Tradycje świąteczno-noworoczne na Kujawach. O czym warto wiedzieć?

Nie da się ukryć, że Święta Bożego Narodzenia są ulubionymi świętami Polaków. Magii nadają im przygotowania, świąteczna muzyka, poszukiwanie wyjątkowych prezentów, czy wybór i ubieranie choinki. Ważną kwestię, o ile nie najważniejszą, odgrywa również przyrządzenie świątecznych potraw. Warto zaznaczyć, że każdy polski region może się pochwalić w tej kwestii czymś naprawdę wyjątkowym, czego absolutnie nie znajdziemy na żadnym stole w innym regionie. Przygotowania i czas spędzany z rodziną to jedyne elementy, które w dużej mierze łączą wszystkie polskie województwa.

Chyba każdy chce, by to był miło i rodzinnie spędzony czas. Nie obędzie się w związku z tym bez sprzątania, mycia okien, szału świątecznych zakupów i wybierania tej jedynej w swoim rodzaju - choinki. Ten czas ma również swój niepowtarzalny klimat, przez co tak bardzo każdego roku wyczekujemy nadejścia tych wspaniałych świąt. 

Boże Narodzenie to bez wątpienia cudowny czas i z pewnością wszyscy będziemy mieć możliwość, by spotkać się z najbliższymi nam osobami. 

Tradycje świąteczne są przekazywane z pokolenia na pokolenia, przede wszystkim w tym celu, by podtrzymywać rodzinne więzi. Podkreślić należy, że mają one bogatą historię i to właśnie dzięki temu przywiązuje się do nich tak dużą uwagę. To one sprawiają, że okres świąt jest wyjątkowy i jedyny w swoim rodzaju. Wierzymy, że pomyślane w Wigilię marzenia na pewno się spełnią, zwierzęta przemówią ludzkim głosem a do naszych drzwi zapuka wędrowiec, Mikołaj, a pod choinką znajdą się prezenty przyniesione przez Gwiazdkę, Dzieciątko lub właśnie Mikołaja.

Jeśli interesuje Cię to, jak czas świąteczno-noworoczny spędzają mieszkańcy Kaszub i Śląska, to koniecznie przeczytaj:

Tradycje świąteczno-noworoczne na Kaszubach. Co warto wiedzieć?

Tradycje świąteczno-noworoczne na Śląsku. O czym warto wiedzieć?

Z jakimi tradycjami świąteczno-noworocznymi możemy się spotkać na Kujawach?

Kujawy są regionem chętnie odwiedzanym przez turystów każdego roku. Tutejsze miejscowości zachwycają bogactwem zabytków i możliwością spędzania czasu. Region ten stanowi również świetną bazę wypadową do wyjazdów nad morze. To region popularny, głównie wśród miłośników zwiedzania i poznawania zabytków. To właśnie stąd wywodzi się słynny na całą Polskę – taniec kujawiak, słynne potrawy. Oprócz tego, warto podkreślić, że tu zawsze miło spędzimy czas i to o każdej porze roku. Region obfituje w zabytki architektury romańskiej. Przez zachodnią część Kujaw biegnie Szlak Piastowski. Do najważniejszych miejscowości turystyczno-krajoznawczych należą: Kruszwica, Strzelno, Inowrocław, Włocławek, Bydgoszcz, Koronowo. Znajdziemy tu również uzdrowiska, takie jak Ciechocinek, Inowrocław, czy Wieniec-Zdrój. Walory rekreacyjne oferują kąpieliska nad jeziorami Przyjezierze, Jezuickim, Borównem, Zalewem Koronowskim, lasy – Puszcza Bydgoska.

Warto zaznaczyć w tym również niezwykłą gościnność mieszkańców tego regionu, o czym najlepiej mogą się przekonać turyści odwiedzający tutejsze miejscowości. Gościnność mieszkańców regionu Kujaw ma swoje przełożenie również na świętowanie okresu Bożego Narodzenia. Przede wszystkim dominuje tu przywiązanie do tradycji i czas spędzany z rodziną. Warto podkreślić, że niektóre tradycje powoli odchodzą już w zapomnienie, głównie wśród młodszej części mieszkańców regionu, jednak są takie, do których swoim sercem jest absolutnie przywiązany każdy mieszkaniec tego regionu. 

