Zimowe zasady bezpieczeństwa w górach. O czym pamiętać?

Wielu osobom może się wydawać, że zimowy wypoczynek w górach jest zbliżony do pozostałych pór roku. Nic bardziej mylnego. Może się zdarzyć, że będziemy mieć do czynienia z naprawdę ekstremalnymi warunkami, o których większość turystów mogła się przekonać np. podczas długiego weekendu styczniowego w Tatrach. 

Z nieprzewidywalności zimy, powinni sobie zdać sprawę przede wszystkim miłośnicy turystyki wysokogórskiej. Wędrówka po szlakach powinna wymagać odpowiedniego sprzętu i doświadczenia. Nie pozwól jednak, by kierowała tobą rutyna czy niewiedza. Kwestia bezpieczeństwa podczas zimy w górach, jest niezwykle istotna, zarówno jeśli chodzi o Ciebie i towarzyszące Ci osoby. Przypomnij sobie, na co trzeba uważać podczas górskich wypraw o zimowej porze roku.

Sprawdź również: Zimowy wypoczynek w górach z dala od ludzi. Gdzie warto się wybrać?

Podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas zimowego wypoczynku w górach

Co warto wiedzieć o zimowych wyjściach w góry? Jak postępować, by nie było konieczne angażowanie służb ratunkowych? Wystarczy, że będziesz trzymać się kilku najważniejszych i podstawowych zasad, które umilą Ci zimowy wypoczynek w górach. 

Przede wszystkim wybieraj takie szlaki, które będą dostosowane do swoich możliwości. Jeśli nie masz większego doświadczenia w zdobywaniu wyższych i bardziej zaawansowanych szczytów, nie podejmuj zbytniego ryzyka. Wybieraj takie trasy, na których będziesz czuł się bezpiecznie i które są najczęściej wybierane przez innych turystów.

Ważne jest również to, żebyś zwracał uwagę na pogodę i warunki, z jakimi masz do czynienia na szlaku. Dobrze będzie również mieć przy sobie zegarek, gdyż jak wiadomo, dni podczas zimy są dużo krótsze i może okazać się, że zastanie Cię zmierzch podczas zdobywania szczytu lub schodzenia ze szlaku. Pamiętaj również o tym, że samotna wędrówka nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem, dlatego warto mieć ze sobą towarzystwo.

Przeczytaj: Bezpieczeństwo w górach. Na co trzeba uważać?

Co zabrać zimą w góry?

Zimowy wyjazd w góry jest jednym z ulubionych sposobów spędzania wolnego czasu podczas ferii, ale nie tylko. Królują tu przede wszystkim wyjazdy na narty, ale jest też sporo miłośników zimowych wędrówek po popularnych szlakach górskich, którzy pragną podziwiać niezwykłe panoramy górskie w zimowej odsłonie. Warto podkreślić, że każde zimowe wyjście w góry wymaga odpowiedniego przygotowania, zarówno kondycyjnego, jak i sprzętowego. To nie jest spacer jak każdy inny. Pomimo sprzyjającej aury, na szlaku mogą przydarzyć się trudności, wymagające użycia odpowiedniego sprzętu. 

W jaki sposób przygotować się na zimowe wyjście w góry? Oto lista rzeczy, o których zawsze musisz pamiętać:

• warto rozpocząć od tego, co powinniśmy mieć na sobie - w tej sytuacji najbardziej wskazane są 3 warstwy odzieży - tj. bielizna termoaktywna, odzież termiczna i warstwa zewnętrzna - pamiętaj, że temperatura maleje wraz z wysokością, a przy porywistych, zimowych wiatrach może być naprawdę ekstremalnie;

• skarpety, czapka, komin i rękawiczki - te elementy garderoby są również bardzo istotne, dzięki czemu unikniemy odmrożeń i utrzymamy stałą temperaturę naszego ciała;

• odpowiednie buty i raki - wybór odpowiedniego obuwia na wyjścia w góry jest istotne, nie tylko zimą; o tej porze roku możemy mieć jednak do czynienia z zaspami śniegu, czy oblodzeniem szlaku, dlatego też wybór odpowiedniego obuwia jest niezwykle ważny; najlepiej jeśli to będzie model wysoki z przyczepną podeszwą; użycie raków może być konieczne nawet na tych z pozoru łatwych trasów;

