Z dala od tłumów: Zamek Grodziec
Dolny Śląsk to niezwykle ciekawy i atrakcyjny turystycznie region Polski. Nadal jednak kryje wiele tajemnic, znajdziemy tam również mnóstwo ustronnych, spokojnych miejsc. Zamek Grodziec położony nieopodal Złotoryi jest jednym z takich miejsc – idealnym na wyprawę za miasto, z dala od tłumów.
Zamek Grodziec położony jest w pobliżu wsi Grodziec, nieopodal Złotoryi, w województwie dolnośląskim. Został on wybudowany na bazaltowym, powulkanicznym, stromym wzgórzu na wysokości 389 m n.p.m.
Pierwsze wzmianki o średniowiecznym zamku pochodzą z 1155 i 1175 roku. Był to gród obronny Bobrzan. W 1175 roku Grodziec wraz z zamkiem był własnością księcia Bolesława I Wysokiego, kolejnym jego właścicielem został książę świdnicko-jaworski Bolko I, który rozbudował swoją siedzibę w latach 1296-1301. Następnymi właścicielami byli: książę Bolesław III Rozrzutny, rycerz Budziwój z Niedźwiedzic i Chojnowa, książę legnicki Fryderyk I i książę legnicki Fryderyk II.
Z czasem zamek był ponownie rozbudowany, zdobywany i plądrowany, był też dość potężną warownią murowaną na wzór zamku legnickiego.
W czasach wojny 30-letniej spora część zamku została zniszczona przez pożar, w kolejnych latach stając się coraz większą ruiną. Potem przeprowadzono częściowy remont, a następnie kolejny, podczas którego odbudowano m.in. część palatium. Niektóre sale zapełniono wtedy pamiątkami i udostępniono turystom do zwiedzania. W tamtym czasie zamek uchodził za pierwszy w Europie zabytek specjalnie przystosowany do celów turystycznych.
W 1823 roku zamek znalazł się w posiadaniu Wilhelma Chrystian Benecke z Berlina, w 1899 roku majątek zakupił Willibald von Dirksen. Ostatnim właścicielem zamku był Herbert von Dirksen, nazistowski polityk i zaufany współpracownik Hitlera. W latach 1939-1945 często przebywał on w Grodźcu, także w ostatnich miesiącach wojny. W 1945 roku w zamku znajdowały się eksponaty z wrocławskich muzeów oraz z berlińskiej Biblioteki Państwowej. W latach 60. XX wieku zamek był własnością Starostwa Powiatowego w Złotoryi, w 1978 roku należał do gminy Złotoryja, a obecnie dzierżawcą zamku jest Zenon Bernacki.
Zamek główny składa się z dwóch kondygnacji. W niższej znajduje się zbiornik z wodą pitną i piwnice, w których dawniej były piwiarnia, spiżarnia oraz jadalnia dla służby. Na parterze dawniej były pokoje gościnne, natomiast po przebudowie znajdowała się tutaj gospoda dla podróżnych i kuchnia. Na tej kondygnacji znajdują się ponadto dwa pomieszczenia: większe zwane „Wielką Salą” i mniejsze z gotyckim kominkiem, ozdobione przez stwory podobne do lwów.
Pierwsze i drugie piętro pełniły funkcje rezydencjalne, o czym świadczą otwory okienne, dawniej ozdobione witrażami. W północnej części drugiego piętra znajduje się kaplica, sąsiadująca z „Salą Rycerską” (najbardziej reprezentacyjna komnata na zamku). Z „Sali Rycerskiej” do sąsiednich pokoi prowadzą gotyckie portale. W komnatach tych były dawniej pomieszczenia księżnej i jej dworu. Najwyższy poziom pałacu zajmuje blankowany ganek obronny.
Warto wiedzieć także o tym, że przy zamku przebiega zielony szlak turystyczny - Szlak Zamków Piastowskich.
