Twierdza Srebrna Góra. Jedna z najważniejszych atrakcji Dolnego Śląska w pigułce
Znajdująca się na Dolnym Śląsku, w niewielkiej miejscowości Srebrna Góra twierdza jest obiektem unikatowym w skali europejskiej. To największa twierdza górska na całym Starym Kontynencie i najważniejszy zabytek militarny na Dolnym Śląsku, a być może także w całej Polsce.
Zwiedzanie twierdzy Srebrna Góra jest możliwe przez cały rok. Turyści z całej Polski mają do wyboru zobaczenie jej samodzielnie lub zwiedzanie z przewodnikiem. W określonym czasie organizowane jest także nocne zwiedzanie twierdzy - prawdziwa gratka dla osób, które poszukują dreszczyku emocji. Podczas wizyty w tym miejscu turyści poznają nie tylko fakty historyczne na temat Twierdzy Srebrna Góra lecz także dowiadują się wielu ciekawostek związanych z jej powstaniem i funkcjonowaniem. Wisienką na torcie jest sam strój przewodnika - jest on ubrany jest w mundur z epoki napoleońskiej, co pozwala dodatkowo wczuć się w niesamowity klimat tej potężnej budowli, która po dziś dzień pozostaje niezdobyta.
fot. matowski / zdjecia.nocowanie.pl
Gdzie znajduje się Twierdza Srebrna Góra?
Twierdza Srebrna Góra znajduje się na Dolnym Śląsku, a konkretnie w południowej części województwa dolnośląskiego. Leży na Przełęczy Srebrnej, która oddziela Góry Sowie od Gór Bardzkich. Twierdza jest zlokalizowana na terenie wsi nazywanej Srebrną Górą. Jest to mała miejscowość, której początki istnienia sięgają XVI w. Swoje powstanie zawdzięcza złożom srebra, które odkryto na jej terenie. Znajdująca się w jej granicach administracyjnych twierdza to największa górska twierdza w Europie oraz jedna z największych i najbardziej znanych atrakcji na całym Dolnym Śląsku. Z uwagi zarówno na swoje położenie, jak i atrakcje, jakie zapewnia swoim gościom, Twierdza Srebrnogórska jest nazywana Perłą Gór Sowich.
Sprawdź: Wakacje w górach w Polsce. Gdzie się wybrać i co zobaczyć?
Twierdza Srebrna Góra od lat cieszy się ogromnym zainteresowaniem turystów. Jest to atrakcja dla całej rodziny, którą zachwycą się nie tylko miłośnicy historii i militariów, jak mogłoby się to na początku wydawać. I rzeczywiście, największe zainteresowania wzbudza wojskowy charakter budowli i jej bogata, obfitująca w różne zwroty akcji historia, lecz podczas zwiedzania na turystów czeka także mnogość innych atrakcji, które wzbudzą ciekawość w każdej osobie, bez względu na wiek czy zainteresowania. Na terenie twierdzy, w forcie Wysoka Skała co roku na Boże Ciało organizowana jest terenowa gra fabularna „Fantazjada”.
fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Zwiedzanie twierdzy Srebrna Góra obejmuje m. in. wizytę w kazamacie, podziemny most zwodzony, pokonanie największej fosy w Europie, a także pokazowy wystarzał z repliki największego na Śląsku działa. Atrakcje Twierdzy Srebrna Góra zostały tak opracowane, aby każdy turysta znalazł wśród nich coś dla siebie. Zanim jednak przejdziemy do omówienia tego, co czeka na na nas na miejscu, warto poznać barwną i ciekawą historię tej unikalnej w skali europejskiej budowli. Jak to się stało, że powstała ona właśnie w tym miejscu?
Poznaj: TOP 5 miejsc w Polsce dla miłośników militariów
Krótka historia Twierdzy Srebrna Góra
Sudety to jedne z najpiękniejszych i najchętniej odwiedzanych gór w naszym kraju. Ciekawość wzbudza zwłaszcza jedno z ich pasm - Góry Sowie, nie bez powodu uznawane za najbardziej tajemnicze góry w Polsce. To właśnie tu, na ich południowo-wschodnim krańcu mieści się Twierdza Srebrna Góra - największa górska twierdza w Europie. Jej powstanie wynikało z konieczności zapewnienia należytej ochrony Przełęczy Srebrnej przed wrogimi najazdami.