Przygotowania do Świąt i Wigilia

Wigilia i Boże Narodzenie to czas, który w wielu polskich domach spędzany jest niezwykle radośnie i zgodnie z przywiązaniem do tradycji. Tak też jest m.in. na Kujawach, które mogą pochwalić się naprawdę wspaniałymi zwyczajami. Znajdziemy tu te tradycje, z którymi mamy do czynienia również w pozostałych polskich domach, ale również wyjątkowymi i jedynymi w swoim rodzaju i ściśle związanymi z Kujawami.

Przede wszystkim warto podkreślić, że zwyczaje na Kujawach, które przetrwały do dziś, czynią z okresu świątecznego niesamowity spektakl. Ważną rolę odgrywa cały proces przygotowań potraw, które znajdą się na wigilijnym stole. Możemy tu znaleźć m.in. potrawy z grochu, kapusty, jabłek, maku. Nie brakuje smażonej ryby, klusek z makiem a także ciasta drożdżowego. Ciekawostką jest, że w dawnych czasach dzieci nie mogły spożywać wigilijnej wieczerzy razem z dorosłymi. Miały dla siebie przygotowaną tzw. ryczkę. Dziś odchodzi się od tego obyczaju i do stołu zasiada cała rodzina, spędzając mile ten świąteczny czas. Panie domu ucieszyłyby się także z innego, niestety zanikającego już obyczaju. Dawniej gospodyni w Wigilię nie mogła wstawać od stołu. To gospodarz podawał na stół wszystkie potrawy i obsługiwał domowników. 

Dziś także nikt nie wyobraża sobie domu bez kolorowej choinki, na której pięknie prezentują się ludowe ozdoby. Nie zapomina się również o opłatku a także dodatkowym, wolnym nakryciu stołu. Jest to obyczaj dobrze znany w całym kraju. Niektórzy traktują wolne miejsce jako wyraz pamięci o zmarłej bliskiej osobie, inni zaś pozostawiają je dla niespodziewanego, przygodnego gościa. Również i dziś oczekuje się pojawienia pierwszej gwiazdki na niebie. Po ujrzeniu jej na niebie można była zasiąść do uroczystej wieczerzy. Zgodnie z tradycją wigilijna kolacja rozpoczyna się łamaniem opłatka między domownikami, podczas którego składamy sobie życzenia. Opłatek jest symbolem chleba. Panował taki zwyczaj, że wpierw opłatkiem dzielą się najstarsi, a na końcu dzieci. Po wieczerzy domownicy rozpoczynają wspólne kolędowanie. To wspaniały zwyczaj, który zaobserwować można w wielu polskich domach.

Z jakimi tradycjami mieliśmy do czynienia w pierwszym i drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia?

Warto nieco bliżej przyjrzeć się temu, jak niegdyś wyglądały tradycje świętowania Bożego Narodzenia i drugiego dnia świąt. Wiele z nich już zanikło, ale są pewne wyjątki - głównie wśród osób starszych, które są szczególnie przywiązani do tego, co było kiedyś.

Na uwagę bez wątpienia zasługuje to, że niegdyś dawano zwierzętom w gospodarstwie kolorowe opłatki wraz ze specjalnie przygotowaną resztką potraw z wigilijnego stołu. Symbolizowało to dar obecności tych właśnie zwierząt przy narodzinach Chrystusa.

W drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, podczas których wspominamy świętego Szczepana mieliśmy do czynienia z tym, że gospodarz opasywał się powrósłem ze słomy, które to po powrocie z nabożeństwa otulało drzewa w sadzie - tak, by drzewa obficie rodziły, a ich owoce nie były robaczywe. Na uwagę zasługuje również kolejny zwyczaj podczas drugiego dnia, czyli rzucanie grochem lub ziarnami w zgromadzonych w świątyni ludzi. Nawiązywało to do dawnych praktyk magicznych, które miały osoby obsypane obdarować zdrowiem i siłą. Poświęcone tego dnia ziarna dodawano do wiosennego siewu. Miało to zapewnić pomyślne uprawy i dobry plon.