• stuptuty - jeśli już wspomnieliśmy o butach i rakach, to warto również zaopatrzeć się w stuptuty, które zabezpieczają buty przed wsypywaniem się śniegu z góry;

• kije trekkingowe - element niezwykle pomocny o każdej porze roku; zimą mogą znacząco ułatwić podejście pod śliskie lub bardziej wymagające fragmenty tras;

• apteczka - warto mieć przy sobie środki niezbędne przy nieplanowanych wydarzeniach;

• latarka - jej użycie może być niezwykle pomocne w sytuacji, gdy zapadnie zmrok;

• termos z ciepłym napojem i posiłkiem - warto zabrać ze sobą coś ciepłego, co pozwoli utrzymać temperaturę naszego ciała na optymalnym poziomie:

• mapa - podczas zimowej wędrówki łatwo jest zabłądzić - z pomocą przyjdzie tu mapa w wersji papierowej lub w aplikacji;

• telefon i dodatkowy zapas energii - jeśli planujemy wyjście w góry, koniecznie powinniśmy zabrać ze sobą telefon, który może być konieczny w przypadku wezwania pomocy; jak to bywa zimą, przy niskich temperaturach, bateria w telefonie trzyma zdecydowanie krócej - warto zaopatrzyć się w dodatkowy zapas energii, zmagazynowanej w powerbanku;

Co warto zabrać ze sobą na każdą zimową wyprawę? Sprawdź: 5 niezbędnych rzeczy na zimowe wyjazdy. Co zabrać ze sobą?

Zagrożenia, z jakimi możemy się spotkać podczas zimowego wyjścia w góry

O tym, że góry w zimowej porze roku potrafią być nieprzewidywalne i niebezpieczne, wspomnieliśmy już wcześniej. Niebezpieczeństwo i zagrożenie podczas tego typu wejść, może nadejść tak naprawdę z każdej możliwej strony. Warto w związku z tym zwracać szczególną uwagę na pogodę, z jaką mamy do czynienia, na warunki panujące na szlakach i o godzinę, o której wyruszamy - tak, by nie zastała nas zmrok podczas wędrówki. Pamiętaj również o tym, że trasa którą z przyjemnością pokonałeś latem, może okazać się zdecydowanie trudniejsza zimą. Dlatego też powszechnie stosowaną praktyką jest zamykanie szlaków, które mogą okazać się niebezpieczne podczas zimowych wędrówek.

Zima to pora roku niezwykła i niebezpieczna. Sprawdź ciekawostki związane z tą porą roku i przeczytaj: Wszystko, co NAJ podczas zimy w Polsce

Z jakimi zagrożeniami możesz się spotkać podczas zimowego wypoczynku w górach? Oto lista tych najważniejszych:

• Lawiny

To zagrożenie szczególnie niebezpieczne, które pochłonęło wiele ofiar śmiertelnych na z pozoru łatwych trasach. Jeśli mamy zagrożenie lawinowe, najczęściej w mediach i na stronach pogodowych publikuje się tzw. zagrożenia lawinowe, które określane są danym stopniem. I tak:

• I stopień zagrożenia lawinowego - niski, stabilnie i dobrze związana pokrywa śnieżna;

• II stopień zagrożenia lawinowego - umiarkowany, pokrywa śnieżna średnio związana;

• III stopień zagrożenia lawinowego - znaczny, pokrywa śnieżna słabo związana na niektórych stromych stokach;

• IV stopień zagrożenia lawinowego - wysoki, pokrywa śnieżna jest słabo związana na większości stoków stromych;

• V stopień zagrożenia lawinowego - bardzo wysoki, pokrywa śnieżna bardzo słabo związana na wszystkich stokach - lawiny występują samoistnie;

O tym, że lawiny są szczególnie niebezpieczne, może świadczyć również fakt, że często pojawiają się na popularnej trasie do Morskiego Oku - miejscu, które z pozoru wydaje się bezpieczne. Największe prawdopodobieństwo lawin występuje w Tatrach, Karkonoszach, masywie Babiej Góry i w Bieszczadach. Przed wyruszeniem w góry koniecznie sprawdzaj komunikaty publikowane przez GOPR i media.