Twierdza Srebrna góra wywiązała się ze swojego zadania świetnie - do dnia dzisiejszego, pomimo licznych ataków, oblężeń i prób zajęcia, pozostaje niezdobyta. Dziś Twierdza Srebrnogórska nie pełni już co prawda funkcji militarnej, jej rola nadal jest jednak ogromna. To jedna z największych atrakcji Dolnego Śląska oraz miejsce, które trzeba koniecznie odwiedzić, jeśli zależy nam na zapoznaniu się z najważniejszymi miejscami na mapie tego regionu.
Przeczytaj również: Wakacje dla miłośników historii - co zwiedzać?
Historia Twierdzy Srebrna Góra rozpoczyna się w II połowie XVII w. Pomysłodawcą jej budowy był król Prus, Fryderyk II Wielki, który czuwał nad budową fortecy. Jej zadaniem była obrona granic prowincji śląskiej przed możliwym atakiem ze strony Austrii. Twierdza Srebrna góra stała się częścią systemu umocnień, który obejmował wybudowane wcześniej Twierdza w Świdnicy, Twierdza Kłodzko oraz Twierdza w Nysie. Nie powstała od razu - jej budowa trwała blisko 12 lat. Warto jednak mieć świadomość, że jak na ówczesne możliwości technologiczne, budowa twierdzy została przeprowadzona wyjątkowo sprawnie i szybko.
Koszt wzniesienia fortecy wyniósł astronomiczną kwotę 1 668 000 talarów. Część tej kwoty, ok. 70 000 talarów, przekazane zostało jako dar Ślązaków. W celu sfinansowania budowy na Śląsku wprowadzony został specjalny podatek, nazywany przez miejscowych dopustem srebrnogórskim. Na miejscu, po zakończeniu budowy miał stacjonować garnizon liczący od 2,5 do 3,5 tys. żołnierzy, w zależności od źródła.
fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Jako pierwsze, powstały centralne elementy kompleksu twierdzy - wysoki Fort Donjon oraz pomocnicze bastiony. W późniejszym czasie dobudowano do nich forty pomocnicze oraz dodatkowe umocnienia do wzmocnienia obrony twierdzy. W sumie, cały kompleks Twierdzy Srebrnogórskiej zajmuje powierzchnię aż 106 ha. Twierdza już w XVIII i XIX w. cieszyła się sławą niezdobytej. Skutecznie opierała się m. in. wojskom francuskim w trakcie wojen napoleońskich.
Po wielu latach okazało się jednak, że przestała już spełniać swoją rolę. W związku z tym, w 1867 r. podjęto decyzję o rozbrojeniu przestarzałej twierdzy, która od tego czasu nie pełniła już funkcji obronnej lecz została przekształcona w pruskie więzienie. W czasie II wojny światowej, w Twierdzy Srebrna Góra mieścił się karny obóz jeniecki, w którym więzieni byli również polscy oficerowie.
W 1944 r. hitlerowcy rozpoczęli na terenie fortu prace pod ziemią. Po dziś dzień nie wiadomo jednak, w jakim celu drążyli pod Twierdzą kolejne korytarze - to pytanie wzbudza ciekawość po dziś dzień, nie ma jednak na nie jednoznacznej odpowiedzi. Być może ukryta jest ona gdzieś na terenie twierdzy i nadal czeka na ujawnienie?
Jak dojechać do Twierdzy Srebrna Góra?
Twierdza Srebrna Góra znajduje się na terenie miejscowości Srebrna Góra, w powiecie ząbkowickim, na terenie Kotliny Kłodzkiej. Najwygodniej dostać się na jej teren z Kłodzka - podróż samochodem trwa ok. 25 min. Do Twierdzy Srebrna Góra można dojechać także z Wałbrzycha w czasie ok. 1 h. Podróż z Wrocławia zajmie natomiast ok. 1:20 h, a z Legnicy 1,5 h.
Pod Twierdzą Srebrna Góra znajduje się płatny parking, na którym można zostawić auto i ruszyć na piechotę w jej kierunku. Dojście do Twierdzy Srebrna Góra zajmie ok. 20 min. przyjemnego spaceru. Sam parking jest zlokalizowany między dwiema częściami fortecy - są to Fort Ostróg i Fort Donjon. Z parkingu przy Forcie Ostróg do Fortu Donjon można dostać się pieszo lub traktorem przypominającym ciuchcię.
Srebrną Górę można odwiedzić także autobusem. Można go złapać w oddalonych o kilkanaście kilometrów od wsi Ząbkowicach Śląskich. Autobusy odjeżdżają z dworca zlokalizowanego tuż obok stacji PKP w Ząbkowicach Śląskich. Przystanek docelowy znajduje się natomiast na centralnym placu w Srebrnej Górze. Przejazd busem zajmuje ok. 20 minut.
