Tradycje świąteczno-noworoczne na Kaszubach. Co warto wiedzieć?
Święta Bożego Narodzenia już za kilka dni. To doskonały moment, by nieco bliżej przyjrzeć się temu, jak spędzamy ten wyjątkowy czas w różnych regionach Polski. Na ogół spędzamy je bardzo podobnie, jednak są i takie elementy, które wyróżniają dany region na tle innych miejscowości. Na Kaszubach świętowanie wygląda nieco inaczej, ale z należytą dbałością o tradycje regionu. W tym artykule przedstawimy Wam najważniejsze informacje, związane z tradycjami świąteczno-noworocznymi na Kaszubach. Co warto wiedzieć? Sprawdźmy!
Nie da się ukryć, że podczas nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia jest jedna kwestia, która absolutnie łączy wszystkie polskie regiony. To oczywiście przygotowania. Chyba każdy chce, by to był miło spędzony czas. Nie obędzie się w związku z tym bez sprzątania, mycia okien, szału świątecznych zakupów i wybierania tej jedynej w swoim rodzaju - choinki. Ten czas ma również swój niepowtarzalny klimat, przez co tak bardzo każdego roku wyczekujemy nadejścia tych wspaniałych świąt.
Warto podkreślić, że święta to cudowny czas i z pewnością wszyscy będziemy mieć możliwość, by spotkać się z najbliższymi nam osobami, nawet gdy zamieszkują oni odległy polski region.
Tradycje świąteczne są przekazywane z pokolenia na pokolenia, przede wszystkim w tym celu, by podtrzymywać rodzinne więzi. To dzięki nim okres świąt jest wyjątkowy. Wierzymy, że pomyślane w Wigilię marzenia na pewno się spełnią, zwierzęta przemówią ludzkim głosem a do naszych drzwi zapuka wędrowiec.
Okres świąteczno-noworoczny obfituje w wiele rodzaju aktywności. Przeczytaj koniecznie: Jak aktywnie spędzić czas świąteczno-noworoczny?
Z jakimi tradycjami świąteczno-noworocznymi możemy się spotkać na Kaszubach?
Kaszuby są regionem wyjątkowym z wielu powodów. To przede wszystkim tu w sezonie letnim ściągają tłumy turystów z różnych części Polski. Na Kaszubach znajdziemy wiele popularnych miejscowości wypoczynkowych nad morzem oraz nad jeziorami. Region ten wyróżnia się również wspaniałymi zabytkami i atrakcjami, w tym przyrodniczymi. Do tego wszystkiego należy podkreślić również niezwykłą gościnność tutejszych mieszkańców, którzy do wszystkich są zawsze przyjaźnie nastawieni.
Gościnność mieszkańców regionu Kaszub ma swoje przełożenie również na świętowanie okresu Bożego Narodzenia. Przede wszystkim dominuje tu przywiązanie do tradycji i czas spędzany z rodziną. Warto podkreślić, że niektóre tradycje powoli odchodzą już w zapomnienie, głównie wśród młodszej części mieszkańców regionu, jednak są takie, do których swoim sercem jest absolutnie przywiązany każdy mieszkaniec tego regionu.
Przygotowania do Świąt i Wigilia
Skoro jest to czas wyjątkowy i tak bardzo przez wszystkich wyczekiwany, to warto wspomnieć, że w Wigilię od samego rana wszyscy domownicy robią ostatnie porządki, sprzątają zarówno w domu jak i na zewnątrz. Ma to przygotować dom na uroczystą kolację wigilijną. Porządek ma zapewnić spokój przez cały nadchodzący rok. Przynajmniej tak wierzą tutejsi mieszkańcy.
Podczas przygotowań do Wigilii, z kuchni większości tutejszych domów wydobywają się wspaniałe zapachy potraw, do których Kaszubi przywiązują naprawdę dużą uwagę. Na stole nie może zabraknąć m.in. zupy z suszonych gruszek, jabłek i śliwek z kluskami, zwanej potocznie “brzadową zypą”. Podstawą dań są również śledzie w sosie śmietanowym z jabłkami i cebulą oraz ziemniakami “w mundurkach”, a odrobinę słodyczy mają dostarczyć pierniki wypiekane z marchwi.
