Rudawy Janowickie - najważniejsze atrakcje i ciekawostki z regionu
Rudawy Janowickie to pasmo górskie leżące na obszarze Sudetów, w bliskim sąsiedztwie Jeleniej Góry. Zachwyca unikalnymi formacjami skalnymi oraz malowniczymi widokami rozciągającymi się z należących do niego wzniesień.
Na turystów czekają wytyczone szlaki, które zawiodą ich w najciekawsze miejsca, ruiny zabytkowych budowli, kolorowe jeziorka będące pozostałością po już nieistniejących kopalniach, niezwykłe formacje skalne oraz wyzwanie zdobycia najwyższych szczytów Rudaw Janowickich - Skalnika, Sokolika i Krzyżnej Góry.
Kolorowe jeziorko, fot. irontrybex / AdobeStock.com
Wszystko to w otoczeniu pięknej przyrody, widowiskowych widoków oraz z dala od zgiełku wielkich miast. Rudawy Janowickie warto odwiedzić tym bardziej, że oferują bogatą bazę noclegową, w której każdy miłośnik aktywnego odpoczynku z pewnością znajdzie odpoczynek idealnie dostosowany do własnych potrzeb.
Rudawy Janowickie - położenie na mapie Polski
Sudety to pasmo górskie znajdujące się na południu Polski. Góry te są zlokalizowane na terenie dwóch Państw - Polski i Czech - i rozciągają się na łącznej długości ok. 300 km. Jedno z mniejszych pasm znajdujących się na ich terenie stanowią właśnie Rudawy Janowickie. Nie należą one, co prawda, do głównego łańcucha Sudetów, jak chociażby Góry Sowie czy Góry Stołowe, lecz są wyjątkowe pod wieloma względami.
Już na pierwszy rzut oka na mapę możemy dostrzec, że Rudawy Janowickie "ułożyły" się jakby na przekór głównemu pasmu Sudetów - ich łańcuch jest położony bowiem prostopadle w stosunku do głównego łańcucha Sudetów, co sprawia, że Rudawy Janowickie zdecydowanie wyróżniają się na tle okolicznych wniesień i przez to nabierają jeszcze ciekawszego charakteru.
Rudawy Janowickie zajmują obszar ok. 90 km2 i są umiejscowione we wschodniej części Sudetów Zachodnich. Są to nieduże i stosunkowo niewysokie góry, których najwyższy szczyt, Skalnik, ma wysokość 945 m. n.p.m. Od południa ich granicę wyznacza dolina Świdnika, Jedlicy i Łomicy, zachodnia część to Kotlina Jeleniogórska, na północy od Rudaw Janowickich znajdują się Góry Kaczawskie, a od wschodniej części zamyka je Kotlina Kamiennogórska.
Najbardziej wysunięta na północny-zachód część pasma Rudaw Janowickich to Góry Sokole, a zachodnia Wzgórza Karpnickie. We wschodniej partii ich łańcucha znajdują się natomiast dwa mniejsze pasma górskie - Góry Ołowiane i Góry Lisie.
Sudety, fot. Alexnewworld / Pixabay.com
Skąd wzięła się nazwa Rudawy Janowickie?
Rudawy Janowickie cieszą się swoją obecną nazwą dopiero od końca II wojny światowej. Wcześniej to pasmo górskie na mapach występowało bowiem pod nazwą Gór Łomnickich. Skąd taka zmiana i dlaczego właściwe Rudawy Janowickie?
Według historyków, obecna nazwa gór wywodzi się od rud metali, które w bardzo pokaźnych ilościach występują w tym regionie. We wschodniej części części pasma wydobywane były rudy żelaza, miedzi, arsenu, a nawet złota. W Rudawach Janowickich istniała także kopalnia rud miedzi, Miedzianka, która była największym tego typu ośrodkiem przemysłowym w regionie.