Sprawdź: Prawdziwa perła Dolnego Śląska! Dlaczego warto odwiedzić Ząbkowice Śląskie?
Atutem Twierdzy Srebrnogórskiej jest możliwość jej odwiedzenia przez cały rok. Twierdza Srebrna Góra jest czynna bez względu na porę roku, a dodatkowym urozmaiceniem wizyty na jej terenie są organizowane cyklicznie imprezy, w tym także zwiedzanie nocne z przewodnikiem.
fot. Danuta Ludwiczak / zdjecia.nocowanie.pl
Noclegi w okolicy. Gdzie szukać zakwaterowania?
Blisko Twierdzy, w okolicy Srebrnej Góry bez problemu znajdziemy także zakwaterowanie. W miejscowości Srebrna Góra noclegi oferuje m. in. pensjonat Villa Hubertus, w którym można wynająć pokój i spędzić urlop w klimatycznej, zacisznej okolicy, ze świetnym dojazdem do Twierdzy. Obiekt mieści się w budynku dawnego schroniska PTTK i oferuje pokoje w bardzo dobrym standardzie. W pensjonacie działa także bufet, w którym można zjeść domowe śniadania i obiady. Tuż przy pensjonacie znajduje się natomiast wypożyczalnia rowerów, z której usług rownież warto skorzystać, gdyż okolice Srebrnej Góry obfitują w malownicze, górskie trasy rowerowe.
Oprócz Srebrnej Góry, zakwaterowania można poszukać także w innych, klimatycznych miejscowościach, w jakie obfitują Góry Sowie. Jedną z nich są Ząbkowice Śląskie - miejscowość, z której do Srebrnej Góry dojedziemy zarówno własnym autem, jak i autobusem komunikacji publicznej. Jeśli chodzi o noclegi Ząbkowice Śląskie oferują możliwość zatrzymania się m. in. w miejscowym hostelu, na terenie którego można wynająć miejsce noclegowe w pokoju wieloosobowym lub samodzielny apartament - dobra opcja dla pary lub rodziny.
Zakwaterowania na czas pobytu w Kotlinie Kłodzkiej warto szukać także w Nowej Rudzie, Dzierżoniowie, a także w Kłodzku. Noclegi w Kłodzku czekają na turystów w domkach letniskowych, apartamentach, a także miejscowych gospodarstwach agroturystycznych. Turyści, którzy wizytę w Twierdzy Srebrna Góra pragną połączączyć ze zwiedzaniem Kotliny Kłodzkiej, jako swoją bazę wypadową mogą wybrać także Duszniki-Zdrój oraz Polanicę-Zdrój - dwa uzdrowiska, z których blisko w Góry Stołowe. Zdecydowanie jest więc z czego wybierać!
Zwiedzanie Twierdzy Srebrnogórskiej. Godziny otwarcia i ceny biletów
Twierdza Srebrna Góra czeka na turystów przez cały rok. W zależności od pory roku, podczas której zdecydujemy się na odwiedzenie tej największej atrakcji w okolicy, mogą jednak obowiązywać różne godziny otwarcia. Jest tylko kilka dni w roku, podczas których Twierdza Srebrna Góra pozostaje zamknięta. Zwiedzanie jest niemożliwe w niedzielę wielkanocną, 1 listopada, a także 24-25 grudnia. W pozostałe dni można bez problemu zaplanować wizytę w tym wyjątkowym na skalę europejską miejscu.
W kwietniu, maju, czerwcu, wrześniu i październiku Twierdza Srebrnogórska jest czynna w godzinach 10-18. Ostatnie zwiedzanie z przewodnikiem jest przewidziane ok. godziny 16:30. W lipcu i sierpniu Twierdza Srebrna Góra czeka na turystów w godzinach 10-19, a ostatnie zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się ok. godz. 17:30. W okresie między listopadem a marcem zwiedzanie jest możliwe w godzinach 10-17, a ostatnie wejście z przewodnikiem odbywa się ok. 15:50.
fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Zwiedzanie Twierdzy Srebrnogórskiej jest płatne. Bilet normalny kosztuje 40 zł, a ulgowy 30 zł. Dzieci do 4. roku życia wchodzą na teren twierdzy w srebrnej górze za darmo. Możliwe jest także wykupienie rocznego biletu wstępu do Twierdzy, który kosztuje 100 zł i jest ważny za okazaniem dokumentu tożsamości. Osoby zainteresowane zobaczeniem całej Twierdzy w Srebrnej Górze mogą wykupić wspólny bilet, który pozwoli im na zobaczenie także Fortu Ostróg - jego koszt to 52 zł (normalny) lub 40 zł (ulgowy).