• Porywisty wiatr

To zagrożenie, które nie sprzyja zimowym wędrówkom górskim. Jeśli mamy do czynienia z halnym i silnymi porywami wiatru, lepiej nie ryzykować i nie wyruszać na szlaki górskie. Trudności w utrzymaniu się na nogach, ryzyko powalenia drzew, czy przede wszystkim zdecydowanie niższa temperatura odczuwalna, która może czasem prowadzić nawet i do hipotermii.

• Oblodzenie szlaków

Zmienność warunków pogodowych może w wielu miejscach powodować oblodzenia szlaków. Promienie słoneczne w połączeniu z roztopami i następnie mrozem - mogą powodować, że pokonanie niektórych fragmentów tras może okazać się naprawdę ryzykowne. Warto w związku z tym zabrać ze sobą raki, które ułatwią przejście najtrudniejszych i oblodzonych fragmentów. Oblodzenie szlaków to jedna z najczęstszych przyczyn wypadków w górach. Tam, gdzie są strome przepaście, poślizgnięcie się bywa tragiczne w skutkach.

• Niskie temperatury

Jak wiadomo, wraz ze wzrostem wysokości, temperatury maleją. Na popularnym szczycie górskim, jakim jest Śnieżka, odczuwalna temperatura przy porywistym wietrze może dochodzić nawet do -40 stopni Celsjusza. Pamiętaj w związku z tym o odpowiednim ubraniu i elementach garderoby, które pomogą utrzymać temperaturę ciała oraz o ciepłym posiłku i napoju. Najzimniejszym miejscem w polskich górach, niezależnie od pory roku, jest Hala Izerska na Dolnym Śląsku.

• Zaspy

Opady świeżego śniegu powodują, że niezwykle ciężkie może okazać się pokonanie niektórych tras. Śnieg po kolana, a nawet wyżej w wielu miejscach utrudnia swobodne zimowe wyprawy. Warto w związku z tym wybierać popularne i często uczęszczane i “wydeptane” trasy, na których ryzyko zasp będzie zdecydowanie niższe. Jeśli już o ilości śniegu mowa, to rekordem może pochwalić się Kasprowy Wierch, na którym w 1995 roku było aż 355 cm białego puchu.

• Szybko zapadający zmrok

To zagrożenie może okazać się naprawdę tragiczne w skutkach. Przy trudnych warunkach pogodowych i szybko zapadającym zmroku, możemy być zmuszeni do wezwania pomocy GOPR. A chyba nikt nie chciałbym zostać po zachodzie słońca na szczycie góry, przy silnym mrozie i wietrze. Zaplanuj wyprawy tak, by bezpiecznie wrócić do miejsca, z którego wyruszyłeś. Jeśli nie ma takiej możliwości, spróbuj udać się do najbliższego schroniska górskiego.

• Moda na “suche morsowanie”

Na koniec warto wspomnieć o zagrożeniu, które stwarzają sobie sami turyści i które niestety z roku na rok staje się coraz modniejsze. Ostatnie dni pokazały, że suche morsowanie - czyli wchodzenie na szczyty górskie w samej bieliźnie, może okazać się naprawdę ryzykowne. Przekonała się o tym jedna turystka, która próbowała dokonać tej sztuki na Babiej Górze. Dzięki szybkiej reakcji i pomocy ze strony GOPR udało się ją uratować. Obecnie przebywa w szpitalu w stanie ciężkim. Suche morsowanie w wielu przypadkach może prowadzić do hipotermii i licznych odmrożeń. Zdrowy rozsądek w tym przypadku jest jak najbardziej wskazany!

Apartament Magnolia

Karpacz, ul. Przemysłowa

Apartamenty Karpacz 9.6

Domek Góralski Zakątek

Zakopane, ul. Walkosze

Domki Zakopane 10

Noclegi Na Zielonym Wzgórzu

Polańczyk, ul. Myczków

Kwatery i pokoje Polańczyk 9.8