Po zakończeniu II wojny światowej w miejscowości Kowary rozpoczęto natomiast wydobywanie rud uranu. Miejsce ich wydobycia mogą dziś oglądać turyści. Miejscowa legenda głosi, ze to właśnie dzięki rudom uranu pozyskiwanym w tym regionie, Rosjanom udało się skonstruować swoją pierwszą bombę atomową.
Najwyższy szczyt Rudaw Janowickich i mniejsze wzniesienia
Najwyższy szczyt Rudaw janowickich to góra Skalnik 945 m. n.p.m. Jest to zarazem jedno z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc w całym paśmie górskim. Skalnik w wyraźny sposób dominuje nad okolicą, wyróżniając się na tle krajobrazu Rudaw Janowickich. Jest świetnie widoczny z wielu punktów na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. Największą miejscowością położoną w pobliżu Skalnika są Kowary, które dla wielu turystów są bazą wypadową w drodze na szczyt.
Co ciekawe, Skalnik jest górą posiadającą dwa wierzchołki. Wyższy z nich, spoglądający na północny wschód, posiada zachowane fundamenty starej wieży widokowej, a niższy zlokalizowany od południowego zachodu, zachęca do odwiedzenia unikalnymi formacjami skalnymi o nazwie Małej Ostrej. Z naturalnego punktu widokowego znajdującego się na szczycie wzniesienia rozciąga się piękny widok na całą okolicę.
Pozostałe szczyty Rudaw Janowickich
Skalnik to nie jedyny punkt widokowy, jaki znajduje się na terenie Rudaw Janowickich. Północno-zachodni fragment tego pasma górskiego nosi nazwę Gór Sokolich. Nazwę Gór Sokolich masyw zawdzięcza temu, że przed laty swoje gniazda licznie zakładały tu sokoły wędrowne. Niestety, ptaki te już praktycznie nie występują na terenie naszego kraju, jednak na pamiątkę ich bytności obszar te jest nadal nazywany Górami Sokolimi.
W ich paśmie Gór Sokolich zlokalizowane są dwa niższe szczyty, które również można odwiedzić. Pierwszym z nich jest Sokolik - drugie co do wielkości wzniesienie w Rudawach Janowickich i zarazem świetny punkt widokowy. Sokolik ma wysokość 642 m. n.p.m. i jest zbudowany z granitu karkonoskiego. Na szczycie Sokolika znajduje się formacja skalna nazywana Sokolikami. Są to dwa filary skalne zajmujące północny wschód wierzchołka, a na wyższym z nich znajduje się platforma widokowa.
Trzecim co do wielkości szczytem Rudaw Janowickich jest Krzyżna Góra. Jej wysokość wynosi 654 m. n.p.m. Góra leży nad Przełęczą Karpnicką, od której oddziela je małe wzniesienie o nazwie Trzy Korony. U podnóża Krzyżnem Góry leży jedno z najciekawszych schronisk PTTK w regionie - Szwajcarka. Osoby, które zdecydują się na zdobycie Krzyżnej Góry, na jej szczycie znajdą sporo ostańców i bloków skalnych, które co roku przyciągają do siebie całe rzesze miłośników wspinaczki. Co ciekawe, wielu z nich traktuje najwyższe szczyty Rudaw Janowickich jako swoisty trening przed wyprawą w Tatry.
Rudawy Janowickie - wyjątkowe miejsca, które trzeba koniecznie zobaczyć!
Rudawy Janowickie są górami, które zdecydowanie warto zobaczyć na własne oczy! Już zaledwie kilka dni wystarczy, aby odkryć ich najważniejsze atrakcje, odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku i naładować baterie na długi czas. W Rudawy Janowickie warto się udać tym bardziej, że dojazd w te rejony jest łatwy i nie wymaga większych kombinacji.
Jak dojechać do Rudaw Janowickich?