Zwiedzanie Twierdzy Srebrna Góra w praktyce. Co należy wiedzieć przed wizytą?
Właściwe zwiedzanie Twierdzy w Srebrnej Górze odbywa się z przewodnikiem. Jego funkcję pełnią osoby od podszewki znające historię fortecy oraz wszystkie oferowane dla zwiedzających atrakcje. Prezentują się turystom w epokowych mundurach z czasów napoleońskich, oprowadzają ich po poszczególnych miejscach oraz zapoznają nie tylko z faktami historycznymi związanymi z dziejami Twierdzy, lecz także z licznymi ciekawostkami na jej temat. Czas zwiedzania z przewodnikiem zajmuje ok. 1,5-2 godziny czasu. Jeśli w trakcie jednej wizyty zdecydujemy się na odwiedzenie także Fortu Ostróg - przejście przez całą Twierdzę Srebrnogórską zajmie nam ok. 3 godzin.
fot. t.stacha / zdjecia.nocowanie.pl
Wejście na teren Twierdzy Srebrna Góra dla turystów indywidualnych i małych grup do 20 osób (powyżej obowiązuje wcześniejsza rezerwacja) nie wymaga rezerwacji. Wystarczy stawić się u jej progu w godzinach otwarcia, kupić bilet i zaczekać na przewodnika. Wejścia na teren Twierdzy z przewodnikiem odbywają się co ok. 20-25 min. (w sezonie zimowym co ok. godzinę). Ze względu na górski charakter fortecy i pewne utrudnienia terenowe, osoby niepełnosprawne będą wymagały pomocy w czasie zwiedzania Twierdzy Srebrna Góra.
Dobra wiadomość czeka natomiast na miłośników zwiedzania z czworonożnymi przyjaciółmi - na teren Twierdzy mogą wchodzić zwierzęta domowe, jednak wyłącznie na smyczy. Warto jednak mieć świadomość, że na terenie Twierdzy mieszkają kozy i owce, należy więc uważać na psy. Na terenie Twierdzy Srebrna Góra można zatrzymać się także na małe co nieco - działa tu punkt mini gastronomii, gdzie napić się można gorącej czekolady w zimie, a także spróbować miejscowego specjału - tostów wedle pruskiej receptury.
Planując zwiedzanie Twierdzy w Srebrnej Górze warto zadbać o odpowiedni ubiór. Część trasy przebiega przez podziemia, gdzie nawet w upalne, letnie dni temperatura wynosi ok. 10 stopni Celsjusza. Przydatna okaże się więc bluza lub kurtka, która ochroni nas przed wyziębieniem. Dobrym pomysłem będzie także założenie butów trekkingowych lub sportowych z grubszą podeszwą - teren trasy jest nierówny i miejscami trudny, z pewnością nie sprawdzą się więc na nim sandałki, klapki lub co gorsza, szpilki.
fot. Tomasz / AdobeStock, CC0
Atrakcje na terenie Twierdzy w Srebrnej Górze
Twierdza w Srebrnej Górze obfituje w liczne atrakcje. Z najważniejszymi z nich zapoznamy się podczas zwiedzania z przewodnikiem. Pierwszą atrakcję stanowi sama trasa prowadząca do twierdzy. Na jej teren z parkingu dostaniemy się malowniczo położoną, krętą i wznoszącą się stopniowo ku górze drogą przeznaczoną wyłącznie dla pieszych. Jej pokonanie zajmuje ok. 15-20 minut, licząc od parkingu znajdującego się na Przełęczy Srebrnogórskiej. Jest to ulica Kręta, na której pod numerem 4 znajduje się Twierdza Srebrnogórska.
fot. artureling / zdjecia.nocowanie.pl
Zwiedzanie Fortu Spitzberg-Ostróg
W pierwszej kolejności warto zobaczyć Fort Spitzberg-Ostróg. Na jego zwiedzanie należy poświęcić ok. 1-1,5 h. W bilet łączony, uprawniający do zobaczenia zarówno Fortu Ostrog, jak i pozostałej części Twierdzy w Srebrnej Górze należy zaopatrzyć się na parkingu. Fort Ostróg jako jedyny fort Twierdzy Srebrna Góra jest położony nie w Górach Sowich, lecz w Górach Bardzkich. Powstał w latach 1769-1772 i mieści się na samym szczycie góry Ostróg. Jego kluczowym zadaniem była ochrona Przełęczy Srebrnej i południowej flanki Twierdzy.
fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Fort Ostróg to bardzo ciekawe miejsce na terenie Twierdzy. Na dziedzińcu można podziwiać sprzęt wojskowy z dawnych epok, kuchnię, w której wojskowi przygotowywali posiłki, a także najgłębszą w całym kompleksie studnię, której głębokość sięga aż 84 metrów. Na szczycie Fortu Ostróg znajduje się także punkt widokowy, z którego można podziwiać wspaniałe widoki na Fort Donjon, zlokalizowany po drugiej stronie przełęczy. To właśnie tu, w czasie II wojny światowej, mieścił się obóz jeniecki.