Poszukaj noclegu w okolicy
Pierwsze wzmianki o średniowiecznym zamku pochodzą z 1155 i 1175 roku. Był to gród obronny Bobrzan. W 1175 roku Grodziec wraz z zamkiem był własnością księcia Bolesława I Wysokiego, kolejnym jego właścicielem został książę świdnicko-jaworski Bolko I, który rozbudował swoją siedzibę w latach 1296-1301. Następnymi właścicielami byli: książę Bolesław III Rozrzutny, rycerz Budziwój z Niedźwiedzic i Chojnowa, książę legnicki Fryderyk I i książę legnicki Fryderyk II.
W czasach wojny 30-letniej spora część zamku została zniszczona przez pożar, w kolejnych latach stając się coraz większą ruiną. Potem przeprowadzono częściowy remont, a następnie kolejny, podczas którego odbudowano m.in. część palatium. Niektóre sale zapełniono wtedy pamiątkami i udostępniono turystom do zwiedzania. W tamtym czasie zamek uchodził za pierwszy w Europie zabytek specjalnie przystosowany do celów turystycznych.
W 1823 roku zamek znalazł się w posiadaniu Wilhelma Chrystian Benecke z Berlina, w 1899 roku majątek zakupił Willibald von Dirksen. Ostatnim właścicielem zamku był Herbert von Dirksen, nazistowski polityk i zaufany współpracownik Hitlera. W latach 1939-1945 często przebywał on w Grodźcu, także w ostatnich miesiącach wojny. W 1945 roku w zamku znajdowały się eksponaty z wrocławskich muzeów oraz z berlińskiej Biblioteki Państwowej. W latach 60. XX wieku zamek był własnością Starostwa Powiatowego w Złotoryi, w 1978 roku należał do gminy Złotoryja, a obecnie dzierżawcą zamku jest Zenon Bernacki.
Jak zamek wygląda teraz? Obecnie zespół składa się z zamku górnego oraz przedzamcza. Zabudowa zamku górnego tworzy nieregularny sześciobok, w którym elementami dominującymi są: pałac główny (tzw. palatium), wieża północna i w południowej stronie potężny donżon. Palatium załamane jest pod kątem 30 stopni i jest jedną z nielicznych na Śląsku zachowanych książęcych siedzib.
Charakteryzuje się ono różną grubością murów: u podstawy mierzy on 5 metrów, a na pierwszym piętrze 2 metry. Donżon zbudowany został na planie kwadratu o podstawie 16 metrów, a jego wysokość przekracza 26 metrów, na które składa się sześć kondygnacji. Druga, mniejsza wieża, zwana jest "Starą". Wieńczy ją czterospadowy dach, u podstawy którego prowadzi ganek obronny z prostokątnymi blankami i otworami strzelniczymi. Komunikacja między wieżami a palatium odbywała się poprzez drewniane tarasy i zbudowane na murach ganki. Obronność założenia zwiększają wysunięte basteje i kaponiery. Dodatkowo bezpieczeństwo zamku zapewnia flankowane wieżyczkami przedzamcze.
Zamek główny składa się z dwóch kondygnacji. W niższej znajduje się zbiornik z wodą pitną i piwnice, w których dawniej były piwiarnia, spiżarnia oraz jadalnia dla służby. Na parterze dawniej były pokoje gościnne, natomiast po przebudowie znajdowała się tutaj gospoda dla podróżnych i kuchnia. Na tej kondygnacji znajdują się ponadto dwa pomieszczenia: większe zwane „Wielką Salą” i mniejsze z gotyckim kominkiem, ozdobione przez stwory podobne do lwów.
Pierwsze i drugie piętro pełniły funkcje rezydencjalne, o czym świadczą otwory okienne, dawniej ozdobione witrażami. W północnej części drugiego piętra znajduje się kaplica, sąsiadująca z „Salą Rycerską” (najbardziej reprezentacyjna komnata na zamku). Z „Sali Rycerskiej” do sąsiednich pokoi prowadzą gotyckie portale. W komnatach tych były dawniej pomieszczenia księżnej i jej dworu. Najwyższy poziom pałacu zajmuje blankowany ganek obronny.
Warto wiedzieć także o tym, że przy zamku przebiega zielony szlak turystyczny - Szlak Zamków Piastowskich.
Poszukaj noclegu w okolicy
Agnieszka Skrzyńska - Michalczewska
Komentarze