Rudawy Janowickie są położone zaledwie 15 km od Jeleniej Góry. Od Wrocławia dzieli je ok. 1,5-2 godziny podróży samochodem. Kraków natomiast znajduje się w odległości ok. 3-4 godzin jazdy. Jako metę warto obrać Janowice Wielkie, Czarnów lub Kowary, które stanowią świetną bazę wypadową do dalszej eksploracji regionu.
Rudawy Janowickie są osiągalne również dla osób niezmotoryzowanych. Można bez większego problemu dostać się do nich pociągiem z Wrocławia, który zatrzymuje się w miejscowości Janowice Wielkie i w Trzcińsku. Z Krakowa natomiast kursuje autobus nocny, który zawiezie nas prosto do Jeleniej Góry, skąd już zaledwie kilkanaście kilometrów dzieli nas, aby znaleźć się w samym sercu Rudaw Janowickich.
Gdzie zatrzymać się na nocleg w Rudawach Janowickich?
W największych miejscowościach Rudaw Janowickich dostępna jest bogata baza noclegowa, wśród których każdy turysta znajdzie coś dla siebie. Noclegi w Janowicach Wielkich znajdziemy m. in. w gospodarstwach agroturystycznych, pensjonatach, a także prywatnych, malowniczych domkach, w których pobyt pozwoli jeszcze bardziej odczuć unikalną atmosferę tego regionu.
Dla turystów dostępne są także noclegi w Czarnowie i zakwaterowanie w Kowarach. Oprócz większych miejscowości można zatrzymać się także w malowniczych wsiach, w tym np. zarezerwować nocleg we wsi Wieściszowice, gdzie na turystów czekają malownicze, drewniane chatki, z zewnątrz nieco przypominające domek myśliwski.
Wspinaczka na Skalnik - najwyższy szczyt Rudaw Janowickich
Skalnik jest najwyższym szczytem Rudaw Janowickich zaliczanych do Korony Gór Polski. Można dojść do niego niebieskim szlakiem, który zaczyna się w miejscowości Czarnów. W pobliżu wejścia na szlak znajduje się parking leśny, na którym można zostawić auto i w dalszą drogę ruszyć samą ścieżką pieszo. Niebieskim szlakiem dojdziemy nie tylko na szczyt Skalnika, ale także na Małą Ostrą. Trasa prowadzi lasem, można więc na niej podziwiać przyrodę oraz bogatą faunę i florę Rudaw Janowickich.
Przed dojściem do szczytu Skalnika, napotkamy na ścieżkę odchodzącą na bok. Prowadzi ona na Małą Ostrą, gdzie znajduje się punkt widokowy, z którego widać przepiękną panoramę Sudetów. W pogodne dni można z niej wypatrzeć nawet najwyższy szczyt Sudetów, Śnieżkę. Mała Ostra jest tym bardziej warta odwiedzenia, gdyż takich pięknych widoków niestety nie będziemy mogli podziwiać ze Skalnika, na którego szczycie znajduje się gęsty las.
Wyprawa na Krzyżną Górę i Sokolik
Krzyżna Góra i Sokolik to najwyższe wzniesienia Gór Sokolich. Oferują świetne widoki, dla których warto je odwiedzić. Rozciąga się z nich panorama na Góry Izerskie, Karkonosze, Kotlinę Jeleniogórską i Góry Kaczawskie. Góry Sokole są uznawane za jedne z najciekawszych pod względem krajobrazowym miejsc na terenie Sudetów. Na ich atrakcyjność niewątpliwie wpływa bogactwo form skalnych, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród miłośników wspinaczki. Na zboczu Krzyżnej Góry znajduje się natomiast unikalne schronisko w stylu tyrolskim, Szwajcarka, w którym można przenocować.
Krzyżna Góra i Sokolik, fot. matowski / zdjecia.nocowanie.pl
Najkrótszy szlak prowadzący na oba szczyty wiedzie z Przełęczy Karpnickiej, przy której znajduje się parking samochodowy. Z parkingu wiedzie szlak niebieski i zielony. Po kilkunastu minutach dojdziemy do Szwajcarki - schroniska zbudowanego w 1823 r. przez ród Hohenzollernów. Schronisko posiada charakterystyczną, alpejską architekturę, której zawdzięcza swoją nazwę. Aktualnie obiekt znajduje się pod pieczą PTTK.