Zwiedzanie z przewodnikiem Twierdzy Srebrna Góra
Na zwiedzanie właściwej części Twierdzy należy poświecić ok. 2 godzin. Twierdza składa się z sześciu fortów i kilku dodatkowych bastionów. Centralnym punktem całego kompleksu jest Fort Donjon. Zbudowany jest z czterech wysokich wież, połączonych ze sobą kurtynami. Ich mury wznoszą się na wysokość 30 metrów. Na terenie fortu Donjon możemy ponadto zobaczyć najgłębszą fosę oraz 151 pomieszczeń fortecznych, nazywanych kazamatami. Są one rozmieszczone na 3 kondygnacjach.
Całość robi ogromne wrażenie i patrząc na Twierdzę nie będziemy się już dziwili, jak to możliwe, że pomimo ataków, pozostała niezdobyta. Jako ciekawostkę warto dodać, że w przypadku dłuższego oblężenia, bastion mógł funkcjonować bez pomocy z zewnątrz przez ok. 5 miesięcy, z ponad 3000 żołnierzy w środku. Do ich dyspozycji były studnie, magazyny z zapasami żywności, piekarnia, więzienie, a także browar.
Studnia, fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Zwiedzanie z przewodnikiem pozwala poznać wszystkie sekrety tego monumentalnego kompleksu. Po drodze na turystów czekają rozmaite atrakcje - prezentacje dawnej broni, punkt widokowy, wystawa kopalnie srebra, a także podziemny most zwodzony, ruiny lazaretu wojskowego oraz pokaz strzelania z broni czarnoprochowej. W czasie zwiedzania można także zobaczyć, jak wyglądało życie codzienne żołnierzy stacjonującej na terenie Twierdzy, co robili w wolnym czasie, a także jak się ubierali i jaką bronią dysponowali. Twierdza Srebrnogórska to świetne miejsce na spędzenie rodzinnego popołudnia oraz wyjątkowa okazja, aby zobaczyć, jak wyglądało życie w XVIII-wiecznej górskiej fortecy - największej w całej Europie.
fot. z_sabat / zdjecia.nocowanie.pl
Co warto zobaczyć w województwie dolnośląskim po odwiedzeniu Twierdzy?
Miejscowość Srebrna Góra to świetna baza wypadowa do zwiedzania Gór Sowich i Gór Bardzkich. Oprócz wizyty w Twierdzy Srebronogórskiej, warto zobaczyć także wiadukty Kolei Sowiogórskiej, które znajdują się między Dzierżoniowem a Bielawą. W Srebrnej Górze zaczyna się szlak czerwony, który wiedzie przez Kalenicę do Schroniska PTTK Zygmuntówka. Stąd można natomiast dotrzeć na Wielką Sowę i Małą Sowę i dalej, do Walimia.
Na uwagę turystów zasługuje także Nowa Ruda. To dawne, górnicze miasteczko, w którym można zwiedzić Turystyczną Kopalnię Węgla. Samo miasteczko jest przepiękne, pełne zabytkowej architektury i pięknych widoków. W pobliżu znajdują się wieże widokowe, z których można podziwiać panoramę okolicy.
Poznaj: Wieże widokowe w Polsce. Znasz je wszystkie? Sprawdź!
Przy okazji odwiedzania Srebrnej Góry można skusić się także na spacer w Góry Bardzkie - najdalej wysunięte na wschód pasmo górskie w Sudetach Środkowych, które zaczyna się tuż za Przełęczą Srebrną. Na ich terenie można zobaczyć m. in. kalwarię na Bardzkiej Górze, zabytkową zabudowę miasta, a także Obryw Bardzki. Polecamy także pieszą wycieczkę na Kłodzką Górę z Korony Gór Polski.
Komentarze (1)
Anna I Krzysztof
Nocleg polecamy: KOLEJOWĄ 6B na pewno wrócimy 🙂
