Tarnów. Zachwyć się magią tego miejsca
Tarnów to dla wielu turystów miasto nieznane. Chociaż leży w połowie drogi pomiędzy Krakowem a Rzeszowem, bywa pomijane przez podróżnych. Pora to zmienić i zachwycić się magią Tarnowa. Znajdziemy tu wszystko, czego potrzeba, by odpocząć i ciekawie spędzić czas – zabytki, wyjątkowe smaki i całkiem współczesne rozrywki. Tarnów to miasto dla każdego!
Historia Tarnowa rozpoczyna się w średniowieczu, a dokładnie w 1330 roku, gdy Sycimir Leliwita otrzymał od króla Władysława Łokietka dokument umożliwiający mu lokowanie miasta. Oczywiście ślady osadnictwa na tych terenach są o wiele wcześniejsze, jednak to wojewodzie krakowskiemu zawdzięczamy założenie Tarnowa.
Do czasów nam współczesnych nie zachowało się zbyt wiele śladów średniowiecznej zabudowy. W dużej mierze przyczyniły się do tego liczne pożary i wojny, które nawiedzały miasto. Na Starym Mieście nadal jednak możemy obserwować zachowany średniowieczny układ uliczek oraz ruiny zamku, który na Górze Świętego Marcina postawił Spycimir.
Przyjeżdżając do Tarnowa nie sposób ominąć tamtejszego Starego Miasta. Nawet nie powinniśmy tego robić, gdyż stanowi ono dumę mieszkańców. Jego zabudowa to jeden ze wspanialszych przykładów renesansowej architektury, a znawcy tematu nazywają Tarnów „Perłą Renesansu”. W czasach swego rozkwitu, miasto uważane było za jedno z najpiękniejszych w kraju.
Jego wspaniałość widać zwłaszcza na rynku, który otoczony jest kolorowymi kamieniczkami. Część posiada podcienie i attyki, oraz fasady zdobione polichromiami. Trudno oderwać od nich oczy, by przenieść wzrok na ratusz, który stanowi centralny punkt głównego placu. Pierwotnie była to budowla gotycka, jednak później nadano jej cechy stylu renesansowego. Ratusz w Tarnowie wyróżnia licząca 30 metrów wieża oraz nietynkowana attyka z czerwonej cegły. Koniecznie trzeba wejść do środka, gdyż w jego wnętrzach mieści się ekspozycja muzealna.
Na rynku w Tarnowie można spędzić sporo czasu. Zatrzyma nas tam na dłużej urokliwa architektura, a także klimatyczne kawiarnie oraz restauracje. Przy dobrej pogodzie rozkładają one swoje letnie ogródki, kusząc przechodniów aromatem świeżo parzonej kawy i wieloma przysmakami.
Ze względu na położenie w Tarnowie spotykały się i przenikały różne kultury. Żyli tu nie tylko Polacy, ale również Żydzi, Niemcy, Austriacy, Czesi oraz przedstawiciele wielu innych nacji. Teraz możemy tylko spacerować w poszukiwaniu ich śladów.
W Tarnowie widoczna była zwłaszcza społeczność żydowska. Żydzi zajmowali się nie tylko handlem, pracowali też jako lekarze, nauczyciele i adwokaci. Należeli do tarnowskiej elity intelektualnej i kulturalnej. Jak wyglądała żydowska dzielnica przekonamy się, spacerując ulicami Żydowską i Wekslarską. Do dzisiaj stoją tam charakterystyczne kamienice w zwartej zabudowie, we framugach drzwi wejściowym można jeszcze dojrzeć ślady po mezuzach.
W Tarnowie można poznać bardzo egzotyczną dla Polaków kulturę Cyganów. W Muzeum Etnograficznym znajduje się jedyna w Europie ekspozycja poświęcona Romom. Prezentuje bajecznie kolorowe cygańskie wozy, stroje czy narzędzia. Miejsce to ożywa wiosną i jesienią, gdy organizowane są widowiska plenerowe, oraz pod koniec lipca, wraz z wyruszeniem w trasę ostatniego taboru.
Aby poznać Tarnów nie wystarczy odwiedzić muzeów czy pospacerować po Starym Mieście. Koniecznie trzeba poznać miejscowe smaki, które powstawały wraz z rozwojem miasta. Tworzyli je ludzie, którzy budowali Tarnów – każdy dołożył tu coś od siebie.