Krzyżna Góra i Husyckie Skały
Ze Szwajcarki w kierunku Krzyżna Góra wiedzie szlak czarny, na Sokolik doprowadzi nas natomiast szlak czerwony. Obydwa szlaki zaprowadzą nas także na Husyckie Skały, z których rozciąga się piękna panorama na Duży i Mały Sokolik. Na szczycie Krzyżnej Góry umieszczony jest 7-metrowy krzyż, któremu wzniesienie zawdzięcza swoją nazwę. Pod wierzchołkiem Krzyżnem Góry znajdują się ruiny Zamku Sokolec, który został zniszczony podczas walk z husytami w 1434 r.
Husyckie Skały są efektownym, granitowym głazowiskiem, które mieści się między Krzyżną Górą a Sokolikiem. Od północy jego wysokość sięga do 20 m. Tworzą je waryscyjskie granity, które są uformowane w łatwo dostępne baszty. Ich nazwa wzięła się od wydarzeń z 1434 r., kiedy to wojska husyckie spaliły zamek Sokolec, a podczas ucieczki spadli z przepaści.
Na szczególną uwagę zasługuje jeden z olbrzymich głazów. Nie jest on bowiem tworem natury, lecz został umieszczony w tym miejscu celowo - głaz ten został poświęcony pruskiemu feldmarszałkowi Gebhardowi von Blücherowi i miał upamiętniać jego zwycięstwo w bitwie z Napoleonem pod Lipskiem w 1813 roku.
Krzyżna Góra, fot. Marcin / AdobeStock.com
Duży i Mały Sokolik
Po wejściu na Krzyżną Górę, pora wybrać się w Góry Sokole. Należy zejść do Husyckich Skał i stamtąd obrać szlak czerwony, który zawiedzie nas na Duży i Mały Sokolik. Na Duży Sokolik krótki odcinek przejdziemy metalowymi schodami, które zostały tam mieszczone w XIX w. Na szczycie góry znajduje się taras widokowy, z którego możemy podziwiać panoramę Kotliny Jeleniogórskiej i Karkonosze. Kiedyś obydwa szczyty były ze sobą połączone kładką. Dziś Mały Sokolik jest natomiast dostępny jedynie dla wspinaczy.
Kolorowe jeziorka we wsi Wieściszowice
Kolorowe jeziorka stanowią jedną z najciekawszych atrakcji, jakie oferują Rudawy Janowickie i Dolny Śląsk. Pod nazwą tą kryją się niewielkie jeziorka, które przyciągają turystów swoją nietypową barwą, która w efektowny sposób kontrastuje wiosną i latem z zielenią otaczającej je roślinności. Kolorowe jeziorka nie są jednak dziełem natury - powstały w 1902 r. na terenie kopalni łupków pirytonobnych w pobliżu Wielkiej Kopy. To właśnie wydobywanie rud metali w tym rejonie nadało wodom ich nietypową barwę.
fot. foto_neverland / AdobeStock.com
Na terenie Rudawskiego park Krajobrazowego znajdują się cztery jeziorka - Żółte Jeziorko, Purpurowe Jeziorko, Błękitne Jeziorko i Zielone Jeziorko. W 2011 r. kolorowe jeziorka znalazły się na III miejscu konkursu "7 nowych cudów Polski", który zorganizował National Geographic Traveler. Atrakcja ta jest zlokalizowana w pobliżu miejscowości Wieścioszowice. Wstęp do kolorowych jeziorek jest bezpłatny, a korzystając z zielonego szlaku zobaczymy je wszystkie. W pobliżu znajduje się także pole namiotowe, na którym można rozbić namiot lub zaparkować kamper.
fot. broart / zdjecia.nocowanie.pl
Skalny Most - perła Rudaw Janowickich
Skalny Most to jedna z najciekawszych i najbardziej wartych zobaczenia atrakcji nie tylko Rudaw Janowickich, ale całych Sudetów. Od lat cieszy się sławą jednego z lokalnych cudów natury i nie sposób go pominąć, eksplorując Rudawy Janowickie. Pod względem obecności formacji skalnych, Rudawy Janowickie nieco przypominają Góry Stołowe, które również słyną z ich licznej obecności.