Gdy już nadejdzie czas Wigilii, wieczerza jak w większości polskich domów, rozpoczyna się od łamania się opłatkiem. Choć nie jest to tradycja mocno zakorzeniona na tym obszarze to dziś chyba nikt nie wyobraża sobie kolacji wigilijnej bez białego opłatka. Stał się centralnym punktem Wigilii. Po odczytaniu fragmentu z Pisma Świętego następuje składanie sobie życzeń. Do kolacji przystępuje się dopiero po zaobserwowaniu pierwszej gwiazdy na niebie. Symbolizuje ona gwiazdę betlejemską, którą ujrzeli trzej mędrcy udający się do Betlejem. To znak, że można rozpocząć wieczerzę. Na wigilijnym stole można znaleźć całą masę pyszności, w tym potrawy wcześniej wspomniane.
Nieodłączną tradycją i elementem, który króluje w kaszubskich domach od wielu lat jest wizyta kolędników. To obyczaj, zwany przez miejscowe osoby “gwiazdką”. Kilkuosobowa grupa kolędników od samego rana odwiedza kaszubskie domy w Wigilię. Są oni przebrani m.in. za policjanta, dziada z babą, śmierć z kosą, diabła, skaczącego kozioła, bociana podszczypującego dziewczyny, niedźwiedzia prowadzonego przez Cygana i żołnierza jadącego na drewnianym koniu. Kolędnikom bardzo często towarzyszy muzykant grający na akordeonie. Śpiewane są zarówno tradycyjne polskie, ale przede wszystkim kaszubskie kolędy, do których należy zaliczyć:
-
W trabë grają
-
Chwôlmë wszëtcë
-
Witôj, Jezulu
-
Pòwitôjmë Pana
-
Bóg sa z Pannë Narodzył
-
Czemù ptôchë dzys spiéwają
-
Jak nen król Heród
-
Biegają pastórze
-
Czemùzë Të, Jezëskù
-
Narodzył sã nóm Zbawicél
-
Co nóm przëniese
-
Witôj, witôj Gòscu miłi
-
Nad Betlejem
-
Na kòlãdze
Podczas wieczerzy wigilijnej, jak w większości polskich domów, pojawiają się również prezenty. Na Kaszubach dzieci nie znają jednak Świętego Mikołaja. Za prezenty jest tu odpowiedzialny Gwiazdor, którego charakterystycznymi elementami są: kożuch, korbacz, czapka “muca”, kalosze “skorznie” i larwa, czyli maska z cielęcej skóry, którą Gwiazdor zakłada na twarz. Wśród darów, które przynosi Gwiazdor, jest wszystko to, o czym każdy marzy i to nie tylko dzieci.
Zastanawiasz się, kto tak naprawdę w Polsce przynosi prezenty? Sprawdź koniecznie: Mikołajki w różnych regionach Polski. Jak spędzają je mieszkańcy i turyści?
Po kolacji gospodarz udaje się do sadu by uderzyć w drzewka siekierą. Ma to zagwarantować obfite przyszłoroczne plony. Jeśli w gospodarstwie są zwierzęta, kropi się je święconą wodą. O północy wszyscy udają się na pasterkę. Symbolizuje ona przybycie do Betlejem pasterzy, którzy oddali hołd Jezusowi.
Od Bożego Narodzenia do Święta Trzech Króli trwają „Gòdë”, w czasie których można spotkać Gwiżdże, wędrujące od domostwa do domostwa. Gwiżdże, to te same osoby, które w wigilijny wieczór przychodzą z kolędą w ramach Gwiazdki.
