniejszymi zachowanymi jego elementami są: Kościół św. Tomasza Kantuaryjskiego oraz skrzydło wschodnie klasztoru, jego jedyna zachowana część, w której obecnie znajduje się muzeum.
Województwo małopolskie:
- Ludźmierz – Sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej, nazywanej Gaździną Podhala.
- Mogiła – założenie klasztorne (wraz z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wacława) znajdujące się we wschodniej części Krakowa w dzielnicy Nowa Huta, na terenie dawnej wsi Mogiła.
- Szczyrzyc - Opactwo Cystersów w Szczyrzycu, z obrazem Matki Boskiej Szczyrzyckiej to jedno z sanktuariów maryjnych w Polsce. Jest zarazem jedynym nieprzerwanie istniejącym klasztorem cystersów na ziemiach polskich.
- Szklane Domy – klasztor cysterski w Krakowie-Nowej Hucie jest klasztorem filialnym opactwa w Nowej Hucie-Mogile. Wspólnota zakonna zamieszkuje w nim od października 1990 roku.
Województwo opolskie:
- Jemielnica - Kościół klasztorny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (dawne opactwo cystersów w Jemielnicy), współcześnie pełni rolę świątyni parafialnej parafii w Jemielnicy.
Województwo pomorskie:
- Oliwa - dawne zgromadzenie zakonne cystersów w Oliwie to najstarsza placówka klasztorna na Pomorzu Gdańskim istniejąca nieprzerwanie od 1188 do 1831 roku. Zabudowania klasztorne wielokrotnie ulegały zniszczeniom dokonywanym przez pogańskich Prusów, Brandenburczyków, Krzyżaków, husytów, Szwedów, Rosjan i samych gdańszczan. W schyłkowy okres istnienia opactwo weszło wraz I rozbiorem Polski w roku 1772 w skład królestwa Prus. Na skutek pruskiej polityki kasacyjnej w 1831 roku zakon cysterski został zlikwidowany.
- Pelplin - gotycki pocysterski zespół klasztorny. Do dnia dzisiejszego zachowały się dawne budynki klasztorne przylegające od strony północnej do kościoła. Na dziedzińcu, udostępnione częściowo dla turystów - gotyckie krużganki. Zachowały się też: dom kapelana, spichrz oraz elementy muru klasztornego.
Województwo śląskie:
- Rudy – obecnie w odbudowanym Pocysterskim Zespole Klasztorno-Pałacowym mieści się Ośrodek Formacyjno-Edukacyjny Diecezji Gliwickiej. Kościół pocysterski, obecnie Bazylika Mniejsza z obrazem Matki Bożej Pokornej.
Województwo świętokrzyskie:
- Wąchock - znajdujące się w Wąchocku opactwo cystersów zostało ufundowane w 1179 roku przez biskupa krakowskiego Gedeona. Opactwo powstało jako filia opactwa Morimond. Mnisi przybyli do Wąchocka w 1179 roku z legendarnym opatem – bratem Haymo.
Województwo wielkopolskie:
- Kaszczor - drewniany kościół parafialny św. Wojciecha, zastąpiony w latach 1764–1775 murowanym, w stylu późnego baroku.
- Ląd - zabytkowy zespół klasztorny w Lądzie to dawny klasztor cystersów, obecnie placówka salezjanów – Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego. 1 lipca 2009 roku obiekt uznany za Pomnik historii.
- Owińska - Klasztor Cysterek w Owińskach to dawny kościół i klasztor cysterek. Obecnie kościół służy jako świątynia parafialna, natomiast klasztor mieści Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych.
- Wągrowiec - kościół klasztorny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, współcześnie pełni rolę świątyni parafialnej parafii, natomiast dawne zabudowania klasztorne wykorzystywane są przez parafię oraz wągrowieckie Muzeum Regionalne.
- Wieleń Zaobrzański - kościół w stylu późnego baroku, pod wezwaniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem – Ucieczki Grzeszników. W parku przy kościele znajduje się dworek – dawna siedziba majątku ziemskiego.
Rybakówka S. M. Król Agroturystyka Wielkopolska
Kiszkowo, ul. ul. Kościelna
Agroturystyka Kiszkowo 9.9
Województwo zachodniopomorskie:
- Bukowo Morskie - Kościół Najświętszego Serca Jezusa.
- Cedynia – po klasztorze i kościele pozostało tylko skrzydło zachodnie, w którym znajduje się hotel i restauracja.
- Choszczno - Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny
- Kołbacz – w budynkach dawnego opactwa znajdują się dom kultury, biblioteka i kościół parafialny.
- Koszalin - dawny kościół zamkowy – wybudowany ok. 1300 r. jako kościół klasztoru cysterek, opuszczony w czasie reformacji, następnie zrujnowany, został odbudowany przez księcia Franciszka I w latach 1602–1609 jako kościół zamkowy. Od 1953 r. cerkiew pw. Zaśnięcia NMP, siedziba parafii prawosławnej.
- Wolin - Kolegiata św. Mikołaja Biskupa – kościół parafialny w Wolinie wybudowany u schyłku XIII wieku. Jest to halowa, trójnawowa ceglana budowla gotycka w formie pseudobazyliki.
Agnieszka Skrzyńska - Michalczewska
Komentarze