Skalny most to niezwykła formacja skalna o długości 30 m i wysokości 20 m, która powstała z waryscyjskich granitów. Na tle innych formacji wyróżnia się tym, że zazwyczaj tego typu formy powstają w naturze w piaskowcach. Tu natomiast mamy do czynienia z formacją w całości granitową.
Ta niezwykła formacja skalna znajduje się na niebieskim szlaku turystyki pieszej w pobliżu Lwiej Góry i Doliny Janówki. Główną miejscowością turystyczną znajdującą się w jego pobliżu są Janowice Wielkie, gdzie turyści mogą zaparkować samochód i wytyczoną ścieżką skierować się w stronę atrakcji.
fot. Martina / AdobeStock.com
Ruiny Zamku Bolczów w Rudawach Janowickich
Zamek Bolczów to jeden z najważniejszych zabytków, jakie odwiedzającym oferują Rudawy Janowickie. Jest to także jedna z najlepiej zachowanych ruin średniowiecznych budowli w Sudetach. Zamek Bolczów oferuje miejsce do wypoczynku oraz piękny taras widokowy, z którego można podziwiać okolicę. Atrakcja znajduje się na skraju Zamkowego Grzbietu Rudaw Janowickich. Na jej zwiedzanie najlepiej wyruszyć z Janowic Wielkich lub z oddalonej o zaledwie 15 km Jeleniej Góry.
Zamek Bolczów został zbudowany w II połowie XIV wieku. 100 lat później został natomiast zniszczony w wyniku buntu mieszczan ze Świdnicy, sympatyzujących z ówczesnym biskupem wrocławskim. W kolejnych latach warownia przechodziła z rąk do rąk, nie pełniła jednak już istotnej roli w regionie. W XVII w. została natomiast zdobyta i zniszczona przez wojska szwedzkie. Nigdy nie została do końca odbudowana, dziś więc możemy więc podziwiać jedynie jej ruiny.
Miejsce to warto zobaczyć tym bardziej, że jego zwiedzanie jest bezpłatne. Obiekt jest dostępny dla turystów przez cały rok, a na miejscu znajdują się wyznaczone miejsca do rozpalenia ogniska oraz drewniane ławy, które można wykorzystać na posiłek lub odpoczynek.
Wypoczywając w Rudawach Janowickich warto również zobaczyć:
Punkt obserwacyjny Lwia Góra
Lwia Góra jest jednym z najciekawszych punktów obserwacyjnych, które można odwiedzić w Rudawach Janowickich. Z jej szczytu rozciągają się piękne widoki na okoliczne pasma górskie. Na samym szczycie wzniesienia spotkać można natomiast grupę ok. 30-metrowych skałek z granitu. Są to Starościńskie Skały, które bardziej szczegółowo opiszemy niżej. Na najwyższą z nich można się w bardzo łatwy sposób wspiąć i dzięki temu zyskać jeszcze lepszy widok na okolicę.
Na szczycie Lwiej Góry znajduje się niemiecki taras widokowy. Na skale zachował się napis "Marianenfels", czyli Skały Marianny, stworzony ku czci księżnej Marii Anny Amalii von Hessen-Homburg. Dawniej znajdowała się tu także żeliwna figura lwa, stworzona w 1822 r. w pracowni Teodora Khalidego w Gliwicach. W latach 70-tych XX w. rzeźba jednak zniknęła. Na sam szczyt wzniesienia wejdziemy kamiennymi schodami.
Jak dostać się na Lwią Górę?
