HISTORIA:
Jak podaje Jan Długosz zamek powstał w latach 40-ych XIV stulecia z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Był on, podobnie jak Baszta, zbudowany z ogólnodostępnego w okolicy wapienia. Początkowo miał on kształt zbliżony do owalu, który był otoczony grubymi na dwa metry murami obwodowymi z blankami. Na wewnętrzym dziedzińcu prawdopodobnie znajdowały się drewniane zabudowania.
W XV wieku ród Grotów zarządzający zamkiem dokonał jego rozbudowy, dobudowując min. trójkondygnacyjne skrzydło mieszkalne od strony zachodniej, kwadratową wieżę mieszkalno-obronną od strony Wisły, przylegające do niej skrzydło mieszkalne oraz suchą fosę.
W latach 1509-1644 starostwo kazimierskie sprawowali Firlejowie. Jeden z przedstawicieli rodu, kasztelan krakowski, dalej hetman wielki koronny Mikołaj Firlej w XVI wieku sfinansował przebudowę zamku w stylu włoskiego renesansu. Dodano wtedy min. attykę oraz nadbudowano skrzydła mieszkalne.
W roku 1655 podczas Potopu zamek został zajęty i spalony przez wojska szwedzkie, a dwa lata później został w znacznej części zniszczony przez oddziały księcia Rakoczego.
W 1663 roku w Kazimierzu Dolnym wybuchł wielki pożar pochłaniający większość miasta, w tym i zamek dolny.
Ponownie odbudowany gmach za czasów króla Augusta II Sasa planowano przekształcić w stylu pałacowym, jednak wojna domowa prowadzona ze Stanisławem Leszczyńskim sprawiła, że plany te nie zostały zrealizowane, a zaniedbany zamek niedługo potem popadł w ruinę i prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku został opuszczony.
18 marca 1831, w czasie bitwy pod Kazimierzem Dolnym powstania listopadowego, zamku bronił Batalion Celnych Strzelców Sandomierskich pod dowództwem Stanisława Krzesimowskiego. Za udział w powstaniu Adama Czartoryskiego, zamek należący wtedy do rodziny Czartoryskich, został skonfiskowany i przeszedł na własność skarbu Królestwa Polskiego.
W latach 1958-1960 na terenie ruin przeprowadzono badania archeologiczne. Zamek zabezpieczono w formie trwałej ruiny i udostępniono go dla ruchu turystycznego.
OBECNIE:
Do dziś zachował się pełen zarys murów obwodowych, ściany domów mieszkalnych oraz fragmenty północnej baszty, w której przyziemiu mieści się obecnie sklepik z pamiątkami oraz wieża z której podziwiać można panoramę Kazimierza i przepiękną dolinę Wisły.
Na zamek oraz wieżę obowiązuje wspólny bilet wstępu w cenie 7 zł.
Godziny otwarcia :
maj – wrzesień: codziennie 10:15 - 18:00
kasa biletowa czynna jest do godziny 17:30
ostatnie wejście dla zwiedzających na wieżę strażniczą (Basztę) o godzinie 17:45
kwiecień i październik: codziennie 09:15 - 17:00
kasa biletowa czynna jest do godziny 16:30
ostatnie wejście dla zwiedzających na wieżę strażniczą (Basztę) o godzinie 16:45
listopad - marzec: codziennie 10:00 - 16:00
kasa biletowa czynna jest do godziny 15:30
ostatnie wejście dla zwiedzających na wieżę strażniczą (Basztę) o godzinie 15:45
Zespół Zamkowy jest nieczynny: 1 listopada, 11 listopada, 24 (Wigilia), 25 i 26 grudnia (Boże Narodzenie), 1 stycznia (Nowy Rok), 6 stycznia (Trzech Króli) pierwszy dzień Wielkanocy (Niedziela Wielkanocna).
Zabytek wart zobaczenia.