Czym smakuje Tarnów? Na pewno tarniną! Według Jana Długosza krzewy tej rośliny porastały zbocza Góry Świętego Marcina. Z owoców tworzono wina i nalewki, które przechowywano w piwnicach zamku. Z tego też względu z tarniny uczyniono znak rozpoznawczy dla miasta. Jako pamiątka z pobytu świetnie się sprawdzi pyszna nalewka lub herbata „Tarninówka”. Jest bogata z w witaminę C, więc Tarnów będziemy naprawdę ciepło wspominać w chłodne wieczory z gorącym kubkiem w dłoni.
Jednak zanim do tego dojdzie, warto spróbować jej w kawiarni czy też restauracji. Sprawdzi się również podczas upałów, gdyż na lato przygotowano wersję „ice”, czyli mrożoną herbatę z tarniny. Świetnie chłodzi i orzeźwia, dodaje też energii do korzystania z pozostałych atrakcji Tarnowa. A tych jest jeszcze wiele!
Do czasów nam współczesnych nie zachowało się zbyt wiele śladów średniowiecznej zabudowy. W dużej mierze przyczyniły się do tego liczne pożary i wojny, które nawiedzały miasto. Na Starym Mieście nadal jednak możemy obserwować zachowany średniowieczny układ uliczek oraz ruiny zamku, który na Górze Świętego Marcina postawił Spycimir.
Tarnów – Perła Renesansu
Przyjeżdżając do Tarnowa nie sposób ominąć tamtejszego Starego Miasta. Nawet nie powinniśmy tego robić, gdyż stanowi ono dumę mieszkańców. Jego zabudowa to jeden ze wspanialszych przykładów renesansowej architektury, a znawcy tematu nazywają Tarnów „Perłą Renesansu”. W czasach swego rozkwitu, miasto uważane było za jedno z najpiękniejszych w kraju.
Jego wspaniałość widać zwłaszcza na rynku, który otoczony jest kolorowymi kamieniczkami. Część posiada podcienie i attyki, oraz fasady zdobione polichromiami. Trudno oderwać od nich oczy, by przenieść wzrok na ratusz, który stanowi centralny punkt głównego placu. Pierwotnie była to budowla gotycka, jednak później nadano jej cechy stylu renesansowego. Ratusz w Tarnowie wyróżnia licząca 30 metrów wieża oraz nietynkowana attyka z czerwonej cegły. Koniecznie trzeba wejść do środka, gdyż w jego wnętrzach mieści się ekspozycja muzealna.
Najcenniejszym zabytkiem Tarnowa jest bazylika katedralna, łącząca cechy stylu gotyckiego i renesansowego. Strzelista wieża i bryła nie pozostawiają wątpliwości, iż kościół wybudowano w średniowieczu, ale już po przekroczeniu progu otoczy nas iście renesansowy zbytek. W wystroju wnętrza wyróżniają się nagrobki rodu Tarnowskich i Ostrogskich, wykonane przez takich mistrzów jak Bartłomiej Berrecci, Jan Maria Padovano oraz Jan Pfister. W katedrze został pochowany hetman Jan Tarnowski oraz jego syn Krzysztof – należący do nich pomnik nagrobny stanowi wybitne dzieło sztuki. Zwrócimy na niego uwagę również ze względu na rozmiary, ma bowiem 13,8 metra wysokości i 5,6 metra szerokości.
W zaułku za katedrą znajduje się niepozorna kamieniczka z czerwonej cegły. Zbudował ją w 1524 r. Jan Mikołajowski, a budynek do dzisiaj nazywany jest Domem Mikołajowskim. Wyróżnia się oryginalną, wczesnorenesansową kamieniarką. W murach domu swe zbiory eksponuje Muzeum Diecezjalne. Może się ono pochwalić wieloma interesującymi dziełami sztuki, w tym oryginałem ołtarza z kościołka w Lipnicy Murowanej, który został wpisany na listę dziedzictwa UNESCO.
fot. TCI, autor Krzysztof Gzyl
Miasto wielu kultur
Ze względu na położenie w Tarnowie spotykały się i przenikały różne kultury. Żyli tu nie tylko Polacy, ale również Żydzi, Niemcy, Austriacy, Czesi oraz przedstawiciele wielu innych nacji. Teraz możemy tylko spacerować w poszukiwaniu ich śladów.
W Tarnowie widoczna była zwłaszcza społeczność żydowska. Żydzi zajmowali się nie tylko handlem, pracowali też jako lekarze, nauczyciele i adwokaci. Należeli do tarnowskiej elity intelektualnej i kulturalnej. Jak wyglądała żydowska dzielnica przekonamy się, spacerując ulicami Żydowską i Wekslarską. Do dzisiaj stoją tam charakterystyczne kamienice w zwartej zabudowie, we framugach drzwi wejściowym można jeszcze dojrzeć ślady po mezuzach.