Kaszubskie tradycje bożonarodzeniowe są gwarne i wesołe. Zachęcają do zabaw całe rodziny i społeczności. Jeśli będziecie mieli okazję spędzić nadchodzące Święta Bożego Narodzenia na Kaszubach to z pewnością bardzo miło spędzicie tu ten świąteczny czas.
Jakie tradycje noworoczne są obecne na Kaszubach?
Analizując tradycje noworoczne na Kaszubach, należy podkreślić, że są one po części w dalszym ciągu związane ze świętowaniem Bożego Narodzenia, z racji wcześniej wspomnianej “Gòdë”. Oczekiwanie na nadejście Nowego Roku wygląda tu podobnie, jak w pozostałej części kraju. Organizowane są również imprezy i bale sylwestrowe.
Na Kaszubach można jeszcze spotkać gdzieniegdzie takie miejsca, w których tej nocy młodzież płata mieszkańcom tradycyjne fify czyli psoty. Tradycja mówi, że za tymi żartami stoi odchodzący stary rok. Można wówczas wyjąć komuś bramę z zawiasów, przestawić wóz na podwórku, czy nawet samochód. Czasami psotnicy potrafią taki wóz rozebrać i położyć jego części na dachu. Cel tej zabawy jest dla wszystkich jasny. Chodzi przede wszystkim o to, aby się na siebie nie gniewać i umieć przebaczać. Dlatego też nikt się na takie żarty nie obraża, a Nowy Rok powinien obfitować w wiele wspaniałych przeżyć.
Nawiązując do kaszubskich noworocznych tradycji, należy podkreślić, że niegdyś w celu zamówienia uroku chłopcy i dziewczęta przed zmrokiem okrążali zabudowania, podwórza, sady, pola, dzwoniąc dzwonkami od krów i owiec i śpiewając różne pieśni. Przed północą z klekotkami, terkotkami, grając i hałasując młodzież wychodziła aż do granic wsi odpędzając złe moce i stary rok. O północy witano Nowy Rok grając na bazunach, strzelając z fuzji i batów. Podczas sylwestrowej nocy, między godziną 23 a północą, dziewczęta stawały przed lustrem i wywoływały odbicie twarzy przyszłego męża. Gdy się pojawiło, nie wolno było dziewczynie wymówić jego imienia, gdyż groziło to jego śmiercią.
Poznaj również: Tradycje sylwestrowe i noworoczne w Polsce
Noclegi na Kaszubach
Warto podkreślić, że każdy, kto planuje spędzić czas na Kaszubach, może się liczyć z naprawdę bogatą ofertą noclegową. Turyści najczęściej pytają o noclegi w obiektach z kategorii: kwatery i pokoje, domki. Liczy się nie tylko atrakcyjna cena, ale również lokalizacja i opinie innych gości, którzy rekomendują bądź nie dane miejsce. Cena za nocleg na Kaszubach zależy od kategorii wybranego obiektu oraz jego lokalizacji.
Najkorzystniej jest zatrzymać się w obiekcie z kategorii noclegi pracownicze, wtedy koszt noclegu może wynieść od 20 zł. Średnia cena noclegu na Kaszubach wynosi 151 zł. Warto w tym wszystkim zaznaczyć fakt, że ceny noclegów ustalają indywidualnie właściciele obiektów, dlatego niektórzy mogą mieć wyższy cennik weekendowy. Według wyliczeń Nocowanie.pl ceny noclegów w weekend są droższe o 47% od cen w dzień powszedni. Turyści szukający noclegu na Kaszubach najczęściej wybierają: Władysławowo, Karwię, czy Jastarnię.
Tutaj znajdziesz najlepsze oferty noclegowe na Kaszubach
A jakie zwyczaje świąteczne są kultywowane w Waszych rodzinnych domach? Nie da się ukryć, że każdy region w Polsce może pochwalić się czymś naprawdę wyjątkowym. Jeśli jest jakaś tradycja, która wyróżnia Wasz region, to koniecznie dajcie znać w komentarzu pod tym artykułem.
Komentarze (1)
