Z dala od tłumów: Ludźmierz - najstarsza wieś na Podhalu
Podhale jest jednym z najbardziej atrakcyjnych regionów w Polsce. Piękne krajobrazy, wspaniałe zabytki i niezwykle klimatyczne miejscowości – tu każdy znajdzie coś dla siebie. Nawet ci turyści, którzy szukają ustronnych miejsc, ciszy i spokoju. Najstarsza wieś na Podhalu – Ludźmierz nadaje się idealnie na wypoczynek z dala od tłumów i zgiełku miasta. Poznaj historię tej wsi i sprawdź dlaczego warto ją odwiedzić.
Wieś Ludźmierz położona jest w województwie małopolskim, na lewym brzegu Czarnego Dunajca, nieopodal Nowego Targu. Jest najstarszą wsią na Podhalu. W roku 1234 w Ludźmierzu rozpoczęła się budowa kościoła. Cystersi z Jędrzejowa otrzymali z rąk Teodora Gryfity ziemię zwaną Ludźmierz i w 1238 roku zakończyli budowę kościoła. Cystersi zostali w Ludźmierzu aż do roku 1824.
W 1333 roku wieś została osadzona na prawie magdeburskim. Zasadźca wsi, niejaki Mikołaj Kuznich, otrzymał prawo wykarczowania lasów leżących nad potokiem Lepietnicą oraz po obu brzegach Czarnego Dunajca i Wielkiego Rogoźnika. Lokowana wieś miała obejmować 16 łanów frankońskich. We wsi natomiast miała być wybudowana karczma, jatki mięsne, piekarnia, zakład szewski oraz młyn – wszystkie miały stanowić uposażenie sołtysa.
W okresie zaborów Ludźmierz wraz z Krauszowem i Rogoźnikiem stanowił odrębne dominium. W wyniku reform józefińskich majątek klasztorny w Ludźmierzu został skonfiskowany na rzecz Funduszu Religijnego, W 1819 roku klucz ludźmierski w drodze licytacji nabyty został przez Wojciecha Przerwę Tetmajera. W latach 1824–1859 właścicielem Ludźmierza była pochodząca z Węgier rodzina Homolaczów. Zaś w 1859 roku majątek ludźmierski w drodze pierwokupu nabył Adolf Przerwa Tetmajer. W latach 1877–1883 trwał proces pozbywania się dóbr. Następnie zabudowania dworskie z ogrodem i polem „dunajczyska” nabyli Żydzi z Nowego Targu.
W 1811 roku grunty ludźmierskie były podzielone na 9 ról kmiecych, 1 rolę kościelną, 1 rolę pańską i 4 zagrody. Role kmiece nosiły nazwy: Waloszowa, Klejowa, Krasoniowa, Siutowa, Jachymowa, Czajowa, Glistowa, Handzlowa, Parcicowa lub Górzowa.
W Ludźmierzu znajduje się Sanktuarium Maryjne pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, które w 2001 roku zostało podniesione do godności bazyliki mniejszej. Jest to religijne centrum Podhala oraz stanowi cel wielu pielgrzymek. Nazywane bywa Gaździną Podhala.
Zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce. Warto także wiedzieć, że Ludźmierz jest najstarszą parafią katolicką na Podhalu. Jego historia sięga XIII wieku.
Niezwykle ciekawa jest także figurka, która od czasów średniowiecza przyciągała pielgrzymów wierzących w jej cudowne właściwości. Sam kult Matki Boskiej najpierw w Ludźmierzu, a potem w Szczyrzycu wiąże się z regułą zakonną cystersów, dla których szczególna cześć oddawana Matce Bożej i jej rozpowszechnianie jest jednym z głównych zadań zgromadzenia.
Kolejne niezwykłe miejsce to Ogród Różańcowy, który przylega do kościoła w Ludźmierzu. Pięknie zaprojektowany, zadbany i utrzymany, przypomina o pobycie na Podhalu i w sanktuarium ludźmierskim w 1997 roku papieża Jana Pawła II oraz jego nauce o znaczeniu modlitwy różańcowej. W centrum ogrodu umieszczona jest naturalnej wielkości rzeźba przedstawiająca papieża. Spośród znanych pomników Jana Pawła II wyróżnia ją to, że przedstawia postać Jana Pawła II klęczącego.
Poszukaj noclegu w okolicy
Ciekawa historia wsi Ludźmierz
W 1333 roku wieś została osadzona na prawie magdeburskim. Zasadźca wsi, niejaki Mikołaj Kuznich, otrzymał prawo wykarczowania lasów leżących nad potokiem Lepietnicą oraz po obu brzegach Czarnego Dunajca i Wielkiego Rogoźnika. Lokowana wieś miała obejmować 16 łanów frankońskich. We wsi natomiast miała być wybudowana karczma, jatki mięsne, piekarnia, zakład szewski oraz młyn – wszystkie miały stanowić uposażenie sołtysa.
W okresie zaborów Ludźmierz wraz z Krauszowem i Rogoźnikiem stanowił odrębne dominium. W wyniku reform józefińskich majątek klasztorny w Ludźmierzu został skonfiskowany na rzecz Funduszu Religijnego, W 1819 roku klucz ludźmierski w drodze licytacji nabyty został przez Wojciecha Przerwę Tetmajera. W latach 1824–1859 właścicielem Ludźmierza była pochodząca z Węgier rodzina Homolaczów. Zaś w 1859 roku majątek ludźmierski w drodze pierwokupu nabył Adolf Przerwa Tetmajer. W latach 1877–1883 trwał proces pozbywania się dóbr. Następnie zabudowania dworskie z ogrodem i polem „dunajczyska” nabyli Żydzi z Nowego Targu.
W 1811 roku grunty ludźmierskie były podzielone na 9 ról kmiecych, 1 rolę kościelną, 1 rolę pańską i 4 zagrody. Role kmiece nosiły nazwy: Waloszowa, Klejowa, Krasoniowa, Siutowa, Jachymowa, Czajowa, Glistowa, Handzlowa, Parcicowa lub Górzowa.
Do 1954 roku istniała gmina Ludźmierz. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Lasek, zaś w latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Co warto zobaczyć w Ludźmierzu?
W Ludźmierzu znajduje się Sanktuarium Maryjne pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, które w 2001 roku zostało podniesione do godności bazyliki mniejszej. Jest to religijne centrum Podhala oraz stanowi cel wielu pielgrzymek. Nazywane bywa Gaździną Podhala.
Zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce. Warto także wiedzieć, że Ludźmierz jest najstarszą parafią katolicką na Podhalu. Jego historia sięga XIII wieku.
Niezwykle ciekawa jest także figurka, która od czasów średniowiecza przyciągała pielgrzymów wierzących w jej cudowne właściwości. Sam kult Matki Boskiej najpierw w Ludźmierzu, a potem w Szczyrzycu wiąże się z regułą zakonną cystersów, dla których szczególna cześć oddawana Matce Bożej i jej rozpowszechnianie jest jednym z głównych zadań zgromadzenia.
Figura Matki Boskiej Ludźmierskiej liczy prawdopodobnie 600 lat. Drewniany posążek ma 125 cm. W 1963 roku MB Ludźmierską koronował kardynał Stefan Wyszyński. Replika znajduje się przy źródełku u wejścia do sanktuarium. Samemu źródełku również przypisywane są cudowne właściwości.
Poszukaj noclegu w okolicy
Agnieszka Skrzyńska - Michalczewska
Komentarze