Przed wojną w Tarnowie znajdowała się synagoga. Jedynym jej śladem jest bima, czyli podwyższenie, z którego odczytuje się Torę. Współcześnie odbywają się tu koncerty w ramach obchodów Dni Pamięci Żydów. Śladami obecności żydowskich mieszkańców Tarnowa, jest tablica upamiętniająca likwidację getta, kolekcja judaików w Muzeum Okręgowym czy dawna mykwa o bardzo ciekawej architekturze. W Tarnowie jest też zabytkowy kirkut, najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z XVII wieku.
W Tarnowie można poznać bardzo egzotyczną dla Polaków kulturę Cyganów. W Muzeum Etnograficznym znajduje się jedyna w Europie ekspozycja poświęcona Romom. Prezentuje bajecznie kolorowe cygańskie wozy, stroje czy narzędzia. Miejsce to ożywa wiosną i jesienią, gdy organizowane są widowiska plenerowe, oraz pod koniec lipca, wraz z wyruszeniem w trasę ostatniego taboru.
Warto zaplanować wizytę w Tarnowie właśnie w tym czasie, gdyż to jedyna w swoim rodzaju szansa na to, by zgłębić kulturę tej nacji. Zobaczyć świat, którego tak naprawdę już nie ma.
Muzeum Etnograficzne w Tarnowie; fot. TCI, autor Krzysztof Gzyl
Tarnów smakuje tarniną
Aby poznać Tarnów nie wystarczy odwiedzić muzeów czy pospacerować po Starym Mieście. Koniecznie trzeba poznać miejscowe smaki, które powstawały wraz z rozwojem miasta. Tworzyli je ludzie, którzy budowali Tarnów – każdy dołożył tu coś od siebie.
Czym smakuje Tarnów? Na pewno tarniną! Według Jana Długosza krzewy tej rośliny porastały zbocza Góry Świętego Marcina. Z owoców tworzono wina i nalewki, które przechowywano w piwnicach zamku. Z tego też względu z tarniny uczyniono znak rozpoznawczy dla miasta. Jako pamiątka z pobytu świetnie się sprawdzi pyszna nalewka lub herbata „Tarninówka”. Jest bogata z w witaminę C, więc Tarnów będziemy naprawdę ciepło wspominać w chłodne wieczory z gorącym kubkiem w dłoni.
Jednak zanim do tego dojdzie, warto spróbować jej w kawiarni czy też restauracji. Sprawdzi się również podczas upałów, gdyż na lato przygotowano wersję „ice”, czyli mrożoną herbatę z tarniny. Świetnie chłodzi i orzeźwia, dodaje też energii do korzystania z pozostałych atrakcji Tarnowa. A tych jest jeszcze wiele!
Współczesne atrakcje Tarnowa
Historia i zabytki Tarnowa są niezwykle ciekawe i piękne, ale powinniśmy również wiedzieć, że miasto nie stoi w miejscu. Można tu zobaczyć wiele niezwykle interesujących miejsc – nawiązują one zarówno do jego dziejów, jak też czasów współczesnych.
- Podczas spacerów po Tarnowie warto zwracać uwagę na budynki, ściany wielu z nich zdobione są muralami. Część upamiętnia ważne dla miasta postacie, jak Jan Tarnowski, Józef Bem czy Jerzy Braun, inne nawiązują do kultury żydowskiej i cygańskiej, a inne podejmują tak ważne tematy, jak ekologia.
- W sąsiedztwie tarnowskiego dworca kolejowego, wspaniałego przykładu architektury secesyjnej, zobaczymy fontannę obrazującą cały układ słoneczny. Warto przyjść tu wieczorem, gdy włączana jest iluminacja.
- Symbolem współczesnego Tarnowa jest tzw. bania, czyli licząca prawie 40 metrów wieża ciśnień, zwieńczona zbiornikiem wodnym w kształcie opony. Niestety nie jest udostępniona dla zwiedzających, ale na pewno warto ją zobaczyć na własne oczy.
- Polecamy również wizytę w Mościcach, dzielnicy-ogrodzie. Osiedle rozwinęło się w latach 20. XX wieku, gdy powstała Fabryka Związków Azotowych. Oprócz niej wybudowano wille dla kierownictwa, a ulice obsadzono drzewami. Dzięki temu do dzisiaj jest tu niezwykle zielono i urokliwe.
Materiał promocyjny zrealizowany w ramach akcji „Nocowanie.pl wspiera polską turystykę”.
Komentarze