Na Lwią Górę wiedzie Przełęcz Karpnicka, przy której znajduje się parking. Z parkingu prowadzi szlak, którym dojdziemy do dawnego kamieniołomu. Jest to jedno z najbardziej urokliwych miejsc w Rudawach Janowickich, przy którym warto zatrzymać się na dłuższą chwilę.
Dawny kamieniołom, w którym wydobywano granit, jest obecnie zalany wodą. Jej odmęty zamieszkują żaby, ryby, a także ważki, których życie można podziwiać w cieplejszych miesiącach roku. Od kamieniołomu do Lwiej Góry dzieli nas ok. 500 m, a od niej można wyruszyć w dalszą drogę, która wiedzie prosto na Skalny Most.
Starościńskie Skały
Starościńskie Skały stanowią grupę malowniczych skałek, zlokalizowanych na obszarze głównego grzbietu Rudaw Janowickich, na szczycie Lwiej Góry. Tworzą je waryscyjskie granity ułożone w taki sposób, że cała formacja wygląda niczym małe miasteczko-labirynt. Skałki w przeszłości było jedną z atrakcji parku krajobrazowego utworzonego przez księcia Wilhelma Hohenzollerna. Na jego obszarze wytyczone były szlaki i ścieżki, którymi możemy chodzić po dziś dzień.
Starościńskie Skały są, co prawda, mniej znane niż znajdujące się w Górach Stołowych Błędne Skały, ale zwiedzając Rudawy Janowickie, zdecydowanie nie można ich pominąć. Skalne miasteczko kryje okna skalne, półki, filary i iglice, które prezentują się niezwykle ciekawie i widowiskowo. Na Starościńskich Skałach warto zatrzymać się na dłużej, gdyż trudno spotkać w tym regionie inną, podobną do nich formację skalną.
Diabelski Kościół - niezwykła formacja skalna
Rudawy Janowickie słyną ze swoich unikalnych formacji skalnych. Jedną z tych nieco mniej znanych, ale również wartych zobaczenia na własne oczy, jest Diabelski Kościół. Wchodzi on w skład kompleksu Strużnickich Skał i stanowi monumentalną grupę granitowych bloków. Są one usytuowane na północno-zachodnim zboczu Świniej Góry. U ich podnóża znajduje się natomiast wieś Strużnica.
Diabelski Kościół tworzą zapierające dech w piersiach granitowe turnie, które zachwycają nietypowymi kształtami i ponadprzeciętnymi rozmiarami. W skład kompleksu skalnego wchodzą następujące skały: Enis, Kiklop, Połoga Turnia, Mała Turnia i Baba z Dziadem. Najwyższe z nich osiągają wysokość 20 m, cieszą się sporym zainteresowaniem zwłaszcza wśród miłośników wspinaczki. Całość sprawia naprawdę monumentalne wrażenie, dla którego warto pokusić się o jej odwiedzenie podczas pobytu w Rudawach Janowickich.
Dlaczego diabelski? Skąd wzięła się taka nazwa?
Patrząc na tę niezwykłą formację, większość turystów zadaje sobie pytanie, skąd właściwie wzięła się ich nazwa? Diabelski Kościół nosi takie miano od 1654 r. Po przegranej wojnie trzydziestoletniej, ród Habsburgów rozpoczął działania mające na celu przywrócenie wiary katolickej na terenie Śląska. Protestanci nie mogli więc jawnie praktykować swojej wiary, tracili także miejsca kultu.
Wkrótce wybuchły zamieszki w obronie swobody religijnej, które jednak nie przyniosły oczekiwanych efektów. Ludność protestancka była więc zmuszona do odprawiania nabożeństw w sekretnych miejscach, ukrytych przed wzrokiem oficjalnych władz. Jednym z nich była właśnie formacja skalna w pobliżu wsi Strużnica, która przez katolików, na znak niechęci do protestantów, została nazwana Diabelskim Kościołem.
Komentarze