Ciekawostki związane ze Świętami Bożego Narodzenia na Kujawach

Warto nieco lepiej przyjrzeć się ciekawostkom, związanym ze Świętami Bożego Narodzenia na Kujawach.

Do najpopularniejszych potraw wigilijnych należą:

• groch z kapustą

• karp w zalewie

• ciastka maszynkowe

• kluski z makiem

• wigilijna zupa z suszonych śliwek

• zupa grzybowa

• racuchy drożdżowe

• śledzie w occie

Jeśli chodzi o kolędy w regionie Kujaw, to śpiewa się tu przede wszystkim te najpiękniejsze i najpopularniejsze polskie kolędy, które bardzo dobrze zna każdy z nas. Istotnym elementem, związanym z tradycją w tym regionie jest również kolędowanie, z którym mamy do czynienia głównie do Święta Trzech Króli. Kolędnicy noszą ze sobą szopkę, bogato strojoną.

Jakie tradycje noworoczne są obecne na Kujawach?

Analizując tradycje sylwestrowo-noworoczne na Kujawach, należy podkreślić, że czas ten jest spędzany, jak w większej części kraju. Organizowane są bale sylwestrowe oraz różne imprezy i koncerty, by móc hucznie świętować nadejście Nowego Roku. 

Zupełnie inaczej wyglądało to kiedyś. Przede wszystkim warto podkreślić, że:

• dziewczęta w wieczór poprzedzający Nowy Rok, o północy stukały polanem w płot nasłuchując, z której strony usłyszą szczekanie psa;

• obecny był zwyczaj wypędzania starego roku - w tym celu chłopcy strzelali z długich batów rzemiennych zakończonych skórą z węgorza;

• przed Sylwestrem trzeba było oddać wszelkie długi, by kolejny rok był pomyślny;

• podobnie, jak to miało miejsce na Kaszubach, również i tu dokonywało się licznych psót i figli, których “ofiarą” padał gospodarz;

• w dawnych czasach obsypywano się owsem na znak obfitości zboża z przyszłych plonów;

Sprawdź również: Tradycje sylwestrowe i noworoczne w Polsce

Noclegi na Kujawach

Warto podkreślić, że każdy, kto planuje spędzić czas na Kujawach, może się liczyć z naprawdę bogatą ofertą noclegową. Najchętniej wybieranymi kategoriami noclegów na Kujawach są kwatery i pokoje oraz pensjonaty – najczęściej wybierane przez pary i rodziny z dziećmi. Turystów możemy się tu spodziewać praktycznie przez cały rok. Same Kujawy mają bogatą ofertę noclegów, dostępnych na każdą kieszeń. W przypadku poszukiwania wolnych miejsc na Kujawach, liczy się nie tylko atrakcyjna cena, ale również lokalizacja i opinie innych gości, którzy polecają lub nie dane miejsce.

Średnia cena za nocleg na Kujawach wynosi 92 zł. Wszystko tak naprawdę uzależnione jest od standardu obiektu i jego lokalizacji – wiadomo, że im bliżej centrum, tym cena zdecydowanie wyższa. W przypadku niektórych obiektów, może mieć zastosowanie tzw. cennik weekendowy. Według wyliczeń portalu Nocowanie.pl, ceny noclegów w weekend są droższe o 35% w stosunku do cen, obowiązujących w dni powszednie.

Mamy nadzieję, że udało się nam częściowo przybliżyć Wam historię związanę z tradycjami bożonarodzeniowymi na Kujawach. A jakie zwyczaje świąteczne są kultywowane w Waszych rodzinnych domach? Nie da się ukryć, że każdy region w Polsce może pochwalić się czymś naprawdę wyjątkowym. Jeśli jest jakaś tradycja, która wyróżnia Wasz region, to koniecznie dajcie znać w komentarzu pod tym artykułem.

Zdjęcie główne: fot. jsnover / gettyimages.com, CC0